Rap czerpie garściami z wielu dziedzin sztuki. Poza omówionym wcześniej filmem jedną z nich jest literatura. Z niniejszego tekstu dowiecie się m.in. jakie książki i jakich autorów polecają i do których odwołują się w swoich utworach szczecińscy raperzy.

Tytuły książek i ich autorzy

Jednym z najciekawszych utworów szczecińskich raperów, którego tekst odwołuje się do literatury jest ”Bumbox” Łony. Szczeciński raper, poruszając problem z odtwarzaniem starych płyt kompaktowych w radiomagnetofonie, wymienia tytuły wielu dzieł literatury i ich autorów. Należy tu przytoczyć choćby takie pozycje jak: ”Klub Pickwicka”, ”Generał w labiryncie”, ”Cienie nad rzeką Hudson”, ”Trzej muszkieterowie” czy ”Moskwa-Pietuszki”, oraz takich twórców jak Charles Dickens i Gabriel Garcia Marquez.

 

 

Na szczególną uwagę zasługuje numer zatytułowany ”Leksykon Brockhausa” z płyty ”Absurd i Nonsens”, w którym wspomniana książka, w zasadzie jej siedemnaście tomów, stanowi dla Łony ważną cegiełkę w budowie porozumienia polsko-niemieckiego.

 

 

Inne książki, które wymieniają szczecińscy raperzy w tekstach swoich nagrań, to powieść ”Planeta małp” autorstwa Pierre’a Boulle’a (”Niebo na dłoni” grupy Projekt Nasłuch) oraz francuska baśń ”Piękna i Bestia” (”International ogarnijzation” Soboty). Obie te pozycje zostały zekranizowane, w związku z tym nie wiadomo, czy artyści, przywołując je, mieli na myśli filmy czy książki, na podstawie których one powstały.

W utworach Łony: ”Nie zostało nic” oraz ”To nic nie znaczy”, pada nazwisko Sławomira Mrożka, zaś w kawałku ”Problem” z mixtape’u Sage’a ”Hardcore dealin’ department” – Wiktora Hugo. Z kolei w numerze ”Rusz się” Sobota porównuje siebie do Szekspira.

Postacie z literatury

W numerach nagranych przez szczecińskich raperów można znaleźć także nawiązania do postaci z literatury, m.in. mitologicznego Syzyfa w utworach ”Życie” oraz ”Syzyf” nagranych odpowiednio przez Sobotę i grupę Projekt Nasłuch.

Ponadto w kawałku ”Czemu kiosk” Łona porównuje swoje cierpienia do tego, którego doświadczył Werter – bohater powieści ”Cierpienia młodego Wertera” Goethego, zaś w numerze ”Nie zostało nic” wspomina postać z innego dzieła tego samego twórcy, którą jest ”Faust”.

Motywy literackie

Wspomniany wyżej Łona przywołuje w swojej twórczości także motywy literackie: chocholi taniec z ”Wesela” Stanisława Wyspiańskiego w utworze ”Kaloryfer” oraz szklane domy z ”Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego w kawałku zatytułowanym ”Nieruchomości”.

Święte księgi Niezwykle interesujący jest fakt, że szczecińscy raperzy odnoszą się w swoich numerach także do świętych ksiąg: Biblii, Tory i Koranu. Odwołania te można znaleźć w następujących utworach: ”Rozmowa”, ”Panie Mahmudzie”, ”Stoprocent 2”, ”Sobotaż”. Pierwszy i drugi kawałek nagrany został przez Łonę, pozostałe dwa – przez Sobotę.

Ponadto drugi z wymienionych raperów w tekście utworu ”Wbrew wszelkim prognozom” nawiązuje do ran Chrystusa, zaś w numerze ”Mój dekalog” – do dziesięciu przykazań. Z kolei wersy Łony: „Rzuciłbym kamieniem, ale rzuca ten, kto rzucać ma czym”, korespondują z treścią Ewangelii według Św. Jana.

”Kto ty jesteś?” w nowej interpretacji

Rozpatrując szczeciński rap w kontekście literatury, nie można zapomnieć o numerze Soboty zatytułowanym ”Szczecin”. W tekście tego utworu szczeciński raper odwołuje się do wiersza ”Kto ty jesteś?” z ”Katechizmu polskiego dziecka” autorstwa Władysława Bełzy. Odpowiedzi Soboty na postawione w nim pytania odbiegają od tych zawartych w oryginale, o czym świadczą następujące wersy: „Kto ty jesteś? Szczecinianin/ Jaki znak twój? Rajd na bani/ Gdzie ty mieszkasz? W centrum samym/ W jakim kraju? Zimnych drani/ Czym twa ziemia? To mój Eden/ Czym zdobyta? Rap natchnieniem/ Czy ją kochasz? Co nie widać?! / Mocno tak, że aż można się od tego zrzygać”.

Łona i ”Poeci”

Na zakończenie chciałbym wspomnieć o projekcie ”Poeci”, w ramach którego czołowi polscy raperzy – wśród nich Łona – dokonali własnej interpretacji wierszy polskich poetów. Szczeciński raper wziął na warsztat ”Młodzieżowy zaciąg” autorstwa Ryszarda Daneckiego.