Trudno wyobrazić sobie życie we współczesnym świecie bez przedmiotów wykonanych z tworzyw sztucznych, wszechobecnych i niezastąpionych w każdej niemal dziedzinie. Przez długie wieki rolę takiego uniwersalnego surowca spełniała odpowiednio przetworzona skóra zwierząt dzikich i hodowlanych. Problematyce skórnictwa poświęcono już wiele prac o charakterze ogólnym i szczegółowym. Tę dziedzinę wytwórczości można z pewnością uznać za jedną z lepiej rozpoznanych archeologicznie gałęzi wytwórczości średniowiecznej dzięki zaawansowanym studiom kilku pokoleń badaczy. Od ponad pół wieku prowadzone są zaawansowane badania nad wielotysięcznymi kolekcjami przedmiotów skórzanych z badań wykopaliskowych w Gdańsku, Kołobrzegu, Wolinie i Szczecinie. Cechą wspólną pomorskich opracowań jest kompleksowa prezentacja źródeł, podporządkowana nie tylko ukazaniu asortymentu wyrobów gotowych, ale też uchwyceniu reguł rządzących rozwojem wytwórczości skórzanej. Dzięki tym badaniom utworzona została świetna podstawa źródłowa umożliwiająca podejmowanie szczegółowych kwestii społecznych, socjotopograficznych, demograficznych i gospodarczych, ale…
…nie od dziś wiadomo, że im więcej wiemy na dany temat, tym wiemy mniej. Tak jest również w przypadku wytwórczości skórzanej, dobrze rozpoznanej i udokumentowanej, a jednak wciąż budzącej ciekawość i chęć jeszcze dokładniejszego poznania. Wyjątkowe walory skóry pozwalają archeologom, nawet po wielu stuleciach zalegania przedmiotów w ziemi, na podejmowanie coraz bardziej szczegółowych studiów nad różnymi aspektami życia codziennego. Służy temu niewątpliwie stały i wyjątkowo obfity przyrost bazy źródłowej, a także wzrost zainteresowania tą kategorią źródeł. Najważniejsza jednak na obecnym etapie badań wydaje się integracja różnych środowisk naukowych i wspólne podejmowanie tematyki szeroko pojętego skórnictwa. Archeolodzy często sięgają po różne źródła: historyczne, ikonograficzne, etnograficzne czy kartograficzne, aby jak najpełniej zinterpretować nieme ze swej natury źródła wykopaliskowe i odpowiednio osadzić je w dawnej rzeczywistości. Czy podobne zainteresowanie budzą wyniki studiów archeologicznych w naukach pokrewnych? Najlepiej przekonać się o tym w bezpośredniej dyskusji.
Druga już konferencja z cyklu „In gremio– in praxi” ma na celu przedstawienie wyników najnowszych badań nad skórnictwem w Szczecinie. Jest to jednak tylko pretekst do kolejnego spotkania i podjęcia tej wieloaspektowej problematyki w gronie badaczy o podobnych zainteresowaniach.
Spotkanie podzielone będzie na cztery 1,5-godzinne bloki tematyczne, w których przewidziane są wykłady i dyskusje. Pierwszy z nich poświęcony będzie podsumowaniu stanu wiedzy na temat historii średniowiecznego Szczecina oraz omówieniu zasobów archiwalnych do badań nad rzemiosłami pomorskimi w średniowieczu i w okresie wczesno nowożytnym. W drugiej części podejmiemy problematykę garbarstwa, gatunków zwierząt wykorzystywanych w średniowiecznym skórnictwie oraz konserwacji i rekonstrukcji przedmiotów skórzanych oraz łączonych skórzano-tekstylnych. W kolejnym bloku tematycznym przedstawimy średniowieczne wyroby skórzane specjalnego przeznaczenia, w tym najnowsze znaleziska archeologiczne z lokacyjnego Kołobrzegu. W czwartej części konferencji zapoznamy się ze skórzanymi dodatkami do strojów i ubrań w średniowieczu i czasach nowożytnych oraz przedstawimy współczesne pomorskie warsztaty skórzane.
Mam nadzieję, że takie ujęcie tematyki dawnego skórnictwa będzie satysfakcjonujące dla wszystkich uczestników konferencji, odświeży zagadnienia już znane i pozwoli na podejmowanie kolejnych wyzwań naukowych.
dr Anna Bogumiła Kowalska
Koordynacja: dr Anna Bogumiła Kowalska, tel. 600 677 663; e-mail: a.kowalska@muzeum.szczecin.pl
Termin: 12–13 grudnia 2013
Miejsce: Galeria Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 27
Program konferencji
12 grudnia 2013 (czwartek)
14.00
Otwarcie i wprowadzenie w tematykę konferencji
Anna B. Kowalska
Średniowieczne rzemiosła szczecińskie w świetle archeologii
Paweł Gut
Źródła do dziejów rzemiosł skórzanych na Pomorzu Zachodnim w zasobie Archiwum Państwowego w Szczecinie
Agnieszka Pawłowska
Godła pomorskich cechów skórniczych jak źródła do historii rzemiosła
Przerwa
16.30
Piotr Pudło
Elementy skórzane a miecze wczesnośredniowieczne w Polsce
Beata Wywrot-Wyszkowska \
Recykling surowca oraz naprawy i przeróbki wyrobów skórzanych w świetle źródeł archeologicznych
Rafał Simiński
Przedmioty codziennego użytku jako dary dla kartuzów darłowskich na podstawie Liber beneficiorum z lat 1406-1528
Dyskusja
13 grudnia 2013 (piątek)
9.30
Anna B. Kowalska
Teresa Radek
Zmiany w produkcji skórniczej w X-XV wieku na przykładzie Szczecina
Anna Bartczak
Szczecińskie rzemiosła i przemysł skórniczy w XVIII-XIX wieku
Krzysztof Śmiechowski
Technologia garbarstwa kiedyś i dzisiaj
Cyprian Świątek
Tradycyjne metody wyprawy skór
Przerwa
12.00
Małgorzata Możdżyńska-Nawotka
Diana Jędrysek
Od dworskiego splendoru do inspiracji antykiem. Obuwie dziecięce z XVIII i pocz. XIX wieku w kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu
Iwona Karwowska
Wyroby skórzane i narzędzia do ich produkcji w zbiorach Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie
Ewa Gwiazdowska
Niedaleko pada jabłko od jabłoni Rysunki A.L. Mosta, syna ślusarza, z odwiedzin w warsztatach rzemieślniczych
Dyskusja i zakończenie obrad
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Komentarze
0