„JaWa” jest performensem, w którym humor przenika ważna refleksja, a widz podąża za tą opowieścią, chcąc poznać finał i rozwiązanie. Spektakl był już pokazywany w Szczecinie, a później gościł na renomowanych festiwalach w Holandii, Austrii i Czechach. W sobotę i niedzielę (13 i 14 grudnia) będzie można go obejrzeć w Trafostacji Sztuki. Wstęp wolny, ale obowiązują wcześniejsze zapisy.

Wielowymiarowe wyzwanie

– W 2022 roku realizowaliśmy zaproszenie do rezydencji artystycznej w Komunie Warszawa, kuratorowanej przez Annę Smolar pod hasłem „Tough Love”. Anna znała naszą wcześniejszą pracę w Lublinie i zaprosiła nas do stworzenia „czegoś na zamówienie”. Tak powstało to retrospektywne opowiadanie, z synchronizowanym wideo, o naszym spotkaniu z kilkoma nietuzinkowymi osobowościami. Dzięki bliskiej obecności kamery mamy wgląd w sytuacje, które nie zostały wcześniej zaplanowane, uchwycone na gorąco momenty z podjęcia wielowymiarowego wyzwania – mówi Janek Turkowski, współrealizator i wykonawca spektaklu. – W naszej pracy staramy się obserwować zachodzące w badanej społeczności procesy. Jednym z poruszających nas tematów była pomoc osobom w kryzysie bezdomności, złożoność tego pozornie oczywistego zjawiska: wyobrażeń, stereotypów, zaangażowania, oczekiwań, stawiania granic, weryfikacji założeń i trwałości efektów – dodaje.

Nietypowe przedsiębiorstwo społeczne

W środku sali znajduje się wykonana ze sklejki przyczepa, która pełni w spektaklu różne role, m.in. ruchomego domu. Twórcy przedstawienia przez godzinę prowadzą swego rodzaju wykład performatywny, który oparty jest na zdjęciach i filmach ukazujących działalność nietypowego przedsiębiorstwa społecznego JaWa. Pracują w nim Jan (mężczyzna w kryzysie bezdomności ) i Waldemar, który niedawno skończył odbywać karę więzienia. Zatrudnienie w tym samym miejscu skłania ich do nawiązania bliższej znajomości, a artyści – Janek Turkowski i Iwona Nowacka – towarzyszą im i bliżej ich poznają.

Cała grupa wyjeżdża do teatru Komuna Warszawa, w którym przedsiębiorstwo ma wykonać prace remontowe. Ta eskapada wprowadza nowe elementy do poszczególnych relacji, pojawiają się kryzysy, ale też testowane jest zaufanie… W pewnym momencie historia mężczyzn zostaje „przełamana” przez wypowiedziany na żywo monolog Iwony Nowackiej, która przekazuje swoją osobistą opowieść, która dla wielu widzów będzie zapewne niespodziewanym „zwrotem akcji”.

Spektakl bardzo mobilny i wciąż się zmieniający

„JaWa” nie bazuje na „sztywnym” scenariuszu. Opowieści Iwony i Janka mogą ulegać zmianom. Zgodnie z zapowiedziami artystów wraz z rozwojem przedsiębiorstwa czy miejscem przedstawiania JaWy, spektakl się zmienia.

Projekt ma szczęście być regularnie zapraszanym na międzynarodowe festiwale teatralne, m.in. na jeden z 12 najlepszych europejskich festiwali – Noorderzon w Holandii, a także na Wiener Festwochen w Wiedniu. Prezentowaliśmy go również jako jedno z wydarzeń towarzyszących zakończeniu polskiej prezydencji w UE w berlińskiej Akademie der Künste oraz w tak renomowanych instytucjach jak Hellerau w Dreźnie, skąd niedawno wróciliśmy – wylicza Janek Turkowski. – Za każdym razem spotykamy się z ciepłym, pogłębionym odbiorem – odbywają się rozmowy zaraz po spektaklu, pojawiają się recenzje, a sam projekt znalazł się nawet w doktoracie Wojtka Ziemilskiego, obronionym w Londynie. W tym roku byliśmy również na polskich festiwalach „Open the Door” w Katowicach, Szwalnia, DOK w Łodzi, a także w czeskiej Kutnej Horze. Ten projekt jest wciąż „na kółkach” – dosłownie i w przenośni – wyjaśnia.

Cztery pokazy w weekend

Spektakl powstał w ramach programu rezydencyjnego w Komunie Warszawa współfinansowanego przez Miasto Stołeczne Warszawa w ramach projektu Culture Hub, przy wsparciu Stowarzyszenia Teatr Kana Szczecin. W Trafostacji Sztuki zostanie pokazany 13 grudnia (o godz. 15.00 i 17.00) i 14 grudnia (o 15.00 i 17.00). Wstęp wolny. Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc obowiązują zapisy za pośrednictwem formularza online: https://forms.gle/38BqUSUCjuwqDssV8