Gdzie i kiedy?
sobota, 12 kwietnia 2025, 12:00
Za ile?
darmowe
Muzeum zaprasza na plac Solidarności – dach Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy, na otwarcie wystawy pt. „40 lat Ruchu Wolność i Pokój”. Po wernisażu, w sali konferencyjnej/przestrzeni dialogu MNS–CDP, odbędzie się debata czołowych przedstawicieli ruchu, który przyczynił się do zmian systemowych w Polsce.

Swój udział zapowiedzieli: Marek Adamkiewicz, Jacek Czaputowicz, Zuzanna Dąbrowska i Wojciech Jankowski „Jacob”. Debatę poprowadzi dr Michał Siedziako.

Czterdzieści lat temu, 14 kwietnia, inicjatorzy Ruchu ogłosili deklarację założycielską, pisali w niej o konieczności pozyskiwania Polaków dla idei pokoju. Przypomnieli jednak, że „słowo pokój – jak mówił Jan Paweł II w orędziu pokojowym z 1979 roku – stało się sloganem, który usypia bądź zwodzi”. Podkreślali: „warunkiem zaistnienia pokoju w życiu politycznym państw i narodów jest skuteczne zagwarantowanie wszystkim ludziom wolności osobistej. Nie ma pokoju nigdzie tam, gdzie zlikwidowano tradycyjne wartości polityczne, gdzie stworzono systemy państwowej represji, przymusu ideologicznego, gdzie pozbawiono jednostkę praw do samodzielności i inicjatywy. Nie ma więc pokoju w rządzonej przez komunistów Polsce”.

Bezpośrednią przyczyną powstania Ruchu WiP była obrona Marka Adamkiewicza, działacza Niezależnego Zrzeszenia Studentów, sądzonego i skazanego na więzienie za odmowę złożenia przysięgi wojskowej w 1984 r. W ramach protestu przeciwko decyzji ówczesnych władz PRL przeprowadzono głodówkę, w której uczestniczyli działacze środowisk opozycyjnych, głownie NZS, a jej finałem było powołanie ruchu pacyfistycznego i ww. deklaracja. WiP szybko stał się jednym z najważniejszych środowisk ogólnopolskich tzw. młodej opozycji.  

 

Marek Adamkiewicz – działacz opozycji demokratycznej od roku 1977. Współzałożyciel wrocławskiego Studenckiego Komitetu Solidarności w tymże roku, współpracownik KOR, a następnie działacz NZS i ARO. Internowany od maja do listopada 1982 r. w Wierzchowie i Strzebielinku. 18.12.1984 r. skazany na 2,5 roku więzienia za odmowę złożenia przysięgi wojskowej. Po opuszczeniu zakładu karnego był aktywnym uczestnikiem Ruchu WiP. Po roku 1995 wycofał się z aktywności politycznej.

Jacek Czaputowicz – działacz opozycji demokratycznej, politolog, dyplomata, profesor nauk społecznych. Związany z opozycją od 1978 r. – współpracownik KSS „KOR”, działacz SKS w Warszawie, NZS i Ruchu Wolność i Pokój. Internowany i więziony. W latach 2018–2020 Minister Spraw Zagranicznych w rządzie Mateusza Morawieckiego.

Zuzanna Dąbrowska – działaczka opozycji demokratycznej, dziennikarka prasowa, radiowa i telewizyjna. Aktywna uczestniczka Ruchu Wolność i Pokój oraz partii PPS. Od 2016 r. związana z „Rzeczpospolitą”, a od 2024 r. wicenaczelna Polskiej Agencji Prasowej.

Wojciech Jankowski „Jacob” – działacz opozycji demokratycznej związany od 1983 r. z gdańskim Ruchem Społeczeństwa Alternatywnego i środowiskiem anarchistycznym, a później od 1985 r. z Ruchem Wolność i Pokój i jeden z jego najaktywniejszych uczestników. Więzień polityczny skazany w 1985 r. na 3,5 roku więzienia za odmowę służby wojskowej. Mnich buddyjski, od kilkunastu lat strażnik Ośrodka Zen Kannon w Kącikach k. Warszawy.

dr Michal Siedziako – historyk i politolog, adiunkt w Instytucie Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Uniwersytetu Szczecińskiego. Autor m.in. wywiadu rzeki: „Bez wątpienia było warto!” Z Markiem Adamkiewiczem rozmawia Michał Siedziako, (książka była nominowana do Nagrody Historycznej tygodnika „Polityka” w 2013 r.). Ostatnio opublikował monografię: Marian Jurczyk (1935–2014). Biografia polityczna szczecińskiej legendy „Solidarności”.