Marian Pankowski urodził się w 1919 roku w Sanoku. W 1938 roku podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i zadebiutował w lwowskich „Sygnałach” fragmentem poematu „Las” pt: „Czytanie w zieleni”. W kampanii wrześniowej jako młody podchorąży uczestniczył w walkach w okolicach Tarnowa. Kiedy znalazł się w niewoli udało mu się uciec do rodzinnego miasta. W 1942 roku został jednak aresztowany przez Gestapo za działalność w ZWZ. Przeszedł przez obozy koncentracyjne w Auschwitz, Gross Rosen, Nordhausen i Bergen-Belsen, a po wojnie pozostał na emigracji w Belgii. Jego najbardziej znana powieść to
"Rudolf", ale pisał także wiersze, dramaty, opowiadania. Był również tłumaczem.Zmarł w 2011 roku w Brukseli. W omawianym zbiorze, znalazły się teksty publikowane w "Twórczości", "Lampie" i "Pamiętniku literackim", a impresja, która zamyka ten tom - "Mój śnieg", pochodzi z maja 2010 roku.
Rozpoetyzowana proza Pankowskiego czerpie z rożnych źródeł i doświadczeń, ale mimo, że te opowiadania powstawały w różnych latach i nie były tworzone z myślą o wspólnym ich wydaniu, to w tej edycji układają się jednak w dość spójny układ. Okruchy wspomnień ze szkolnych lat, żołnierskie i obozowe opowieści oraz kawiarniane dialogi są odzwierciedleniem tego, co już znamy z dokonań Pankowskiego, ale też ciekawym rozwinięciem jego literackich drążeń.
"Zwierzanie spraw intymnych było, obok modlitwy i snów kompensacyjnych, kładką wiodącą do świata, którego pozbawił nas niemiecki okupant..." to fragment noweli "O siostrzanej miłości", który wyraźnie ukazuje jak ważnym nośnikiem emocji i uczuć jest dla pisarza słowo, narracja, opowieść. To dzięki niemu człowiek może przetrwać największe opresje i przekazać swoje przeżycia innym. Pankowski konstruuje jednak takie wariacje językowe, literowe roszady i intelektualne węzły, że bynajmniej nie ułatwia wniknięcia w treść tych zapisków
Znamienna jest w tym kontekście dialog spisany w opowiadaniu "U starszego brata na przyzbie", w którym, to samo zdarzenie obaj rozmówcy naświetlają za pomocą różnych środków wyrazu w tym swoistym pojedynku widzeń świata, stwarzając nowe, frapujące. U Pankowskiego pamięć jest bowiem nieokiełznana, wymyka się schematom i zasadom Praktycznie wszystkie miniatury, które są zebrane w tej książce, to jak powiedziałby Hłasko takie "prawdziwe zmyślenia", bo tkankę rzeczywistości autor przekształca i wygina, wkładając do niej fikcyjne, oniryczne wizje. Losy prawdziwych postaci czyni czymś w rodzaju przypowieści, jak to jest chociażby w tekście tytułowym.
Abstrahując jednakże od zawartości treściowej tej literatury, przede wszystkim chyba warto jednak pozwolić unieść się pięknu tych strof, częstokroć nasączonych szlachetną staropolszczyzną. Ciekawych doznań dostarcza nam chociażby opowiadanie "Daniela", dedykowane przez autora jego córce, w drugą rocznicę jej urodzin. "Szedł na nas przypływ z twardego szmaragdu i sól na wiatrach wisiała lustrzana", pisze Pankowski, uwodząc czytelnika słowem i dając wyraz swego kunsztu w preparowaniu wizji pozostających w pamięci na długo.
Książka na weekend: Marian Pankowski "Nastka, śmiej się!
Marian Pankowski to pisarz wciąż zbyt mało znany i nie doceniony tak jak na to zasługuje. Cieszy więc kolejna publikacja Korporacji Ha!art, zbierająca, dotąd rozproszone, krótkie formy prozatorskie tego twórcy - "Nastka, śmiej się !"
Zobacz też
Zamek Książąt Pomorskich znów ma swoją zbrojownię. Wyjątkowa wystawa z bronią sprzed wieków
„Żelazna rękę”, czyli protezę XVI-wiecznego zbrojnego można zobaczyć obok pistoletu rajtarskiego, zbroi płytowej, szyszaka, pałasz...
7 godzin temu
To płyta pełna rodzinnego ciepła domowego. Premiera jeszcze w tym roku
To na wskroś rodzinny i szczeciński projekt, który w głowie Wiesława Łągiewki zrodził się kilka lat temu. Już za kilka kilka pozna...
7 godzin temu
Chcą wziąć sprawy kultury w swoje ręce. To będzie wydarzenie, jakiego w Szczecinie jeszcze nie było
Ta inicjatywa ma wywrzeć wpływ na kulturę w Szczecinie w skali, jakiej dotąd nie było. Podczas organizacji „Kultury Wolności” – sp...
8 godzin temu
Najczęściej czytane
2 dni temu
1 dzień temu
2 dni temu
Polecane wydarzenia
Otwarcie zbrojowni
19 grudnia 2025, 17:00
Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie
Patronat wSzczecinie.pl
Darmowe
Już dziś
Mesjasz. Słowo stało się muzyką
19 grudnia 2025, 19:00
Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
Już dziś
Komentarze
0