Ponad 100 narządów przeszczepiono w tym roku w Szpitalu Wojewódzkim. Ostatni raz taki wynik osiągnięto przed pandemią

Światowy Dzień Donacji i Transplantacji (obchodzony 26 października) to dobra okazja, aby podsumować tegoroczne efekty pracy transplantologów w Szpitalu Wojewódzkim w Szczecinie. Przypomnijmy, że pierwszy przeszczep wątroby miał miejsce 22 listopada 2000 roku, a nerki – we wrześniu 1983 roku.

1400 przeszczepionych nerek

– Lato 2020, 2021 i częściowo 2022 były dla naszego zespołu trudne – przyznaje Michał Witkowski, koordynator transplantacyjny w SPWSZ. – Podczas pandemii gwałtownie spadła liczba potencjalnych dawców zmarłych. OIOM-y były pełne pacjentów ciężko przechodzących COVID-19. Od osób zmarłych w wyniku zakażeń wirusem SARS-CoV-2 w zasadzie nie pobierano narządów do przeszczepień. Biorcy musieli czekać dłużej, a nie każdy miał na to czas.

Sytuacja momentami była dramatyczna. W statystykach zwrot widać mniej więcej od połowy 2022 roku. Wtedy liczba przeszczepień w szczecińskim szpitalu zaczęła rosnąć, ale i tak musiały minąć kolejne miesiące, aby wróciła do średniej sprzed pandemii.

W roku 2019 w SPWSZ przeszczepiono 146 narządów (wątroby – 75 / nerki – 64 / płuca – 7), w 2020 już tylko 52 (w – 24 / n – 16 / p – 7), w 2021 – 54 (w – 41 / n – 9 / p – 4), w 2022 – 68 (w – 48 / n – 17 / p – 3), zaś do 19 października bieżącego roku – 108 (w – 63 / n – 42 / p – 3).

– Zespół transplantacyjny w końcu może wrócić do normalnego trybu pracy – mówi dr Samir Zeair, lekarz kierujący oddziałem chirurgii ogólnej i transplantacyjnej SPWSZ. – Cieszy mnie to tym bardziej, ponieważ w tym roku obchodzimy 40. rocznicę pierwszej transplantacji nerki w szpitalu przy Arkońskiej, która była też pierwszym przeszczepem tego narządu w województwie. We wrześniu 1983 roku zespół ze Szpitala Wojewódzkiego, pod kierownictwem śp. dr. Marka Umińskiego, przeszczepił nerkę po raz pierwszy. Do tej pory transplantacji tego narządu było u nas już około 1400.

Ponad 1000 transplantacji wątroby

Nieco mniej, bowiem 1058, przeszczepiono wątrób. Warto podkreślić, że transplantolodzy ze szpitala przy ul. Arkońskiej dokonują tego jako jedyni w województwie i jeden z dziewięciu zespołów w Polsce.

– Jesteśmy drugim ośrodkiem w Polsce pod względem liczby wykonywanych przeszczepień wątrób, a – według ostatniej publikacji POLTRANSPLANT-u – nasz szpital zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o jakość i przeżywalność pacjentów po transplantacjach wątrób – dodaje dr Zeair.

Tysięczny pacjent otrzymał nowy narząd dokładnie 23 stycznia 2023 roku.

– Cieszą nas te liczby, bo pozwalają nam sobie przypomnieć, ilu pacjentom staraliśmy się przez te wszystkie lata pomóc. To jednak nie liczby są tutaj najważniejsze. Tym bardziej, że za przeszczepami często kryją się tragedie dawców i ich rodzin. Warto o tym pamiętać – podkreśla prof. Marta Wawrzynowicz-Syczewska, lekarz kierująca oddziałem chorób zakaźnych, hepatologii i transplantacji wątroby w SPWSZ. – Mamy sezon grzybowy i skorzystam z okazji, by kolejny raz przypomnieć i uczulić. Zbierajmy i jedzmy tylko te grzyby, których jesteśmy stuprocentowo pewni. Niestety, zdarza się, że do przeszczepienia wątroby kwalifikujemy doświadczonych grzybiarzy, którzy twierdzą, że nigdy się nie pomylili. Rzeczywistość jednak boleśnie ich słowa weryfikuje.

Święto wszystkich dawców

Światowy Dzień Donacji i Transplantacji to także święto dawców. Żywych, którzy oddali swoim bliskim nerkę (takich transplantacji w tym roku było aż 11) oraz zmarłych, którzy przekazali swoje organy po śmierci (takich pacjentów było w tym roku dziewięcioro).

Pobranie narządów od zmarłego pacjenta możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy nie wyraził on za życia sprzeciwu.

– I o to staramy się pytać rodziny. Czy ich bliski wyraził sprzeciw, czy coś o tym wiedzą. Nie pytamy rodziny o jej wolę, bo w Polsce obowiązuje tak zwana zgoda domniemana – dodaje dr Zenon Czajkowski, kierujący oddziałem anestezjologii, intensywnej terapii i zatruć w SPWSZ.

Brak takiej zgody może za życia wyrazić każdy poprzez wypełnienie formularzu i przekazaniu go do Centralnego Rejestru Sprzeciwów. Podobnie pomocne mogą być tak zwane oświadczenia woli, które jednoznacznie wskazują na zgodę zmarłego na pobranie narządów po jego śmierci.

Szpital wiodący w regionie

Jak podkreśla marszałek Olgierd Geblewicz, „Szpital Wojewódzki w Szczecinie od lat należy wiodących w regionie i kraju ośrodków medycznych dokonujących przeszczepów nerek, płuc i wątrób”.

– Cieszę się, że to właśnie w naszym marszałkowskim szpitalu mamy tak zaangażowany personel. To właśnie jego mądrość, siła i odwaga pozwalają skutecznie pomagać chorym w tych bardzo trudnych momentach życia. Nasz szpital otacza opieką pacjentów po przeszczepie, pomagając im w dojściu do pełnego zdrowia. Nic dziwnego, że pomiędzy lekarzami, pielęgniarkami a chorymi często nawiązują się bliskie relacje. Zawsze podkreślam mój wielki szacunek dla wszystkich zaangażowanych w transplantologię, a naszym mieszkańcom przypominam o możliwości złożenia oświadczenia woli przekazania narządów ratujących życie innym osobom – dodaje.