Czy powinniśmy wierzyć w to, co widzimy? Jakie informacje za pomocą zdjęć i słów przekazują nam współczesne media? O tych i innych aspektach współczesnej kultury wizualnej traktuje wystawa prac Sladjana Nedeljkovica i Rolanda Schefferskiego „Seeing Is (Not) Beleiving”, prezentowana od 28 stycznia w Muzeum Narodowym w Szczecinie.


Bezprecedensowy wzrost presji

– Szybki rozwój mediów cyfrowych spowodował na przestrzeni ostatnich kilku dekad bezprecedensowy wzrost presji tego, co wizualne na środowisko, w którym funkcjonujemy. Wpływ ten manifestuje się nie tylko w zmianie sposobu, w jaki postrzegamy świat, ale także w nowych modelach społecznych relacji czy indywidualnych stylów życia – mówi Magdalena Lewoc, jedna z dwóch (obok Marleny Chybowskiej-Butler) kuratorek wystawy „Seeing Is (Not) Beleiving”.

Lustra zamiast zdjęć

W czterech salach gmachu Muzeum Sztuki Współczesnej przy ul. Staromłyńskiej 1 umieszczono m.in. plansze z wycinkami z prasy polskiej i zagranicznej (głównie niemieckiej), fragmenty fotografii gazetowych (ukazujące m.in. Putina czy Kim Dzong Una), zanurzone w wodzie w szklanych pojemnikach, a także ułożono na podłodze strony gazet, w których dokonano bardzo ciekawego zabiegu. Zamiast zdjęć ilustrujących tekst znajdują się w nich „lustra”, w których każdy widz może się zobaczyć swoje odbicie. 

Używając technik destabilizacji i paradoksalnych interwencji, Nedeljkovic i Schefferski „uderzają” zatem w sens przekazów medialnych, rozszyfrowując ich schematy narracyjne. Próbują podważyć powszechnie funkcjonujące sposoby percepcji i sprowokować refleksję na temat tego, co dociera do odbiorcy za pomocą środków masowego przekazu.

Pomnik, którego już nie ma

Podczas spotkania z dziennikarzami Schefferski wspominał o tym, że współpraca ze Nedeljkovicem zaczęła się po tym, gdy w berlińskiej pracowni tego artysty zobaczył jego prace, składające się z wycinanych z gazet tekstów. On sam od dłuższego czasu wycinał z czasopism i tygodników zdjęcia. Stwierdził zatem, że warto efekty tych aktywności połączyć we wspólnej koncepcji twórczej.

Obszerna prezentacja prac obu artystów, przygotowana została przez Muzeum Narodowe w Szczecinie we współpracy z Rostock Kunsthalle. Jest wśród nich praca zatytułowana „Square” („Plac”), czyli kolekcja fotografii Nedeljkovica z rejonu dawnego Leninplatz we wschodnim Berlinie, w tym zdjęcia wielkiego pomnika Lenina, który 30 lat temu został zdemontowany.

Zabawa ze sztuką współczesną dla dzieci

W sumie kilkadziesiąt obiektów i instalacji, które zgromadzono, artyści tworzyli w ciągu ostatnich 25 lat, ale są tu także realizacje premierowe przygotowane specjalnie na wystawy w Szczecinie i Rostocku. Podczas trwania wystawy odbędą się też m.in. zajęcia dla dzieci w wieku 6-12 lat pod hasłem „Zabawy ze sztuką współczesną. Zobacz, twórz i otwórz, czyli sztuka cię szuka!”.

Ekspozycja będzie prezentowana do 27 marca. W soboty wstęp wolny.