Mikołaj Szczęsny w roku 1970 podjął pracę jako nauczyciel fortepianu w szczecińskich Państwowych Szkołach Muzycznych II stopnia i I stopnia, w Punkcie Konsultacyjnym przekształconym w szczecińską Filię Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. Był wizytatorem szkół artystycznych w Wydziale Kultury i Sztuki Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. Współpracował ze szczecińskimi mediami – Polskim Radiem i Oddziałem Telewizji Polskiej w Szczecinie. Pisał recenzje, felietony, eseje, m.in. dla: „Głosu Szczecińskiego”, „Kuriera Szczecińskiego”, „Spojrzeń”, „Gazety Wyborczej”, „Nowego Kuriera”, „Obserwatora Zachodniopomorskiego”, Szczecińskiego Przeglądu Aktualności Kulturalnych „Szpak”, „Klakiera”, „Kościoła nad Odrą i Bałtykiem”, a także „Gazety Stargardzkiej” i „Ruchu Muzycznego”.
Członek rad artystycznych i komitetów organizacyjnych najstarszych polskich festiwali, takich jak m.in.: Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim, Pieśni Chóralnej w Międzyzdrojach, Muzyki Organowej i Kameralnej oraz Pianistyki Polskiej w Słupsku, a także Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.
Inicjator wielu wydarzeń kulturalnych, w tym cyklu „U wrót mistrzostwa”, „Przez Muzykę do świata wartości” (przekształconego w festiwal „Sacrum non Profanum”), jak również prestiżowych imprez artystycznych przygotowanych przez Krajowe Biuro Koncertowe w Warszawie, koncertów w Filharmonii Szczecińskiej im. Mieczysława Karłowicza, w Zamku Książąt Pomorskich oraz Operze na Zamku w Szczecinie.
Redaktor festiwalowych programów w Kamieniu Pomorskim, Kołobrzegu, Szczecinie i Trzęsaczu. Założyciel i dyrektor Społecznej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Szczecinie współpracował również z Katedrą Przedmiotów Artystycznych Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Muzeum w Stargardzie Szczecińskim w zakresie badań nad historią życia muzycznego miasta na przestrzeni dziejów.
Komentarze