Trwają pierwsze prace porządkowe na terenie dawnego dworca towarowego Pomorzany w okolicy ul. Starkiewicza. W ramach rządowego programu zapowiadana jest tam budowa 800 mieszkań. W nowe osiedle powinny zostać wkomponowane historyczne budowle, m.in. drewniana wiata peronowa i budynek magazynu kwasów.

Pozostałości dawnego dworca „ukryte” są między ulicami Starkiewicza i Grudziądzką. Jak w książce o historii Pomorzan pisze dr Marek Łuczak, wybudowano go w latach 90. XIX wieku. Powstały wówczas bocznice, perony pasażerskie i perony do rozładunku towarów. Z biegiem lat znaczenie dworca stopniowo jednak malało, w okolicy rozbudowywana była bowiem alternatywna sieć. Od wielu lat infrastruktura kolejowa nie jest już tam wykorzystywana.

Dawne dworcowe budynki znalazły inne zastosowanie. W jednym z nich działał np. komis meblowy. Tuż obok zachowała się unikatowa drewniana wiata peronowa z XIX wieku. Stąd pomysł miłośników historii, by stworzyć tam filię Muzeum Techniki i Komunikacji. Właściciel terenu ma jednak zupełnie inną koncepcję na jego zagospodarowanie.

Działkę pod Mieszkania Plus znaleźli na kolei

Działkę tę wybrano bowiem do rządowego programu, reklamowanego początkowo jako Mieszkanie Plus. To, jak realizowana jest budowa tysięcy mieszkań na wynajem zbiera powszechną krytykę, ale rząd Prawa i Sprawiedliwości nie rezygnuje z tego pomysłu. Problemem bywa m.in. znalezienie odpowiednich nieruchomości. W Szczecinie postanowiono skorzystać z terenu należącego do kolei.

Dlatego PKP S.A. wniósł działkę z dawnym dworcem Pomorzany do spółki celowej MDR Szczecin Starkiewicza. Jej zadaniem jest budowa osiedla, sfinansowanego z pieniędzy z Funduszu Mieszkań dla Rozwoju, zarządzanego przez państwową spółkę PFR Nieruchomości.

Pierwsze zapowiedzi mówiły o 9 budynkach z około 800 mieszkaniami. Próbowaliśmy dowiedzieć się, czy to aktualna koncepcja na zagospodarowanie 6-hektarowej działki, ale przedstawiciele PFR Nieruchomości nie odpowiedzieli na nasze pytania.

W piwnicy zachowały się betonowe leża na beczki z kwasem

Na razie ruszyły pierwsze prace porządkowe. Zachowane i wkomponowane w nowe osiedle powinny zostać cztery historyczne obiekty: drewniana wiata peronowa, stojący tuż obok niej główny budynek magazynowy (nr 1), stróżówka (dawne toalety) na wjeździe od strony ul. Starkiewicza i niewielki budynek magazynu kwasów. Jak wykorzystywany był ten ostatni obiekt?

– Budynek kwasów został wzniesiony ok. 1940 r. Składa się z części magazynowej nadziemnej i podpiwniczenia, w którym zachowały się betonowe leża na beczki z kwasem. Intrygująca nazwa budynku wzięła się właśnie od jego pierwotnej funkcji. Przechowywano tutaj w specjalnych warunkach niebezpieczne ładunki, które transportowano w związku z rozwiniętym w Pomorzanach przemysłem chemicznym – wyjaśnia Michał Dębowski, miejski konserwator zabytków.

Miejscy urzędnicy nie widzieli jeszcze projektu osiedla

Inwestor chciałby jednak ten budynek zburzyć. Podobnie jak historyczny magazyn z rampą (nr 2), ale w tym przypadku jest wstępna zgoda konserwatora (obiekt uległ na przestrzeni lat dużym przekształceniom). Wniosek o pozwolenie na wyburzenie trafił do Wydziału Architektury i Budownictwa UM oraz miejskiego konserwatora zabytków.

– Na ten moment trwa analiza przedłożonej wraz z wnioskiem dokumentacji budowlanej. Inwestor nie przedłożył do tej pory projektu budowlanego osiedla mieszkaniowego, co pozwoliłoby na analizę zasadności zaplanowanych rozbiórek – mówi Michał Dębowski

Najpierw trzeba wyczyścić działkę z substancji ropopochodnych i metali ciężkich

Częścią przygotowania działki do inwestycji będzie remediacja terenu, czyli oczyszczenie go z substancji ropopochodnych i metali ciężkich. Takie zanieczyszczenia to rezultat wspomnianych wcześniej ładunków dla przemysłu chemicznego, które były przeładowywane na dworcu.

Przetarg na remediację terenu ogłosiła w imieniu inwestora spółka PKP. Jej przedstawiciele nie odpowiedzieli na pytania, jakimi substancjami może być zanieczyszczona ziemia w obrębie dawnego dworca.

Inwestor na razie nie ogłosił, kiedy mogłaby rozpocząć się budowa osiedla. Nie jest znany również termin zakończenia inwestycji.