Serhat Köksal w Trafo! To pierwsza tak duża prezentacja tego znaczącego tureckiego twórcy w Polsce!

Tworzył memy zanim je wymyślono, a ziny projektował w szkolnych zeszytach. To on zainicjował awangardowe, kontrkulturowe działania w Turcji! Prace Serhata Köksala już od piątku, 30 czerwca, będzie można oglądać w TRAFO Trafostacji Sztuki. Artysta osobiście otworzy ekspozycję „Remake Exotic Reality”. Wykona także specjalny dźwiękowo-wizualny set na żywo! Wstęp jest wolny.

Numer jeden tureckiego undergroundu

Serhat Köksal to jeden z najdłużej działających przedstawicieli tureckiego undergroundu. Jest multimedialnym artystą, czerpiącym ze sztuk wizualnych i muzyki, autorem konceptualnych kolaży dźwięków i obrazów. Stał się szerzej znany dzięki swojemu projektowi 2/5 BZ, który zainicjował w 1991 roku. Trudno wyliczyć wszystkie jego aktywności i kulturowe zasoby, które przetwarzał. W swoich pracach nawiązywał chociażby do rocka lat 60-tych, anatolijskiego post rocka, a także żywiołowej kurdyjskiej muzyki weselnej. Grywał w Europie i USA, w galeriach sztuki, na squatach.

Postpunkowy świat kolaży

– Ta wystawa będzie miała formę dużej instalacji dźwiękowo-wizualnej. Sala główna TRAFO na kilka miesięcy zamieni się w postpunkowy świat pełen kolaży dźwiękowo-wizualnych, będących połączeniem wcześniejszych prac z tymi powstałymi już przy okazji rezydencji artysty w Szczecinie – mówi kurator ekspozycji, Andrzej Witczak.

Serhat Köksal od wielu lat pozostaje w awangardzie kulturowo-politycznej w Turcji, a sfera wizualna 2/5 BZ przywodzi na myśl stylistykę Negativland lub wideo-art z początku lat 90-tych. Ważną rolę odgrywają w niej fragmenty tureckich filmów trashowych, kina klasy B z lat 70-tych Köksal żongluje motywami i postaciami z tych obrazów, nadając im nowe, społeczne i polityczne konteksty.

Najnowsza historia Turcji i zachodnie stereotypy

– Wystawa Serhata Köksala to największa jak dotąd prezentacja jego twórczości. Zobaczymy na niej wideo, muzykę (płyty z Peel Session), ziny, komiksy i przede wszystkim projekty kolaży, które będą na wszystkich ścianach sali głównej TRAFO. Układają się one w określoną narrację i stanowią historię najnowszej Turcji z punktu widzenia autora – mówi Stanisław Ruksza, dyrektor Trafostacji Sztuki, drugi z kuratorów tej ekspozycji.

Turcja jest jednym z największych regionów sztuki kolażu na świecie. Używając tej techniki, Serhat Köksal forsuje m.in. swe flagowe hasło – „No Turistik / No Egzotik” . Przybliża bowiem zagranicznej publiczności współczesną bliskowschodnią geopolitykę, grając na popularnych na Zachodzie stereotypach dotyczących Turcji.

– Sztuka Serhata pokazuje jego krytyczne, dekolonizacyjne podejście do egzotyzujących tendencji orientalistycznych w świecie. Przez lata był jednym z niewielu, jeśli nie jedynym, krytycznym artystą w Turcji. Obecnie mieszka w Berlinie, gdyż jest politycznym uchodźcą po protestach w 2013 przeciwko Erdoganowi i konserwatywnemu zwrotowi w Turcji – nazwanych przez niego Isisistambul – uzupełnia Ruksza.

Multimedialny występ na wernisażu 

Twórczość muzyczna artysty to break core’owo pocięte sample z tureckiej psychodelii lat 60-tych, bity oparte o wschodnie perkusjonalia z dodatkiem ciężkiej industrialnej elektroniki, dubowe basy niczym fragmenty dialogów filmowych, telewizyjnych wiadomości czy wypowiedzi polityków. Serhat Köksal, wystąpi podczas wernisażu, prezentując set didżejski połączony z wizualizacjami.

Szamańskie źródła i didżejskie afterparty

„Kiedyś jako student etnologii i wzornictwa, zafascynowany szamańskimi źródłami tureckości zaczynał od łączenia industrialnej elektroniki ze strunowym sazem – instrumentem kluczowym dla anatolijskiego sufizmu. Nawiązywał do dawnych tradycji sztuki krytycznej wobec władzy, do derwiszów i wędrownych artystów, psychodelicznego beatu i lewicowego post rocka lat 60., do żywiołowej muzyki weselnej Kurdów i alewickiego ludu Zaza” – tak pisał o nim Konstanty Usenko w „Przekroju”.

Po koncercie 2/5 BZ to właśnie Usenko poprowadzi didżejskie after party (jako Ü-YOTA). To muzyk, pisarz, dziennikarz znany z zespołów m.in. Super Girl & Romantic Boys i 19 Wiosen. Na ten wieczór przygotował stylistyczny miks składający się z elementów garażowego anarchopunka i postpunka z nurtów postradzieckich, industrialno-dyskotekowych eksperymentów z terenów nadwołżańskich i kaukaskich, a nawet współczesnego żeńskiego hip-hopu z Iranu. Usenko poznał Serhata wiele lat temu na squacie w Zurychu…

Wernisaż „Remake Exotic Reality” Serhata Köksala odbędzie się w piątek, 30 czerwca, o godz. 19.00. Wystawę będzie można oglądać do 1 października.