Z cerkwi do muzeum. Nowa wystawa na Zamku

 „Sztuka cerkiewna kojarzy nam się zazwyczaj z wnętrzem kościoła, ale tak naprawdę powinna być też obecna w domu chrześcijanina” powiedziała pani Teresa Żurawska, kustosz Muzeum - Zamku w Łańcucie, podczas otwarcia ekspozycji. Właśnie ze zbiorów tego obiektu pochodzi część dzieł, które zgromadzono na szczecińskim Zamku (który jest organizatorem wystawy). Poza tym są wśród nich także obrazy i inne przedmioty m.in. z Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu, Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej, Muzeum w Jarosławiu.

Deesis to motyw malarski w ikonografii chrześcijańską, polegający na trójczęściowym obrazowaniu osób świętych, ustanawiającym jako centralną osobę Chrystusa Pantokratora, obok niego  Maryję, a następnie Jana Chrzciciela. To układ często wykorzystywany w sztuce cerkiewnej, ale na szczecińskiej wystawie zobaczyć także można wizerunki Chrystusa Pantokratora, Matki Bożej Hodegetrii, Eleusy i Pokrow. Poza sztuką malarską (z XVII, XVIII i XIX wieku) możemy na tej ekspozycji ujrzeć także przedmioty liturgiczne, w tym bogaty zbiór krzyży drewnianych i polichromowanych, chorągwie, szaty liturgiczne (takie jak felonion czy dalmatyka) oraz starodruki. Eksponaty te pochodzą z prawosławnych i greckokatolickich cerkwi z południowo-wschodniej Polski i dzisiejszej Ukrainy.

Ikony to dzieła, które przywołują bogactwo świata duchowego i jego wartości Często są bardzo kunsztownie wykonane i z tego powodu, stanowią obiekt zainteresowania osób, które liczą tylko na zysk, mając za nic walory ponadmaterialne. Pewna część obrazów, które wyeksponowano w Galerii Gotyckiej, to zabytki, które zostały zatrzymane na granicy przez celników podczas próby nielegalnego wywiezienia ich z kraju. Po orzeczeniach sądów o ich przepadku na rzecz Skarbu Państwa, takie przedmioty są przekazywane do muzeów, wskazywanych przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków. Ponieważ Muzeum - Zamku w Łańcucie posiada Dział Sztuki Cerkiewnej i zarazem jedną z największych w Polsce kolekcji ikon, dlatego też tam często są kierowane obrazy sakralne pochodzące z przemytu.

Podczas tego wieczoru pani Żurawska zaprezentowała wykład „Św Mikołaj, biskup Myry. Prawda, legendy, naśladownictwo.”, w którym wyjaśniła skąd wziął się kult tej postaci i dlaczego to właśnie ten duchowny stał się patronem świąt Bożego Narodzenia. W części artystycznej wystąpił zaś Chór Kameralny Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie pod dyrekcją Iwony Wiśniewskiej – Salomon, który przedstawił kilka pieśni nawiązujących do nastroju wydarzenia.

Portal wSzczecinie.pl jest patronem medialnym wydarzenia.