Coraz więcej młodych osób wchodzących na rynek pracy deklaruje, że nie szuka wyłącznie zatrudnienia, ale pracy, która ma sens, daje poczucie wpływu i możliwość realnego rozwoju. Dla przedstawicieli młodszego pokolenia ważne stają się nie tylko warunki finansowe, lecz także wartości organizacji, atmosfera współpracy oraz możliwość uczenia się w praktyce. Jednocześnie wielu z nich szybko zderza się z wymaganiami rynku, który oczekuje doświadczenia, kompetencji społecznych i samodzielności już na starcie kariery. To właśnie w tym miejscu pojawia się pytanie, gdzie młodzi mogą zdobywać takie doświadczenia w praktyce – bez presji pierwszej pracy, ale z realną odpowiedzialnością

W praktyce oznacza to potrzebę zdobywania doświadczeń wykraczających poza edukację formalną – takich, które pozwalają sprawdzić się w działaniu, w kontakcie z innymi ludźmi i w realnych sytuacjach. Jednym z obszarów, który w ostatnich latach wyraźnie zyskuje na znaczeniu, jest wolontariat. Coraz częściej traktowany jest on nie tylko jako forma pomocy innym, ale także jako świadomy etap przygotowania do życia zawodowego, umożliwiający rozwój kompetencji, budowanie relacji i podejmowanie pierwszych odpowiedzialnych ról. Choć potrzeba sensu i doświadczenia jest zjawiskiem ogólnym, kluczowe znaczenie mają konkretne, lokalne inicjatywy, które potrafią odpowiedzieć zarówno na potrzeby młodych, jak i osób wymagających wsparcia.

Wolontariat MOŻESZ – lokalna odpowiedź na potrzeby młodych

W Szczecinie i regionie taką przestrzeń oferuje projekt „Wolontariat MOŻESZ: Zintegrowane wsparcie na rzecz włączenia społecznego”, realizowany przez Fundację MOŻESZ – organizację społeczną działającą lokalnie na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Fundacja od lat wspiera m.in. osoby z niepełnosprawnościami, seniorów, osoby wykluczone cyfrowo, uchodźców oraz opiekunów osób niesamodzielnych, łącząc działania pomocowe z edukacją, animacją społeczną i budowaniem relacji w społecznościach lokalnych. Projekt wolontariacki jest odpowiedzią na realne potrzeby tych grup, a jednocześnie tworzy przestrzeń rozwoju dla wolontariuszy – w tym młodzieży i młodych dorosłych stawiających pierwsze kroki na rynku pracy.

Decyzja o uruchomieniu projektu wolontariackiego nie była abstrakcyjna. W Fundacji regularnie pojawiały się osoby, których codzienność przerastała dostępne systemowe formy wsparcia. Czasem potrzebne są drobne zakupy, odbiór paczki z paczkomatu, a także dotrzymanie towarzystwa na spacerze lub w domu, przy filiżance herbaty.

W odpowiedzi na te historie Fundacja zdecydowała się stworzyć wolontariat oparty nie na doraźnej pomocy, ale na relacjach i ciągłości wsparcia – zarówno dla beneficjentów, jak i samych wolontariuszy.

Projekt opiera się na stałej opiece koordynatorki wolontariatu, mentoringu oraz szkoleniach rozwijających kompetencje społeczne, komunikacyjne i organizacyjne. Wolontariat w tej formule nie jest jednorazową akcją, lecz długofalowym procesem, w którym wolontariusze stopniowo uczą się odpowiedzialności, współpracy i samodzielności, jednocześnie realnie wspierając osoby potrzebujące w codziennym funkcjonowaniu. Takie podejście pozwala łączyć działania pomocowe z rozwojem osobistym i zawodowym, budując poczucie sprawczości i pewności siebie.

Model ten ma również bardzo wymiarowy, praktyczny charakter – najlepszym przykładem jest obecna koordynatorka wolontariatu, Olena, która swoją drogę w Fundacji rozpoczynała jako wolontariuszka, angażując się początkowo przez dwie godziny w tygodniu. Dziś pełni rolę koordynatorki na etacie, wspierając kolejne osoby w rozwoju i zaangażowaniu społecznym.

Właśnie w takich sytuacjach młodzi wolontariusze po raz pierwszy mierzą się z odpowiedzialnością, która wykracza poza zadania szkolne czy studenckie.

Dlaczego wolontariat realnie pomaga w karierze

Zaangażowanie społeczne pozwala młodym ludziom uczyć się działania w realnych warunkach – z odpowiedzialnością, współpracą i kontaktem z różnymi grupami społecznymi. To doświadczenie, którego często brakuje absolwentom na starcie kariery. Badania pokazują, że pracodawcy coraz częściej postrzegają wolontariat jako wartościowy element CV. Z raportów wynika, że kandydaci z doświadczeniem wolontariackim są oceniani jako bardziej zaangażowani i gotowi do rozwoju (Deloitte), a wolontariat jest powszechnie uznawany za skuteczną formę zdobywania kompetencji na początku drogi zawodowej (Szlachetna Paczka, 2023).

