Trwa Rok Miłosza... W wielu polskich miastach instytucje związane z literaturą i kulturą, organizują wydarzenia poświęcone twórczości tego wybitnego poety i pisarza. 30 czerwca minie dokładnie sto lat od daty jego urodzin. Warto więc przy tej okazji przypomnieć, co działo się do tej pory w Szczecinie w ramach jego roku oraz zapowiedzieć kilka kolejnych wydarzeń.

Il mondo familiare

Wspomagana przez Ministerstwo Kultury i Zdziedzictwa Narodowego Książnica Pomorska realizuje projekt: „Il mondo familiare”.„Rodzinny świat Czesława Miłosza (1911-2011). W jego ramach przygotowywany został cykl imprez „Aż Miło...sz”. 1 marca nastąpiło otwarcie wystawy „Czesław Miłosz. Między Wschodem a Zachodem”, która jest zlokalizowana w sali im. Zbigniewa Herberta i ma potrwać do końca bieżącego miesiąca (choć istnieje możliwość jej przedłużenia). Na ekspozycji tej można zobaczyć obrazy miejsc, które wpłynęły na ukształtowanie się osobowości i wyobraźni twórczej Miłosza oraz zadecydowały o kierunkach rozwoju jego talentu. Na planszach umieszczonych w sali pokazane zostały więc Litwa i Wilno, Warszawa w czasie II wojny światowej, Waszyngton, Paryż, uniwersytet w Berkeley w Stanach Zjednoczonych. W gablotach znajdziemy książki Miłosza, a także oryginał listu jaki skierował do władz Uniwersytetu Szczecińskiego w odpowiedzi na zaproszenie go do naszego miasta w 1998 roku.

Konferencja i gra

17 i 18 marca 2011 r. także w Książnicy Pomorskiej zorganizowana została konferencja naukowa „Czesław Miłosz i rewolucja” z udziałem kilkunastu referentów, wernisaż fotografii „Miejsca” oraz zajęcia dla młodzieży licealnej „Miłosz live”. W tym samym miesiącu odbyła się biesiada poetycka „Wagary z poezją”. Na wrzesień tego roku planowana jest natomiast gra miejska „Śladami Miłosza i jego przyjaciół”. Jej uczestnicy przede wszystkim będą zdobywali informacje na temat pobytu Miłosza w Szczecinie, zapoznają się z twórczością poety a także będą mogli zyskać wiedzę na temat warunków w jakich powstawała literatura polska XX wieku w kraju i na emigracji. Podczas gry ma także powstać film dokumentalny przedstawiający rywalizację jej uczestników.

Wiersze na Zamku

W Zamku Książąt Pomorskich już w styczniu tego roku cykliczne warsztaty Twórczego Czytania zostały poświęcone książce „Dolina Issy” Czesława Miłosza. Zajęcia prowadziła Krystyna Maksymowicz – aktorka i specjalistka od pracy z głosem. 12 maja tego roku wiersze naszego noblisty podczas Salonu Poetyckiego w sali Bogusława czytali dwaj aktorzy – Olgierd Łukaszewicz i Sławomir Kołakowski. Natomiast wczoraj (7 czerwca) w holu przy niej trwa interesująca wystawa oparta na cyklu wierszy „Świat (poema naiwne)”. Teksty poszczególnych liryków (takie jak „Furtka”, „Droga”, „Jadalnia”) wkomponowane zostały w fotografie archiwalne (udostępnione z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz Archiwum Państwowego miasta Warszawy) ukazujące Warszawę z czasu powstania tych utworów w 1943 roku. Będzie je można oglądać do 3 lipca tego roku.

Miłosz w Szczecinie

W 1998 roku Miłosz niestety nie przyjechał do naszego miasta, zajęty pilnymi sprawami w Stanach Zjednoczonych. Pan Czesław był jednak w Szczecinie znacznie wcześniej – dokładnie w czerwcu 1949 roku. Andrzej Franaszek pisze o tym na stronie 426 wydanej niedawno bogatej w interesujące fakty, bardzo obszernej publikacji - „Miłosz. Biografia”, która ukazała się miesiąc temu nakładem krakowskiego wydawnictwa Znak i jest uważana za największe wydarzenie literackie tego roku.. „W Szczecinie poeta ma wieczór autorski w Klubie 13 Muz, spotyka się też z Andrzejewskim, który zamieszkał tam rok wcześniej, gdy dostał przydział na... ośmiopokojową willę (…) W tej samej podszczecińskiej dzielnicy mieszkali również Gałczyńscy i Woroszylscy, jak wtedy oceniał Miłosz, całkowicie odizolowani od prawdziwego życia Polaków.”. Wspomniana willa Jerzego Andrzejewskiego znajdowała się na ulicy Pogodnej, natomiast klub 13 Muz ówcześnie mieścił się przy alei Wojska Polskiego.

Na okładce, liczącej ponad tysiąc sto stron książki Andrzeja Franaszka, znajduje się czarno-biała fotografia Miłosza, którą wykonał szczeciński fotoreporter Jerzy Undro (związany z Polską Agencją Prasową) Zdjęcie powstało w czerwcu 1981 roku w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie. Poeta był wtedy z dwu tygodniową wizytą w Polsce, a pan Jerzy dokumentował cały jego pobyt.

Więcej faktów dotyczących pobytu Miłosza w naszym mieście będzie można poznać już wkrótce podczas spotkania (planowanego wstępnie na 20 czerwca) w Książnicy Pomorskiej., które poprowadzi pani Cecylia Judek. Zebrane przez nią informacje, anegdoty i relacje na ten temat ukażą się w drugiej połowie roku w formie publikacji. Warto także zajrzeć do innej książki wydanej (w 1998 roku) przez Znak - „Zaraz po wojnie Korespondencja z pisarzami 1945-1950”, w której także odnajdziemy nawiązania do wizyty poety w grodzie Gryfa.