Na Wsypie Jaskółczej, w okolicy ul. Kolumba, znajduje się podstacja trakcyjna z 1925 roku, która wciąż zasila linie tramwajowe w tej części miasta. Zabytkowy budynek zostanie wyremontowany przy okazji przebudowy infrastruktury tramwajowej w kierunku Pomorzan.

Większość budowanych dziś obiektów technicznych ma bardzo prostą formę. Tymczasem sto lat temu podchodzono do takiej architektury zupełnie inaczej. Przykładem jest podstacja trakcyjna na Wyspie Jaskółczej. Zaprojektowano ją tak, aby nie tylko spełniała swoją rolę przy zasilaniu sieci tramwajowej, ale też umiejętnie wpisywała się w otoczenie.

„Budynek podstacji trakcyjnej wzniesiono w typowych jeszcze dla późnego historyzmu formach eklektycznych nawiązujących do średniowiecza. (…) Jednak syntetyzm widoczny w opracowaniu form budynku podstacji energetycznej przy ul. Kolumba w Szczecinie jest zapowiedzią nowego modernistycznego nurtu w architekturze, który popularny staje się pod koniec lat 20 -tych XX w.” – czytamy w dokumentacji projektowej przygotowanej dla spółki Tramwaje Szczecińskie.

Skrzydlate koło i błyskawice

W tej części miasta zabudowa związana z komunikacją tramwajową powstałą już w latach 80. XIX wieku. To wtedy przy ul. Kolumba, tuź przy dworcu, wybudowano zajezdnię tramwajową. 40 lat później na jej potrzeby zaadaptowano również pobliską Wyspę Jaskółczą. W latach 20. XX wieku stanęły na niej budynki magazynowe, warsztaty naprawcze oraz wspomniana podstacja trakcyjna.

Elewację budynku podstacji tworzą cegły klinkierowe. Dwuspadowy dach w konstrukcji stalowej przykryty jest papą. Na jednej ze ścian można dostrzec tzw. tramwajarskie skrzydlate koło – pierwotnie stanowiące alegorię kolei żelaznych. Wokół umieszczone były charakterystyczne błyskawice, do dziś zachowała się tylko jedna.

W dwukondygnacyjnym budynku znajduje się m.in. hala turbin oraz pomieszczania rozdzielni i komory transformatora. Umieszczone tam urządzenia zasilają trakcję tramwajową na ulicach: Kolumba, Nabrzeże Wieleckie, Wyszyńskiego, 3 Maja i Dworcowej, a także na Moście Długim.

Mają zadbać również o drzewa

Budynek podstacji zostanie w najbliższych miesiącach odnowiony. To element „torowej rewolucji” obejmującej przebudowę infrastruktury w kierunku Pomorzan. Remont przejdzie m.in. elewacja, a urządzenia elektroenergetyczne zostaną wymienione. W zakres inwestycji nie wchodzi przebudowa mostu prowadzącego na tę część Wyspy Jaskółczej.

Zabytkowy budynek podstacji otoczony jest drzewami. Dlatego miasto zleciło niedawno wykonanie dodatkowego projektu dotyczącego zagospodarowania samej zieleni.

– Zamówiony projekt ma na celu zapewnienie ochrony istniejących drzew. Zamawiający zamierza ochronić istniejące drzewa, jednakże w toku prowadzonych prac może zajść konieczność ewentualnej wycinki – tłumaczy Hanna Pieczyńska, rzecznik prasowy miejskiej spółki Tramwaje Szczecińskie.

Przebudowa torowisk w kierunku Pomorzan ma potrwać dwa lata. Inwestycja obejmie m.in. ul. Kolumba, al. Powstańców Wielkopolskich i pętlę Pomorzany.