To była trzecia edycja tego literackiego konkursu. O statuetkę „Jantara” starało się 41 autorów książek opublikowanych w roku 2021, a w ostatniej fazie rywalizacji poznaliśmy pięć nazwisk twórców do niej nominowanych. Uroczysta gala, podczas której ogłoszono laureata i wręczono nagrodę ufundowaną przez marszałka województwa zachodniopomorskiego, odbyła się 26 listopada w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, w ramach X Festiwalu Czytania „Odkrywcy Wyobraźni”.


Książka o Wojaczku i inne nominacje  

W tym roku nominacje do Nagrody Literackiej „Jantar” otrzymali: Zbigniew Kosiorowski za książkę „Zapodziani”, Artur Daniel Liskowacki za tom poezji „Szkliwo”, Piotr Michałowski za tom poezji „Dzień jest wierszem, świat kolorem”, Piotr Oleksy za reportaż „Wyspy odzyskane: Wolin i nieznany archipelag” oraz Konrad Wojtyła za książkę krytycznoliteracką „Anty-antyChryst? Wojaczek religijny”. Spotkania ze wszystkimi twórcami odbyły się podczas Festiwalu Czytania „Odkrywcy Wyobraźni”. Ich uczestnicy mogli poznać więcej szczegółów dotyczących powstawania książek oraz dalszych planów autorów.

Finałową galę (w sobotę, 26 listopada) rozpoczęło natomiast wystąpienie marszałka Olgierda Geblewicza, który powiedział klika zdań o genezie nagrody oraz idei Festiwalu Czytania – imprezy, która po raz kolejny już wzbudziła duże zainteresowanie szczecinian.

Świat, o którym nie wiedzieliśmy

Kolejną osobą, która pojawiła się na scenie, był przewodniczący jury nagrody, prof. Tomasz Mizerkiewicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który opowiedział o każdym z nominowanych tytułów. O tym, który, jak się później dowiedzieliśmy, zwyciężył, powiedział, że:

„Ta książka nas zdumiała, bo przekonaliśmy się, że trzeba wreszcie opowiedzieć o wyspiarskiej tożsamości Polaków. Została ukazana z wielu perspektyw, bo tam się wspomina pisarzy takich jak Britta Wuttke czy Jan Papuga, ale też z naukowego czy eseistycznego punktu widzenia. Powstała zatem fenomenalna historia, bo autor odkrył przed nami nowy, odrębny, piękny świat, w którym spełnia się życie wielu ludzi, o którym w ogóle nie wiedzieliśmy”.

Laureat zaskoczony wyróżnieniem

Nagroda została wręczona przez Olgierda Geblewicza i profesor Ingę Iwasiów (zdobywczynię „Jantara” za rok 2019), a otrzymał ją Piotr Oleksy, który był bardzo zaskoczony tym wyróżnieniem i krótko skomentował decyzję jury.

– Pomorze Zachodnie było w pewnym sensie Kronosem dla wielu twórców, którzy tu kiedyś zamieszkali, bo wykorzystało ich, a potem pożarło, a w Polsce o nich zapomniano. Mam nadzieję, że nagroda Jantar odwróci losy lokalnych pisarzy i poetów i sprawi, że zostaną docenieni szerzej.  

Piotr Oleksy urodził się w Pleszewie, ale wychował się i dorastał we wsi Lubin na wyspie Wolin. Pracuje na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, współpracuje z Tygodnikiem Powszechnym i Nową Europą Wschodnią. „Wyspy odzyskane: Wolin i nieznany archipelag” to jego druga książka reportażowa. Debiutował kilka lat wcześniej tytułem „Naddniestrze. Terror tożsamości”. Laureat otrzymał statuetkę i nagrodę finansową w wysokości 10 tys. zł.