3 maja 1875 roku w Szczecinie uroczyście zainaugurowano Nową Synagogę – gmach, który stał się symbolem dojrzałości i emancypacji tutejszej gminy żydowskiej. Po latach marginalizacji, zakazów i tymczasowości, żydowscy mieszkańcy miasta otrzymali przestrzeń, która była nie tylko miejscem modlitwy, ale też znakiem ich obecności w krajobrazie kulturowym miasta.
W 150. rocznicę tego wydarzenia muzyka wraca do Szczecina – nie w formie rekonstrukcji, ale żywej pamięci. Kantor Isidoro Abramowicz, Chór Synagogi Pestalozzistrasse z Berlina oraz organista Jakub Stefek przypomną liturgię synagogi liberalnej, w której śpiew kantora, głos chóru i brzmienie organów tworzyły wspólną strukturę duchowej obecności.
Trzon programu stanowią kompozycje Louisa Lewandowskiego (1821–1894), kantora i kompozytora, który nadał muzyce żydowskiej XIX wieku nową jakość – łącząc chorał protestancki z modlitwą hebrajską. To właśnie on skomponował Psalm 121 specjalnie na uroczystość otwarcia szczecińskiej synagogi w 1875 roku. Obok jego dzieł zabrzmi także muzyka Abrahama Lichtensteina i Abrahama Mosze Bernsteina – kompozytorów związanych z tradycją śpiewu synagog reformowanych, których utwory mogły być wykonywane także w Szczecinie.
Nowa Synagoga w Szczecinie posiadała jeden z najpiękniejszych instrumentów organowych na Pomorzu. Jej wnętrze, zaprojektowane z myślą o obecności chóru i instrumentu, zostało zniszczone w listopadzie 1938 roku podczas Nocy Kryształowej. Dziś, choć budynek nie przetrwał, jego duchowa struktura – muzyka, tekst, głos – może jeszcze raz wybrzmieć.
Przed koncertem głos zabiorą tworcy wirtualnej rekonstrukcji Nowej Synagogi: Anna Koc i Michał Dębowski. To moment, w którym dźwięk i obraz znów opowiadają o miejscu, którego już nie ma – ale które wciąż domaga się obecności.
Wydarzenie na FB: https://www.facebook.com/events/1017928393448826/1017928396782159
Komentarze