Kompetencje miękkie – klucz do utrzymania się na rynku pracy

To, co szczególnie wyróżnia wolontariat, to rozwój kompetencji miękkich – dziś niezbędnych w niemal każdej branży. Wolontariusze najczęściej wskazują na poprawę umiejętności komunikacji, pracy zespołowej, organizacji czasu i odpowiedzialności.

Badania prowadzone wśród wolontariuszy pokazują, że właśnie te kompetencje rozwijają się najsilniej w trakcie działań społecznych i są później wykorzystywane w pracy zawodowej. Dla pracodawców są one często ważniejsze niż pierwsze doświadczenia stricte branżowe – szczególnie na poziomie juniorów.

Coraz większym zainteresowaniem cieszy się także wolontariat kompetencyjny, czyli zaangażowanie oparte na konkretnych umiejętnościach zawodowych. Dla młodych dorosłych jest to szansa, by rozwijać kompetencje w swojej branży w realnych projektach, a jednocześnie budować doświadczenie, które można wpisać do CV jako działalność na rzecz organizacji pozarządowej. Wolontariat kompetencyjny bywa szczególnie wartościowy dla osób po kursach i szkoleniach podnoszących kwalifikacje lub rozważających zmianę kierunku zawodowego – pozwala sprawdzić nowe umiejętności w praktyce, zdobyć referencje i wzmocnić swoją pozycję na rynku pracy, bez konieczności natychmiastowej zmiany zatrudnienia.

Uzupełnieniem działań wolontariackich są przygotowane pakiety szkoleń dla wolontariuszy, odpowiadające na realne potrzeby rynku pracy i pracy społecznej. Program obejmuje szkolenia z zakresu skutecznej komunikacji – z uwzględnieniem stylów myślenia i działania FRIS® – zasad savoir-vivre’u wobec osób z niepełnosprawnościami oraz praktyczne szkolenie z pierwszej pomocy.

Tak zaprojektowana ścieżka rozwoju pozwalała wolontariuszom nie tylko wzmocnić kompetencje interpersonalne, ale także zdobyć konkretne, uniwersalne umiejętności cenione zarówno w sektorze społecznym, jak i w środowisku zawodowym.

Od wolontariatu do pierwszej pracy

Wolontariat coraz częściej pełni rolę pomostu między edukacją a rynkiem pracy. Umożliwia młodym osobom sprawdzenie się w praktyce, zbudowanie sieci kontaktów i lepsze zrozumienie własnych predyspozycji. Część osób znajduje pierwsze zatrudnienie właśnie dzięki relacjom nawiązanym podczas działań wolontariackich, inni podejmują decyzje edukacyjne i zawodowe w oparciu o zdobyte doświadczenia.

To również przestrzeń, w której młodzi uczą się, jak wygląda odpowiedzialność za projekt, zespół czy drugiego człowieka – a to doświadczenie trudno zastąpić nawet najlepszym stażem.

W co można się zaangażować w Fundacji MOŻESZ

Aby odpowiedzieć na tak różnorodne potrzeby, Fundacja MOŻESZ zaprojektowała kilka odrębnych programów wolontariackich.

Fundacja MOŻESZ oferuje szeroki wybór programów wolontariackich, dzięki czemu każdy może znaleźć formę zaangażowania dopasowaną do swoich możliwości czasowych i zainteresowań. Wolontariusze mogą działać m.in. jako „Sąsiedzi na telefon”, „Mentorzy cyfrowi 1:1”, „Towarzysze kultury”, „Ambasadorzy empatii”, uczestnicy grup spacerowych, „Domowego patrolu”, „Wolontariatu na 3 piętrze” czy wolontariatu mikroaktywizacyjnego, który umożliwia szybkie, jednorazowe działania. Różnorodność programów pozwala na elastyczne zaangażowanie – zarówno krótkoterminowe, jak i długofalowe. Projekt współfinansowany jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności w ramach Korpusu Solidarności.

Doświadczenie, które zostaje na lata

Dla młodych ludzi wolontariat coraz częściej staje się świadomą decyzją rozwojową, a nie dodatkiem do życia. Pozwala zdobywać kompetencje, budować relacje i sprawdzić się w realnych sytuacjach, które później procentują na rynku pracy. Projekty takie jak Wolontariat MOŻESZ pokazują, że angażowanie się lokalnie może być jednocześnie inwestycją w przyszłość zawodową – i pierwszym krokiem do pracy, która daje poczucie sensu i satysfakcji.

Paulina Olichwer, dyrektorka ds. marketingu Fundacji MOŻESZ