Historia biura architektonicznego MXL4 rozpoczyna się w 2004 roku, kiedy to trzech absolwentów Politechniki Szczecińskiej postanawia otworzyć własną pracownię. Po kilkunastu latach wspólnej pracy mają na swoim koncie wiele udanych i nagrodzonych realizacji. „Nasza praca zespołowa ma przeważnie burzliwy przebieg. To radosny, ale też bolesny proces” – śmieją się architekci Norbert Białek, Tomasz Maksymiuk oraz Jerzy Szparadowski.

W parze z początkowymi latami działalności trójki młodych architektów szły pierwsze wygrane ogólnopolskie konkursy. Jako jeden z pierwszych doceniony został projekt Pomnika Wydarzeń Grudzień’70-Sierpień’80 w Szczecinie. Kilka lat później biuro MXL4 otrzymuje kolejne nagrody i wyróżnienia. Z roku na rok MXL4 rozwijają swoją działalność i do zespołu dołączają Aleksandra Cegielska, Aleksandra Lisowaska, Iga Gontarz oraz Aleksandra Gniot. Biuro odpowiada również za zwycięski projekt przebudowy Opery na Zamku w Szczecinie, a także nagrodzony konkursie Property Design Awards 2022 i zrealizowany projekt przebudowy mostu kolejowego Siekierki-Neurüdnitz, który jest nominowany do kolejnej nagrody w plebiscycie Architektura XXL 2021 w kategorii Sztuka Krajobrazu

Opera i doceniona projektowa powściągliwość

– Opera to jeden z największych obiektów jakie zrealizowaliśmy. Musieliśmy na nowo wymyślić komunikację (w gmachu – red.), a jednym z wymagań było osiągnięcie spektakularnego efektu– wspomina Jerzy Szparadowski. – Postanowiliśmy dać spokój historyzującej scenografii. Upływ czasu zdaje się pokazywać, że mieliśmy rację. Tym bardziej, że coraz bardziej doceniana jest powściągliwa postawa projektowa.

Co ciekawe, w tym czasie architekci projektowali również dużo obiektów sportowych, basenów, hal czy stadionów. W konkursach wyróżnione zostały m.in. projekty Basenu Olimpijskiego (dziś Floating Arena), Teatru Polskiego, Muzeum Morskiego.

– Często na naszej drodze stawały obiekty wymagające przebudowy. To projekty, które wymagają doświadczenia. Musimy uszanować to, co było, ale zarazem musimy projektować dla dzisiejszego odbiorcy i potrzeb – dodaje Tomasz Maksymiuk.

„Radosny, ale też bolesny proces projektowania”

Obecnie MXL4 to mikroprzedsiębiorstwo, które tworzy 7-8 osobowy zespół. Jak podkreśla Tomasz Maksymiuk, „w architekturze pozwala to już na realizację niemałych inwestycji przy zachowaniu kameralnej atmosfery”. Choć jak przyznają architekci, faza projektowania bywa naprawdę burzliwa.

– Bardzo długo trwa pierwsza faza projektowania, podczas której się nie dogadujemy – przyznaje architekt Białek. – To radosny, ale też bolesny proces. Wyrywając sobie włosy i szarpiąc się, ustalamy kto jest za co odpowiedzialny – śmieje się architekt Szparadowski.

Jaka, zdaniem współzałożycieli MXL4, powinna być dobra architektura?

– Dobra architektura jest niebanalna, nie starzeje się i musi rzetelnie spełniać swoją funkcję – uważa Norbert Białek. Zdaniem Tomasza Maksymiuka dobra architektura jest jak garnitur – skrojona na miarę. – Poza obiektami szczególnymi, jak filharmonia, kluczową rolę w architekturze odgrywają projekty średnie. To budynki, które nas otaczają – dodaje.

Wygrana i pójście za ciosem

Jedną ze specjalności szczecińskiej pracowni są obiekty turystyczne i towarzyszące im przestrzenie publiczne. Potwierdzają to obie nominacje w konkursie Property Design Awards 2022. Warto w tym miejscu podkreślić, że do tej pory niewiele inwestycji z Pomorza Zachodniego otrzymało nominacje w tym ogólnopolskim plebiscycie.

W kategorii „przestrzeń publiczna” nominowanym i co najważniejsze – wygranym – został przebudowany na potrzeby ruchu turystycznego i rowerowego nieczynny most kolejowy Siekierki-Neurüdnitz. Biuro MXL4 zaproponowało, aby wykorzystać malownicze położenie, zapas nośności i dobudować ponad mostem dwupoziomową platformę widokową o wysokości 10 m, będącą miejscem odpoczynku turystów.

– To piękny zabytek przemysłowy. Musieliśmy uszanować jego strukturę, zminimalizować ingerencję, a zarazem wnieść jak najwięcej elementów, które są potrzebne użytkownikom – podkreśla Tomasz Maksymiuk. Co ciekawe architekci MXL4 odpowiadają również za ciekawą formę miejsc odpoczynku dla turystów rowerowych powstających na Pomorzu Zachodnim przy regionalnych trasach rowerowych.

Czas na kolejną przebudowę

Most kolejowy okazał się najlepszą realizacją w kategorii „przestrzeń publiczna”. Natomiast drugim, nominowanym projektem był rewalski zespół apartamentowy Love Sea. To kameralny i ekonomiczne zaprojektowany obiekt, który w finale konkursu i kategorii „hotel” konkurował z inwestycjami z najwyższej budżetowej półki – krakowskim AC Hotel by Mariott, Hampton by Hilton w okolicy krakowskiego lotniska czy Crystal Mountain w Wiśle.

Współautorkami nominowanych projektów są architektki Aleksandra Cegielska oraz Iga Gontarz

– Chciałbym im bardzo podziękować. Szczególnie przyczyniły się do wysokiej jakości tych projektów – podkreśla Tomasz Maksymiuk.

Obecnie na deskach kreślarskich biura MXL4 znajduje się nietuzinkowy projekt mieszkalny. Architekci z niecierpliwością oczekują również realizacji budynku sądu. Będzie to zarazem ich kolejna przebudowa historycznego obiektu.

– To są zawsze bardzo trudne inwestycje. Szczególnie, kiedy tak jak w tym przypadku, dotyczy to bardzo znanego obiektu w reprezentacyjnej części Szczecina – dodaje architekt.

Architekci udowadniają, że inspiracje można czerpać z otaczającego świata, wprowadzać innowacyjne rozwiązania, kreatywnie łącząc historię przebudowywanego miejsca z nowoczesnością wprowadzanych zmian.