Te miejsca znali wszyscy. Teraz można je oglądać tylko na archiwalnych fotografiach

Kwiaciarki na alei kwiatowej

Starsi mieszkańcy doskonale pamiętają stoiska pełne kolorowych kwiatów, które wypełniały deptak w pobliżu placu Żołnierza Polskiego. Sprzedawczynie zawsze uśmiechnięte, z szerokim asortymentem roślin, kwiatów, sadzonek, nawozów.

W 2011 roku kwiaciarki zniknęły. Za 7 milionów złotych aleja zmieniła swój wygląd – zamiast kwiatów stanął szklany pawilon autorstwa architekta Jacka Lenarta. Nowoczesna odsłona nie spodobała się jednak części mieszkańcom Szczecina.

Obecnie aleja kwiatowa nabiera „życia” tylko przy okazji wydarzeń organizowanych przez miasto, jak Jarmark Bożonarodzeniowy czy Wielkanocny. Mieszkańcy skarżą się, że na co dzień miejsce to stało się „sypialnią osób bezdomnych”.

„Dana” przy al. Wyzwolenia 50

Historia Zakładów Odzieżowych „Dana” rozpoczęła się na długo przed budową obiektu widocznego na zdjęciu. W październiku 1945 roku krawcowe rozpoczęły prace w budynku przy ul. 5 Lipca. Rok później przeniosły się do budynku przy ulicy Jagiellońskiej.

Docelowe miejsce dla zakładów znaleziono w 1949 roku. Wówczas „Dana” przeniosła się do gmachu przy al. Wyzwolenia 50, gdzie wcześniej mieściła się znana sieć Karstadt AG i fabryka odzieży męskiej.

W związku z rozwojem „Dany”, w 1974 roku postawiono budynek widoczny na zdjęciu. Obiekt zaczął niszczeć wraz z upadkiem zakładów odzieżowych. Wyburzony został w 2011 roku. Obecnie w jego miejscu stoi wieżowiec Hanza Tower.

„Odra” przy al. Niepodległości 38

Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Odra” były jednym z największych i najbardziej znanych przedsiębiorstw przemysłu odzieżowego w Szczecinie. Przez wielu nazywane było „kolebką polskich dżinsów”. Lokalizacja fabryki nie była przypadkowa, bowiem znalazła się w przebudowanym gmachu niemieckiej fabryki odzieżowej „Harrenkleider-Fabrik Odermark” (przy al. Niepodległości 38).

Decyzja o uruchomieniu „Odry” zapadła w 1962 roku. Na oficjalnym otwarciu, które miało miejsce 24 lipca 1964 roku, pojawiła się delegacja Ministerstwa Przemysłu Lekkiego. Oficjalnie „Odra” rozpoczęła działalność 1 stycznia 1965 r.

Przedsiębiorstwo uległo likwidacji w 2002 roku. Wyburzanie budynku rozpoczęło się w grudniu 2008 roku. Teraz w jego miejscu znajduje się Centrum Handlowe Kaskada.

Fryga z placu Zamenhofa

Jedna z najbardziej kontrowersyjnych rzeźb ulicznych Szczecina, która w kawałkach skończyła w miejskim magazynie. Kompozycja autorstwa Maurycego Gomulickiego stanęła w 2015 roku na placu Zamenhofa. Kontrastem dla jaskrawej rzeźby były szare elewacje narożnych kamienic.

Fryga została wystawiona z inicjatywy Klubu 13 Muz w ramach projektu „Monumento”. Rzeźba nie spotkała się z aprobatą mieszkańców, którzy nie zostawili na niej suchej nitki. Oburzenie wzbudzał również koszt instalacji – 200 tysięcy złotych i wadliwość instalacji.

Frygę zdemontowano w grudniu 2016 roku. W trakcie rozbiórki zniszczono osiem elementów wraz z metalowym trzonem.

Przed bulwarami

Obecnie szczecińskie bulwary to jedne z najczęściej odwiedzanych miejsc w mieście. Żeglarze mogą tutaj zacumować łódkę, a mieszkańcy i turyści – wybrać się na spacer i oglądać panoramę Szczecina. To także miejsce wieczornych spotkań młodzieży i imprez na Wyspie Grodzkiej.

Ale jeszcze kilkanaście lat temu nie była to komfortowa przestrzeń. Podczas pierwszego finału The Tall Ships Races, które miały miejsce w 2008 roku, uczestnicy imprezy chodzili po trawie i szynach, które niegdyś prowadziły dźwigi.

