W ramach wiosennej edycji programu „Kolekcja Zachęty w Muzeum” Muzeum Narodowe w Szczecinie proponuje dwie wystawy w oddziale Muzeum Sztuki Współczesnej: indywidualny pokaz dzieł Stanisława Dróżdża – klasyka współczesnej sztuki polskiej – pod tytułem „Czasoprzestrzennie / OD DO” oraz wystawę zbiorową „Dyskretny urok dekadencji” oferującą szeroki wybór dotychczas nieprezentowanych w Szczecinie dzieł autorstwa między innymi Anny Baumgart, Huberta Czerepoka, Feliksa Droese, Piotra Krzysztoforskiego, Natalii LL, Andrzeja Lachowicza, Roberta Maciejuka, Artura Malewskiego, Anny Orlikowskiej i Włodzimierza Pawlaka. Wystawom towarzyszyć będzie pierwsza odsłona całorocznego programu „Wideo-Zachęta” prezentującego dzieła wideo zgromadzone w kolekcji Zachęty w ramach weekendowych projekcji w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Szczecinie.
„Czasoprzestrzennie / OD DO” / Stanisław Dróżdż
Stanisław Dróżdż (1939–2009) należy do prekursorów i najwybitniejszych przedstawicieli poezji konkretnej w sztuce polskiej. Ten absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego zadebiutował jako poeta w latach sześćdziesiątych; wówczas zaczął też wystawiać swoje prace w galeriach. Aranżował słowa lub cyfry w przestrzeni dwu- i trójwymiarowej w myśl zasady: „poezja tradycyjna opisuje obraz. Poezja konkretna pisze obrazem.” Jego wystawy były próbami przeniesienia myślenia poetyckiego w przestrzeń galerii albo w sferę zewnętrzną. Swoje prace od początku określa terminem „pojęciokształty”. Nazwa ta wywodzi się od kształtów pojęć, które realizują się w momencie ich przestrzennego uformowania.
Jest autorem antologii polskiej poezji konkretnej (1979), inicjatorem wielu sesji teoretycznych oraz wystaw (między innymi poezji konkretnej Vaclava Havla), laureat nagrody Fundacji Nowosielskich (2001). W 2003 roku Dróżdż reprezentował Polskę na 50. Międzynarodowym Biennale Sztuki w Wenecji monumentalną instalacją Alea iacta est. Prace Stanisława Dróżdża znajdują się w licznych kolekcjach muzealnych i prywatnych w kraju (wśród których: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie) i za granicą (na przykład: Museum of Contemporary Art w Los Angeles, Schwarz Galeria d’Arte w Mediolanie, Museum of Modern Art w Hunfeld). Jak pisze Tadeusz Sławek w eseju opublikowanym w katalogu towarzyszącym pierwszej prezentacji dzieła w Galerii Appendix2 w Warszawie: »„Od” i „do” zakreślają początek i koniec, zakres terytorialny i czasowy, a więc w sposób fundamentalny porządkują rzeczywistość. Obydwa te przyimki znajdują się na służbie boga Terminusa, który rozstawiał graniczne kamienie i patronował wyznaczaniu obszarów królestw i dominiów. Tymczasem dzieło Artysty wypowiada tę służbę; jest na swój sposób „bez-graniczne”. To, co się w nim dokonuje – ustanowienie pewnego obszaru i znaczenia – zostaje niemal w tym samym momencie unieważnione. […] „Od” nie może więc dopełnić się jako „od”; „do” nie jest w stanie uformować się ostatecznie jako „do”. Artysta stara się pokazać zawiłą strukturę tak pozornie jednoznacznych pojęć jak „początek” i „koniec”. Pierwsze z nich wyznacza sferę „od”; gdy mówimy „odtąd”, odnosimy się do początku pewnej przestrzeni, mówiąc „od dzisiaj”, mamy na myśli początek pewnej linii czasu. „Do” jest bliźniaczym odpowiednikiem tego w sferze „końca” – „dotąd” i nie dalej, „do jutra” i nie później. Tymczasem niepewność wprowadzona do wnętrza „od” wykazuje, że „początek” jest już ocieniony „końcem”, a w „końcu” kryją się źródła początku. Tak jakby początek miał być dopełniony końcem, a koniec rozerwany od wewnątrz początkiem«.
Komentarze
0