Pierwszego dnia różnorodność tematów była bardzo duża. Ryszard Dąbrowski opowiadał o historii Stettiner Oderwerke, dr Michał Paziewski o robotniczej rewolcie z Grudnia 70., dr Filip Gańczak o szczecińskich stoczniach w optyce NRD, a Zbigniew A. Wesołowski o Zespole Szkół Budowy Okrętów.
Okręty ze Szczecina w wojnie na Pacyfiku
Oskar Myszor z Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni przygotował prezentację o okrętach wojennych, które powstały w Szczecinie. Od jednostek z czasów, gdy miastem rządzili Szwedzi, po patrolowce budowane dla Norwegów na początku tego wieku przez MSR „Gryfia”.
Taka produkcja na eksport istniała zawsze. Przykłady? W latach 70. Stocznia im. Adolfa Warskiego produkowała okręty pomocnicze dla Związku Radzieckiego. Co ciekawe, duża część z nich wciąż pływa, oczywiście już pod banderą Federacji Rosyjskiej. Jeszcze dalej miał jeden z odbiorców okrętów wodowanych przez stocznię „Wulkan” w drugiej połowie XIX wieku. Budowano wtedy krążowniki i torpedowce dla Cesarstwa Chińskiego.
– Te okręty były podstawą floty chińskiej w czasie przegranej przez nią wojny z Japonią w latach 1894-95. Niektóre jednostki zostały przejęte przez flotę japońską i służyły potem pod banderą ze wschodzącym słońcem – opowiadał Oskar Myszor.
Mozaika o statusie pracy kultowej
O tym trzeba poczytać na kartach książek o historii. Na własne oczy można natomiast zobaczyć mozaikę na stoczniowym budynku przy ul. Stalmacha (koło Biedronki). Dzieło Stefanii Mazurczak i Andrzeja Maciejewskiego.
– Spotykam sporo entuzjastycznych opinii na temat tej mozaiki. Z ponad 140 prac mozaikowych, które mamy na terenie Szczecina, ta należy do piątki najlepiej znanych, ocenianych i lubianych. Można więc określić jej status jako pracy kultowej – mówiła Sabina Wacławczyk, współtwórczyni projektu „Mozaiki Szczecińskiego”.
Podczas konferencji opowiadała o mariażu szczecińskiej stoczni z kulturą. Objawiał się on nie tylko poprzez wielkoformatowe kompozycje, jak dekoracje ze stołówki na wydziale K1, ale też chociażby w postaci plakatów z informacjami BHP. Do projektowania wnętrz statków zatrudniano tak uznane w środowisku artystycznym postaci jak Andrzej Foryś.
Czy część ich dziedzictwa, jak wspomniana mozaika, zostanie zachowana i odnowiona? – Orientowaliśmy się, czy można ją przenieść bliżej naszej świetlicy. Technicznie jest to możliwe, natomiast są ograniczenia jeśli chodzi o konserwatora zabytków. Można będzie ją ściągnąć dopiero wtedy, gdy budynek zostanie wyłączony z użytkowania lub będzie groził zawaleniem – tłumaczył dr hab. Sebastian Ligarski dyrektor Centrum Solidarności „Stocznia” w Szczecinie.
Nie tylko wystawy, ale też koncerty, kawiarnia i taras widokowy
To instytucja, która od niedawna zarządza niszczejącą przez lata świetlicą stoczniową. Na I piętrze planowana jest wystawa stała o szczecińskiej Solidarności, a na parterze o historii przemysłu stoczniowego w Szczecinie. Sala świetlicy, na której podpisano porozumienia sierpniowe z 1980 roku, pozostanie swoistą kapsułą czasu.
– Chcemy, żeby było to miejsce dostępne dla wszystkich, ze spotkaniami, dyskusjami, koncertami i innymi wydarzeniami kulturalnymi – podkreślał dyrektor Ligarski. – Nad świetlicą planujemy kawiarnię i taras widokowy. Bardzo byśmy chcieli, żeby dostępna dla zwiedzających była też wieża. Znajduje się w niej jeden z najstarszych dźwigów towarowo-osobowych w mieście.
Świetlicę można było zobaczyć pierwszego dnia konferencji podczas pokazu filmu „Święty gniew”. Drugiego dnia prelegenci wrócą do Hotelu Focus. Opowiedzą jak przez lata wokół stoczni toczyło się życie zawodowe, kulturalne, sportowe i towarzyskie Szczecina. Wstęp wolny.
Portal wSzczecinie.pl jest patronem medialnym konferencji.
„Zapomniane miejsca. Stocznie Szczecińskie: nie tylko historia”
Środa, 4 czerwca 2025 r.
Hotel Focus
9:00-9:20 Dr Marcin Stefaniak - Socjologowie w stoczni: wstęp do badań.
9:20-9:40 Joanna Nowicka (ASN w Wałbrzychu) - Związki zawodowe, NSZZ Solidarność i stocznie szczecińskie w polskiej edukacji biznesowej
9:40-10:10 Dr Ryszard Kotla - Morska Stocznia Remontowa „Gryfia”
10:10-10:25 dyskusja
10:25-10:45 przerwa kawowa
10:45-11:05 Ryszard Stefanik (USz) - Sport w środowisku pracowników Stoczni Szczecińskiej. Od Zakładowego Koła Sportowego „Stoczniowiec” do Klubu Sportowego „Stal Stocznia” (1947–2002)
11:05-11:20 Wojciech Sobecki (intermare.eu) - Upadek stoczniowego holdingu. Politycy nie potrafią budować statków, czyli upadek Stoczni Szczecińskiej w politycznym klinczu
11:20-11:40 Dr hab. Mirosław Zabierowski - Zastosowania psychologii humanistycznej do sytuacji stoczniowców i robotników wydziedziczonych z ich własności i języka.
Komentarze