Od dzisiaj na wyspę Uznam nie trzeba będzie przeprawiać się promem. Gotowy jest tunel pod Świną, którego pokonanie zajmie kierowcom zaledwie 3-4 minuty. – Czekałem na ten moment 50 lat, a są tacy, którzy czekali dłużej – mówił prezydent Świnoujścia Janusz Żmurkiewicz podczas oficjalnego otwarcia. Najpierw tunel zostanie udostępniony zwiedzającym, a wieczorem (od około godziny 20.00) wjazd będzie już otwarty dla wszystkich.

Do tej pory, aby dostać się do centrum Świnoujścia, trzeba było skorzystać z jednej z dwóch przepraw promowych, co w sezonie letnim wiązało się czasem z 2-3 godzinami stania w kolejce. Nawet jednak, gdy nie trzeba było czekać, podróż promem była uciążliwa i czasochłonna. Zwłaszcza dla mieszkańców Świnoujścia, którzy musieli codziennie przepływać Świnę.

– Dzisiejszy dzień jest historyczny. Zapisze się w pamięci wszystkich nas jako dzień, w którym nasze wyspy – Uznam i Wolin – w sposób trwały uzyskały połączenie – mówił prezydent Żmurkiewicz.

„Należy do największych spraw dla naszego narodu”

Wtórował mu wicepremier Jarosław Kaczyński, przypominając słowa swojego brata, prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który podkreślał, że rozwój Pomorza Zachodniego to polska racja stanu.

– To, co się tutaj dzisiaj dzieje, wnosi do Świnoujścia komfort życia, zapewnia łączność z Pomorzem Zachodnim i całą Polską. Należy do największych spraw dla naszego narodu. Jest częścią pościgu za bogatszymi, a co za tym idzie silniejszymi, państwami Zachodu. To jest nasz wspólny narodowy cel i obowiązek – mówił.

Po zakończeniu oficjalnych uroczystości tunel zostanie udostępniony zwiedzającym. Około godziny 14.00 zaplanowano bieg i przejazd rowerzystów. Później przez tunel będzie można przejechać autobusem. Uruchomienie normalnego ruchu samochodów planowane jest około godziny 20.00.

Jak wygląda nowa droga?

Tunel ma 1484 metry długości, a gdy doliczyć do tego drogi dojazdowe, ta liczba rośnie do prawie 3200 metrów. W najgłębszym miejscu kierowcy zjeżdżają 38 metrów pod poziom morza. Mają do dyspozycji w każdym kierunku po jednym pasie ruchu o szerokości 3,5 metra oraz pasy awaryjne po około 2 metry szerokości.

W tunelu prowadzony będzie odcinkowy pomiar prędkości. Kierowców obowiązuje ograniczenie prędkości do 50 km/h. Bezpieczeństwo zapewnić mają 143 kamery i 10-osobowe Centrum Obsługi Tunelu.

Z drogi wydrążonej pod Świną nie będą mogli korzystać piesi ani rowerzyści. Nadal będą mogli przeprawić się promem przy dworcu kolejowym na Wolinie albo wsiąść tam w autobus, który przewiezie pasażerów tunelem na Uznam. Zlikwidowana zostanie przeprawa promowa na obrzeżach miasta.

Inwestycja, która pochłonęła niemal miliard złotych

Całkowity koszt budowy to ponad 913,8 mln zł. Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej wyniosło prawie 776 mln zł (85%). Reszta pieniędzy pochodziła z budżetu Świnoujścia.

Podczas uroczystego otwarcia prezydent Żmurkiewicz podkreślał jednak, że tej inwestycji nie byłoby bez decyzji i zaangażowania rządu Prawa i Sprawiedliwości. Przypominał też m.in. o wkładzie samorządu województwa w uzyskanie niezbędnej dokumentacji.

Wyczekiwana od kilkudziesięciu lat budowa tunelu ruszyła we wrześniu 2018 roku. Wtedy miasto Świnoujście podpisało umowę z wykonawcą prac – konsorcjum PORR- Gülermak. Z Chin sprowadzono w częściach wielką maszynę drążącą TBM, która po złożeniu miała ponad 100 metrów długości i ważyła 3 tys. ton. Przekopanie się z wyspy Uznam na wyspę Wolin zajęło jej pół roku (marzec – wrzesień 2021). Później prowadzone były prace związane z budową jezdni, wyjść ewakuacyjnych i wyposażeniem tunelu we wszelką niezbędną infrastrukturę.

Protesty mieszkańców i apel prezydenta

Uroczyste otwarcie tunelu część mieszkańców Świnoujścia wykorzystała do protestów przeciwko zamknięciu drogi do prawobrzeżnej plaży, latarni morskiej i Fortu Gerharda. Rząd wyznaczył bowiem strefę bezpieczeństwa wokół terminalu LNG, która przecięła jedyną drogą w stronę atrakcji po wolińskiej stronie Świnoujścia. Prezydent Żmurkiewicz zaapelował o zmianę tej decyzji.

– Moją radość zakłóca jeden problem, którego doświadczają mieszkańcy prawobrzeżnej części Świnoujścia. Panie premierze, podzielamy pogląd, że bezpieczeństwo energetyczne i bezpieczeństwo terminalu LNG jest najważniejsze. Ale jeszcze raz proszę, w imieniu własnym i mieszkańców, o rozważenie zmiany decyzji i udostępnienie dostępu do plaży i morza. Uważam, że jest to możliwe – mówił.

– Jadąc tutaj widziałem protestujących ludzi. Mogę im powiedzieć, że my ten problem rozwiążemy – odpowiadał wicepremier Kaczyński. – Nie jesteśmy w stanie zrezygnować ze strefy bezpieczeństwa ze względu na różne zagrożenia, ale są inne metody, żeby doprowadzić do tego, by ten teren był dostępny dla celów turystycznych i rekreacyjnych. I tak się stanie, proszę być o to spokojnym.

Wcześniej padły zapowiedzi, że zostanie utwardzona nowa droga, a prawobrzeżna plaża będzie przeniesiona bardziej na wschód. Dodatkowo, spółka Gaz-System – operator terminalu – dołoży 400 tys. zł na dofinansowanie rejsów do latarni i Fortu Gerharda.