Dom wysoce energooszczędny stanowi dobrze działającą całość, której elementy muszą się uzupełniać i współgrać, w celu maksymalnego zmniejszenia zapotrzebowania na energię. Podczas planowania konstrukcji takiego domu kluczową sprawą jest więc zadbanie o szczelność budynku i ponadprzeciętną izolację przegród, jak również o efektywny system ogrzewania i wentylacji mechanicznej. Tylko komplet tych wszystkich elementów gwarantuje oszczędność energii i kosztów.

Jeśli wybudujemy dom o bardzo dobrych parametrach termoizolacyjnych i przystosowany do pozyskiwania ciepła z otoczenia, to zapotrzebowanie na energię w takim budynku będzie się kształtowało znacznie poniżej obowiązujących norm. Tą dewizą kierowano się podczas budowy pierwszego w Polsce domu pokazowego niemieckiej firmy KAMPA w Szczecinie, którego otwarcie zaplanowano na 8 czerwca. Główny nacisk położono na maksymalne ograniczenie strat ciepła, które są powodowane przez występowanie mostków termicznych. Na niskie zapotrzebowanie domu na energię użytkową wpływa przede wszystkim bardzo dobra szczelność budynku, na którą składają się takie elementy, jak ściana pasywna, okna trzyszybowe oraz strop i płyta fundamentowa o ponadprzeciętnej izolacji.

Kluczowym elementem konstrukcji domu jest trójwarstwowa ściana w standardzie pasywnym, która tworzy system izolacji oraz pozwala zachować przyjemne ciepło zimą i ochronę przed letnimi upałami. W efekcie dzięki zastosowaniu wysokogatunkowych materiałów osiąga ona wartość izolacyjności równą 0,102 Wm2K, która decyduje o wysokim komforcie mieszkania.

W ścianach zostały fabrycznie zamontowane okna trzyszybowe o współczynniku przepuszczalności cieplnej szyby równym Ug=0,5 W/m2K. Wyeliminowano w ten sposób możliwość popełnienia błędów w montażu na miejscu budowy. Inteligentna konstrukcja okien ma za zadanie wyrównanie 50% strat ciepła w domu wykorzystując ciepło wpadających do wnętrza promieni słonecznych. Na szybie wewnętrznej znajduje się cieniutka, nie dająca się zauważyć warstwa metali szlachetnych, która zatrzymuje ciepło w domu.

W standardzie domu pokazowego KAMPA znajduje się również izolacja termiczna płyty fundamentowej o wartości U=0,178 W/m2K i izolacja stropu osiągająca wartość U=0,142 W/m2K. W budynku polepszono dodatkowo ocieplenie dachu dodając dodatkową warstwę 5 cm wełny izolacyjnej o wskaźniku λD=0,032 W/mK.

Na koszty ogrzewania mają wpływ nie tylko straty i zyski ciepła w budynku, ale również wybór urządzeń grzewczych. I tak już niewielkie zapotrzebowanie na energię cieplną w domu pokazowym pokrywane jest dzięki pompie ciepła powietrze-woda Vitocal 200S firmy Viessmann i ogrzewaniu podłogowemu. Żeby system powietrze-woda dobrze funkcjonował konieczne było wykorzystanie posadzki jastrychowej, której bardzo wysoki współczynnik przewodności cieplnej znacząco podniósł wydajność ogrzewania w domu. Może być ona nawet dwukrotnie większa niż w przypadku tradycyjnych jastrychów czy też posadzek cementowych.

Wyjątkowo szczelna izolacja i konstrukcja budynku zapobiegają niekontrolowanej wymianie powietrza, co powoduje, że zwykłe systemy wentylacyjne byłyby w tym przypadku niewystarczające. Co więcej, podczas ich pracy ciepło ze zużytego powietrza wydostawałoby się na zewnątrz domu. Za wymianę powietrza w domu pokazowym odpowiada system wentylacji firmy Zehnder z funkcją odzysku ciepłego powietrza, które nieustannie wymienia zużyte powietrze na świeże. Oznacza to, że świeże powietrze tłoczone jest prawie bez strat ciepła. W konsekwencji oznacza to mniejszą konieczność ogrzewania i niższe koszty eksploatacji.

Instytut Budynków Pasywnych, który zbadał dom pokazowy w Szczecinie i przygotował świadectwo energetyczne budynku, zaklasyfikował go jako dom niskoenergetyczny o zapotrzebowaniu na energię użytkową wynoszącym 16,5 kWh/m2rok.

„Pokazowy dom KAMPA posiada bardzo wysokie parametry izolacyjności cieplnej. Dla takiego samego budynku postawionego w tym samym miejscu i tak samo zorientowanego względem stron, spełniającego wymagania podane w obowiązujących Warunkach Technicznych 2008, wskaźnik zapotrzebowania na energię użytkową wynosiłby aż 113 kWh/m2rok. W analizowanym projekcie jest to 16,5 kWh/m2rok, widać zatem o ile projekt jest lepszy od budynku standardowego.” – mówi Szymon Firląg z Instytutu Budynków Pasywnych, który wykonywał certyfikat energetyczny domu pokazowego.

Po formalnym zakończeniu budowy domu pokazowego zostanie w nim zamontowany osobny licznik dla pompy ciepła badający rzeczywiste zużycie energii elektrycznej do ogrzania budynku. Na tej podstawie każdy będzie mógł ocenić koszty użytkowania domu oraz przekonać się, jakie oszczędności daje mieszkanie w domu niskoenergetycznym.

„Dla ocenianego budynku szacunkowy roczny koszt użytkowania (c.o., c.w.u., urządzenia pomocnicze) wynosi 2360 zł/rok a dla zgodnego z WT2008 aż 5282 zł/rok. Mamy więc koszty mniejsze o 55% przy zastosowaniu takiego samego źródła ciepła.” – podkreśla Szymon Firląg z Instytutu Budynków Pasywnych.

Aby dom był energooszczędny, czy pasywny konieczne jest więc zastosowanie wszystkich kompleksowych rozwiązań poprawiających jakość energetyczną budynku. Nie wystarczy montaż okien energooszczędnych, czy zwiększenie grubości izolacji zewnętrznej ścian. Tylko komplet tych elementów gwarantuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową, dzięki wyeliminowaniu mostków termicznych, a tym samym oszczędność kosztów.