Jest pomysł na ożywienie ścisłego centrum miasta. Wystarczy przywrócić w al. Wojska Polskiego ruch tramwajowy. Odcinek ten może zyskać na atrakcyjności po przekształceniu śródmiejskiego odcinka alei w deptak.

Odcinek alei Wojska Polskiego między placami Zwycięstwa i Szarych Szeregów jest w tej chwili „pustynią” w centrum Szczecina. To tutaj po wojnie koncentrowało się życie kulturalne, działało mnóstwo sklepów i lokali. Tędy przebiegała pierwsza linia tramwajowa, najpierw konna, później elektryczna. Wraz ze zniknięciem tramwajów zamarło tutaj życie. Żeby się tutaj dostać, trzeba pokonać pieszo spory kawał drogi.

Likwidacja mimo protestów

W latach powojennych w Polsce przeżywaliśmy boom na likwidację tramwajów. Do końca lat 60 – tych zniknęły z ulic Wałbrzycha, Jeleniej Góry, czy Olsztyna. Większe miasta likwidowały odcinki śródmiejskie – tak zrobiły Gdańsk, Poznań, Wrocław, Kraków i Bydgoszcz. Szczecin dołączył do tego grona i w 1973 roku zlikwidowano linie w al. Wojska Polskiego między placami Zwycięstwa i Szarych Szeregów, oraz na Obrońców Stalingradu i fragmencie Jagiellońskiej między alejami Wojska Polskiego i Piastów. Stało się tak mimo protestów mieszkańców. Ze względu na koszty, szyn nie zdemontowano, zostały jedynie zalane asfaltem.

Jak tłumaczył niedawno ówczesny prezydent miasta Jan Stopyra, wówczas decyzja ta wydawała się przemyślana. Tramwaje uważano za stare, hałaśliwe zawalidrogi, które zabierają miejsce samochodom indywidualnym. Promowano wtedy indywidualny ruch samochodowy, co przyszło z modą z zachodu. Według ówczesnych planów na omawianym odcinku miał powstać deptak oraz arteria dla samochodów. To udało się zrobić. Efekt tej decyzji był jednak taki, że cała okolica wymarła. Poupadały sklepy i lokale. Co prawda miał tu w miejsce tramwaju kursować autobus (i taki z początku tutaj był), lecz nie był w stanie zrekompensować braku pojazdu szynowego. Dziś jeździ tu szczytowa linia pośpieszna E, lecz na tym odcinku korzysta z niej mało pasażerów.

Chcą odbudować

W obecnym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jest przewidziana odbudowa linii tramwajowej na śródmiejskim odcinku al. Wojska Polskiego. Może to nastąpić dopiero po remoncie obecnych torowisk oraz wybudowaniu Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Już kilka lat temu powstały projekty i wizualizacje, których autorami są Bartosz Lemke i Maciej Sochanowski – prywatnie miłośnicy komunikacji miejskiej. Ten drugi jest autorem projektu, według którego przebudowano w zeszłym roku skrzyżowanie przy Bramie Portowej. Jest też autorem projektów odbudowy Podzamcza (doprowadzenie kamienic nad samą Odrę) oraz uruchomienia Szybkiej Kolei Miejskiej. Jego pomysły spotkały się z aplauzem ze strony radnych miejskich.

- Ten rejon rzeczywiście nie jest skomunikowany – w 2011 roku przyznawał Krystian Wawrzyniak, prezes Tramwajów Szczecińskich – Chciałbym, by linii tramwajowych było u nas jak najwięcej. Tramwaje tworzą klimat miasta. Ta koncepcja wiąże się z przebudową dróg i z pewnością zrealizowanie jej nie będzie tanie. Warto się nad tym pochylić i zastanowić nad realizacją.

Idealnym miejscem na przystanek tramwajowy jest plac Zgody. Kształtem może on przypominać ten na placu Grunwaldzkim. Na centralnej, oddzielonej od ruchu samochodowego wyspie pozostanie jedynie torowisko tramwajowe i przystanki. Samochody podobnie, jak na placach Grunwaldzkim, Odrodzenia i Szarych Szeregów, będą objeżdżały plac dookoła. Będzie to też naturalne przedłużenie deptaku Bogusława i poszerzenie go o kolejne ulice.

Jak w całej Europie

Nie jest to jedyny przykład powrotu tramwaju do ścisłego centrum miasta. W niemieckich miastach zamykane są całe ulice, które jako deptaki służą wyłącznie tramwajom, rowerzystom i pieszym. Jako uprzywilejowane mogą z nich korzystać jedynie samochody z dostawami towarów do pobliskich sklepów. Taki system doskonale sprawdza się w Grudziądzu, gdzie układ torowisk tramwajowych pozostał praktycznie niezmieniony. Podobnie będzie w Olsztynie, gdzie po likwidacji w 1965 roku budowana jest od podstaw sieć tramwajowa. 

Odbudowa torowiska tramwajowego w śródmiejskiej części al. Wojska Polskiego może dać wymierne korzyści przy rewitalizacji Śródmieścia i poprawić dostępność tego obszaru. Jak wspomniał niedawno Maciej Sochanowski, odbudowana trasa wraz ze Szczecińskim Szybkim Tramwajem będzie stanowiła swoistą oś komunikacyjną. Z pętli na Głębokim do osiedli mieszkaniowych na Prawobrzeżu przez sam środek miasta mógłby kursować tramwaj linii nr 1. Gęsta sieć tramwajowa w centrum zapewnia łatwy dostęp do ważnych punktów na mapie miasta. Ten system się sprawdza we wszystkich miastach, sprawdzi się także w Szczecinie.