Podczas remontu klatki schodowej w kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 24 na suficie odsłonięto geometryczne zdobienia malarskie z motywami kwiatowymi. Nie podjęto się jednak ich renowacji, tylko zakryto kolejnymi warstwami farby, tłumacząc to względami finansowymi. Czy nie było szans na zachowanie tej polichromii?

O detalach odkrytych podczas remontu przedwojennej kamienicy pisaliśmy w połowie stycznia. Dopiero z naszej publikacji o całej sprawie dowiedziało się Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Wcześniej inwestor (wspólnota mieszkaniowa) nie miał obowiązku zgłoszenia planowanych prac służbom konserwatorskim, mimo że budynek znajduje się w gminnej ewidencji zabytków.

- Zgodnie z przepisami Prawa budowlanego jeśli zakres inwestycji nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, a w przypadku zwykłego remontu, nawet związanego z usunięciem pierwotnego wystroju przejazdu bramnego i klatki schodowej, pozwolenie takie nie jest wymagane, nie ma wymogu uzgadniania takich prac z konserwatorem – wyjaśnia Michał Dębowski, Miejski Konserwator Zabytków.

Można starać się o dofinansowanie

Osoby zarządzające kamienicą tłumaczyły nam, że koszty renowacji zdobień przekraczały możliwości finansowe wspólnoty mieszkaniowej. Nie starano się jednak o uzyskanie dodatkowych środków w Urzędzie Miasta.

- Zgodnie ze zmianami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2017 r. i odnośnej uchwały Rady Miasta Szczecin dofinansowane z budżetu Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków mogą zostać również prace przy zabytkach ujętych w Gminnej Ewidencji Zabytków – podkreśla Dębowski.

Czy kiedyś odzyska pierwotny wystrój?

Coraz częściej jednak właściciele przedwojennych kamienic starają się przywrócić ich wnętrzom oryginalny wygląd. Tak było choćby podczas remontu przejazdu bramowego w kamienicy przy ul. Bałuki 22, gdy zwiększono zakres pras, by odnowić odsłonięte malowidła z pejzażami. Jest też szansa, że w przyszłości na światło dzienne znów wydobyte zostaną geometryczne wzory z motywami kwiatowymi, zamalowane niedawno przy ul. Jagiellońskiej 24.

- Nie znam dokładnego zakresu oraz technologii wykonania prac, ale nie zawsze samo „zamalowanie” pierwotnego wystroju malarskiego wiąże się z bezpowrotną utrata polichromii. W wielu przypadkach, w zależności od użytych materiałów jest możliwość przywrócenia spod wtórnych przemalowań pierwotnego wystroju – mówi Dębowski.

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zabrania niszczenia zabytku, niezależnie od tego czy jest on objęty jakąkolwiek ochroną prawną.