Serhat Köksal „Remake Exotic Reality”

Serhat Köksal to weteran tureckiego undergroundu, multimedialny artysta działający na przecięciu sztuk wizualnych i muzyki, autor konceptualnych kolaży dźwięków i obrazów. W 1991 roku nazwał swój projekt 2/5 BZ. Zafascynowany korzeniami i kontekstami tureckiej kultury, Köksal zaczynał od konceptualno-punkowej sztuki łączącej elektronikę z tureckim instrumentem strunowym - sazem. Nawiązywał do anatolijskich tradycji sztuki krytycznej wobec władzy, do sufizmu, derwiszów i wędrownych artystów, rocka lat 60-tych, anatolijskiego post rocka, a także żywiołowej kurdyjskiej muzyki weselnej. Grywał w Europie i USA, w galeriach sztuki, na squatach.

W 1994 roku nagrał go John Peel (legendarny brytyjski prezenter BBC, który w swoich „Peel Sessions” nagrywał takich artystów jak Joy Division, The Cure, PJ Harvey czy Ultravox) podczas muzycznego researchu, a 2001 i 2004 roku gościł go w radiu BBC nagrywając dwie płyty z cyklu „Peel Sessions”. Jego działalność przez kolejne lata pozostaje w awangardzie kulturowo-politycznej w Turcji, co prestiżowy magazyn „The Wire” skomentował: „Jednym z pierwszych protestujących, którzy zmierzyli się z policją na placu Taksim, był 2/5BZ, pionier politycznie naładowanej tureckiej muzyki electro i ulubieniec nieżyjącego już Johna Peela”.

Warstwa wizualna 2/5 BZ to surowy, bezkompromisowy kolaż kojarzący się ze stylistyką Negativland lub video artem z początku lat 90-tych. Istotną rolę odgrywają w niej fragmenty tureckich filmów trashowych, kina klasy B z lat 70-tych - postacie z tych filmów pojawiają się w nowych, politycznych kontekstach. Sztandarowym hasłem Serhata Koksala jest „No Turistik / No Egzotik” – artysta od lat przybliża zagranicznej publiczności meandry współczesnej bliskowschodniej geopolityki, grając turystycznymi stereotypami Turcji popularnymi na Zachodzie. Przetwarza oficjalne komunikaty władzy. Serhat Köksal tworzył memy zanim je wymyślono. Komentuje kulturowe klisze i stereotypy na temat Wschodu. Dekonstruuje orientalistyczny, wyidealizowany obraz raju dla turystów. Skondensowany przekaz 2/5 BZ unaocznia europejskiemu odbiorcy, że „egzotyczne” postrzeganie krajów takich jak Turcja jest przejawem fundamentalnej ignorancji i mentalności postkolonialnej.

W warstwie dźwiękowej można odnaleźć w twórczości artysty break core’owo pocięte sample z tureckiej psychodelii lat 60-tych, bity oparte o tureckie i kurdyjskie perkusjonalia z dodatkiem ciężkiej industrialnej elektroniki, dubowe basy niczym we wczesnych produkcjach Fun-Da-Mental, fragmenty dialogów filmowych, telewizyjnych wiadomości czy wypowiedzi polityków.

Wystawa jest efektem tegorocznej rezydencji artysty w TRAFO, a zarazem przeglądem najważniejszych działań, zebranych w transmedialną instalację.