Ta prezentacja to niewątpliwie duże wydarzenie wystawiennicze! Starannie wybrany zbiór dzieł dwóch wielkich artystów XVI wieku – Lucasa Cranacha starszego i Lucasa Cranacha młodszego, a także prace ich naśladowców i kontynuatorów, można oglądać od wczoraj w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Wernisaż był częścią realizowanego pod hasłem „Zamek. Nowa Historia” ponownego otwarcia odbudowanego Skrzydła Północnego tego obiektu.

Portret Filipa I i inne arcydzieła

Ekspozycja nosi tytuł „Warsztat geniuszu. Sztuka Lucasa Cranacha starszego i Lucasa Cranacha młodszego”, a poszczególne prace, które można na niej zobaczyć, zostały wypożyczone z wielu polskich instytucji. Niektóre z nich przekazały swoje zbiory tylko na pewien czas, więc część prac zostanie wymieniona w trakcie trwania wystawy. Tylko przez dwa tygodnie można oglądać „Portret księcia pomorskiego Filipa I” ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie, krótszy jest również czas prezentacji zabytkowych grafik Cranachów. 

Nie tylko opowieść o twórczości

– Obaj twórcy w mistrzowski sposób starali się o zróżnicowany zakres twórczości, tak by odpowiadać na gusta odbiorców z różnych sfer. Dzięki stosowaniu technik graficznych, twórczość ta była powielana i mogła dotrzeć do bardzo wielu osób w różnych krajach. Wśród prezentowanych prac znajdziemy drzeworyty o tematyce biblijnej, mitologicznej i rodzajowej oraz portrety przywódców reformacji – Marcina Lutra i Filipa Melanchtona. Co istotne, wystawa opowiada nie tylko o twórczości obu autorów, lecz także odzwierciedla przemiany obyczajowe, społeczne i religijne zachodzące w epoce renesansu – mówiła podczas wernisażu kuratorka wystawy, Patrycja Zaśko.

Sygnatura uskrzydlonego smoka

W salach Zamku zobaczyć można także słynny obraz „Adam i Ewa”, alegoryczne dzieło „Herkules u Omfale” czy obraz o tematyce obyczajowej zatytułowany „Niedobrana para”. Wyeksponowano także dzieła twórców, którzy kontynuowali styl Cranachów, m.in. „Portret Jeremiasza II patriarchy Konstantynopola” nieznanego artysty, namalowany w Wilnie w 1588 roku. Na jednej ze ścian pokazano w powiększeniu znak rozpoznawczy Cranacha starszego, czyli uskrzydlonego smoka. Tą sygnaturą artysta zaczął się posługiwać w 1508 r., kiedy otrzymał taki herb z rąk księcia saskiego Fryderyka Mądrego.

Najważniejsze motywy religijne, mitologiczne i rodzajowe

– Lucas Cranach starszy jest na tyle wybitnym artystą, że jego dzieła są prezentowane w muzeach na wystawach stałych, a zatem dość trudno było je wypożyczyć. Nam zależało przede wszystkim na tym, by najważniejsze motywy religijne, mitologiczne i rodzajowe z prac Cranachów pojawiły się w eksponowanych pracach, i to udało się osiągnąć – mówiła Katarzyna Lisiecka, druga kuratorka wystawy. – Jednym z ciekawszych eksponatów jest niewątpliwie praca „Polowanie na jelenia”, którą tu widzimy w formie odbitki drzeworytniczej.

Wystawa powstała przy współpracy z: Biblioteką Naukową PAU i PAN w Krakowie; Konkatedrą Najświętszej Marii Panny, św. Jana Chrzciciela i św. Faustyna biskupa w Kamieniu Pomorskim; Książnicą Pomorską im. Stanisława Staszica w Szczecinie; Muzeum Narodowym w Szczecinie; Muzeum Narodowym w Warszawie; Muzeum Narodowym we Wrocławiu; Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie; Zamkiem Królewskim w Warszawie – Muzeum. Rezydencją Królów i Rzeczypospolitej.

Można ją oglądać w Galerii Północnej Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie do 17 maja 2026 roku. Jest otwarta codziennie z wyjątkiem poniedziałku, w godzinach 10:00-17:00. Zaplanowano oprowadzania kuratorskie, których terminy zostaną wkrótce podane.