Trzy dni w Szczecinie – premiera po 37 latach

„Trzy dni w Szczecinie” to dramat dokumentalny w reżyserii Lesliego Woodheada i według scenariusza Bolesława Sulika. Film powstał w 1976 roku w Wielkiej Brytanii i przedstawia rekonstrukcję wizyty władz PRL-u, z Edwardem Gierkiem i Piotrem Jaroszewiczem na czele, w Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego, w trakcie strajku robotniczego w styczniu 1971 roku.

Szyszki spadają w Warszawie

Szczecińska premiera będzie pierwszym pokazem tego filmu w Polsce. Dlaczego musieliśmy czekać na nią niemal 40 lat?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Według mnie to wynika z bierności naszego środowiska lokalnego, że nikt przed nami nie pokusił się o to, by zadzwonić do Londynu i spytać się czy można go pokazać w naszym mieście. - mówi dr Marcin Stefaniak, dyrektor szczecińskiego oddziału IPN.

Strajk ze stycznia 1971 roku był jedynym momentem, gdy czołowych przywódców komunistycznych zmuszono do otwartej debaty ze strajkującymi robotnikami – w dodatku na terenie, który został przejęty przez strajkujących. Początkowo władze próbowały dopuścić do rozmów – na własnych warunkach - tylko wybranych robotników, jednak strajkujący postawili na swoim. Ta stanowczość uświadomiła robotnikom ich siłę, która często przybierała formę dowcipu – to wtedy mówiono, że „W Szczecinie rosną najwyższe sosny, bo jak wiatr zawieje, to szyszki spadają w Warszawie”.

24 stycznia Edward Gierek zasiadł do rozmów ze strajkującymi. Po 9 godzinach Gierek obiecał spełnić 11 z 12 postawionych przez robotników postulatów – za wyjątkiem cofnięcia podwyżek cen z grudnia 1970. Niestety, robotnicy po raz kolejny zostali oszukani.

Pokazać prawdę ze Szczecina

21 września 1976 roku brytyjska telewizja Granada Television pokazała film „Trzy dni w Szczecinie”. Pomysłodawcą i reżyserem przedsięwzięcia był Brytyjczyk Leslie Woodhead, scenarzystą socjolog i dziennikarz, Bolesław Sulik, zaś konsultantem i bohaterem był przewodniczący styczniowego Komitetu Strajkowego, Edmund Bałuka. To dzięki kontaktom od Bałuki, Bolesław Sulik mógł zebrać w Szczecinie potrzebny materiał. Dzięki kontaktom z uczestnikami strajku twórcy mogli wiernie odtworzyć wydarzenia z 1971 roku.

Film był robiony przez Lesliego Woodheada, który jest Anglikiem, ale scenarzystą był Bolesław Sulik, a konsultantem był Edmund Bałuka, także oni nadali główny ton tej produkcji. I w gruncie rzeczy poza zabawnymi – jeśli można to tak określić – tarczami zomowców to on nie odbiega od rzeczywistości. Bolesław Sulik specjalnie przyjeżdżał do Polski np. po to, żeby tutaj kupić Trybunę Ludu, żeby w filmie była pokazana autentyczna gazeta z Polski. Wydarzenia są odtworzone w miarę wiernie. - tłumaczy dr Marcin Stefaniak.

Zobacz Szczecin sprzed 37 lat

24 stycznia w rocznicę styczniowych wydarzeń przy współpracy Urzędu Miasta Szczecin i szczecińskiego oddziału IPN obraz „Trzy dni w Szczecinie” zostanie zaprezentowany w Teatrze Lalek „Pleciuga”. Będzie to prawdopodobnie jedyna okazja, by zobaczyć film Woodheada. Wstęp wyłącznie za okazaniem darmowych zaproszeń i po wcześniejszym potwierdzeniu przybycia. W sprawie zaproszenia można kontaktować się z Agnieszką Gorczycą z IPN, tel. 91 48 49 822, agnieszka.gorczyca@ipn.gov.pl.

Bilety jeszcze są, wystarczy do mnie zatelefonować, lub skontaktować się mailowo. Chętnie je rozdajemy, jeszcze jest troszeczkę wejściówek, nie powiem, że dużo, ale jeszcze trochę zostało. Będziemy rozdawać do ostatniego biletu. - mówi Agnieszka Gorczyca z IPN.

Kiedy, gdzie?

Z okazji premiery filmu IPN wydał okolicznościowy katalog, w którym znajdziemy artykuł dr. Michała Paziewskiego, omawiający okoliczności powstania filmu, obszerną wypowiedź reżysera na temat pracy nad filmem, serwisy nasłuchów Polskiego Radia z BBC i Radia Wolna Europa oraz artykuł z „The New York Times” pt. „Szczecin rekonstruuje przebieg polskiego strajku z grudnia 1985 r.” Materiały będą rozdawane podczas trwania spotkania.

Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej.

Zobacz także: "Wreszcie ta dziwka się pali"