„Spotykamy się przy Grzybku”

Miejsce spotkań i największego skupiska szczecińskich gołębi. Dyspozytornia ruchu, potocznie nazwana „Grzybkiem”, stała na skrzyżowaniu alei Niepodległości z ul. Księdza Kardynała Wyszyńskiego. Obecna była przez blisko 40 lat – od 1970 do 2007 roku.

Okrągły, modernistyczny pawilon powstał zgodnie z projektem Kazimierza Stachowiaka. W jego wnętrzach znajdowało się stanowisko dyspozytora ruchu i centrala telefoniczna. „Grzybek” został wyłączony z eksploatacji w latach 90. XX wieku. Wówczas zaczął służyć wyłącznie jako nośnik reklamowy.

W 2006 roku teren dyspozytorni i kas biletowych został sprzedany. W kolejnych latach został wyburzony a w jego miejscu stanął biurowiec „Brama Portowa I”.

Hotel Neptun przy ul. Matejki

Hotel Neptun przy ul. Matejki zaczął przyjmować gości w lipcu 1984 roku. Wówczas był to najnowocześniejszy tego typu obiekt w Szczecinie. W jego wnętrzu znajdowało się 290 pokojów na prawie 500 miejsc, restauracja, cukiernia, kawiarnia, sale bankietowe.

W 2011 roku „Orbis” sprzedał budynek spółce Echo Investment. Rok później gmach został wyburzony a w jego miejscu stanęła część Centrum Handlowego „Galaxy”.

Niektórzy mieszkańcy do tej pory wspominają cukiernię z Neptuna i jej torty, które podobno były najlepszymi w mieście.

Teatr Lalek „Pleciuga”

Betonowy gmach przy ul. Kaszubskiej 9 był trzecią siedzibą Teatru Lalek „Pleciuga”. Orędownikiem przeniesienia szczecińskiego teatru z ciasnej willi przy al. Wojska Polskiego do nowej siedziby był Krzysztof Niesiołowski.

„Po licznych perturbacjach i zmianie wykonawcy (projekt zatwierdzono już w 1965 roku), nową siedzibę teatru oddano do użytku w październiku 1972 roku. W odbudowanej ze niszczeń wojennych dawnej kamienicy stworzono dwie sceny – dużą (240 miejsc) oraz salę prób” – czytamy w Encyklopedii Szczecina.

Tuż po uruchomieniu teatru w nowej siedzibie, zainaugurowano Ogólnopolski Festiwal Sztuk Historycznych w Teatrach Lalek, którego pomysłodawcą również był Krzysztof Niesiołowski.

W 2009 roku „Pleciuga” przeniosła się do nowego gmachu przy placu Teatralnym.

Dom Towarowy „Posejdon” i Galeria Centrum

Projektantem modernistycznej bryły był niemiecki architekt Max Bischoff. Przed wojną budynek nosił nazwę „Familien Kaufhaus” i należał do siebie „DeFaKa” (Deutsches – Familien Kaufhaus. W gmachu znajdowały się sklepy, restauracje, kawiarnia, cukiernia, piwiarnia, kabaret i kino UFA Palast.

W wyniku nalotów dywanowych zniszczeniu uległa większa część budynku. Od 1951 roku obiekt pełnił funkcję Domu Towarowego „Posejdon”. W 1993 roku przekształcony został w Dom Towarowy „Centrum”, a kilka lat później przejęła go sieć Galeria Centrum.

Dobre czasy Galerii Centrum skończyły się kiedy przyszła moda na centra handlowe. Galeriowiec zamknięto w 2009 roku. W latach 2016-2019 rozbudowano gmach według projektu pracowni FBA. Wykonawcą prac i inwestorem była firma Calbud. Obecnie dawny towarowiec jest częścią kompleksu biurowego Posejdon.

Przed Czarną Perłą, po Barze Extra

Przez cztery lata aleję Niepodległości „zdobiła” wyrwa po jednym ze świadectw epoki PRL. Bar Extra był pierwszym centrum handlowym w Szczecinie, którego modernistyczny budynek wybudowano w latach 1960-1961. Pawilon stanął pomiędzy al. Niepodległości i ul. Tkacką. Za jego projekt odpowiadał zespół architektów – Zbigniew Grudziński, Ludwik Kołodziejczyk i Bohdan Skłodowski. Za wnętrza odpowiedzialny był architekt Leonard Tomaszewski.

Pawilon wyburzono w 2012 roku. Rok wcześniej teren kupiła firma Idea Invest, która na początku zaadoptowała go do funkcji parkingowych. Po czterech latach rozpoczęła się budowa biurowca pn. „Czarna Perła”.

Autor zdjęć: BK