Nekropolia we Lwowie była miejscem spoczynku dla około 200 tysięcy Polaków, w tym żołnierzy poległych w walkach o Lwów w latach 1918-1920 oraz ofiar II wojny światowej. Z inicjatywy naukowców Uniwersytetu Szczecińskiego została opracowana i uruchomiona strona internetowa Cmentarza Janowskiego – drugiego co do wielkości polsko-ukraińskiego miejsca spoczynku na Wschodzie.

Cmentarz Janowski był miejscem spoczynku dla około 200 tysięcy Polaków. Ze stroną internetową nekropolii zintegrowany jest geoportal, który umożliwia wyszukiwanie informacji o osobach pochowanych, pozwala w przybliżeniu lokalizować groby. Można także przyjrzeć się zachowanym nagrobkom dzięki bogatej galerii fotografii prezentujących zabytki sztuki sepulkralnej według stanu na koniec stycznia 2018 roku.

„Pokazaliśmy jacy ludzie zostali pochowani”

Strona internetowa wraz z geoportalem powstała na podstawie danych zebranych przez zespół naukowców z Instytutu Historycznego US w składzie prof. dr hab. Ryszard Tomczyk i dr Barbara Patlewicz w ramach realizacji grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki pt. „Lapides clamabunt. Cmentarz Janowski we Lwowie. Polskie dziedzictwo narodowe”. Badacze od kilku lat dzielą swoje życie pomiędzy Lwowem a Szczecinem. Od 2014 roku prowadzą dwa projekty, które poświęcone są Cmentarzowi Janowskiemu.

– W ramach tego projektu pokazaliśmy jacy ludzie zostali na nim pochowani. Zrobiliśmy spis z natury, badania terenowe. Spędziliśmy bardzo dużo godzin w miejscowych archiwach. Do tego doszły jeszcze relacje rodzin, które do nas spływały – opowiada profesor Ryszard Tomczyk.

– Pomysł zrodził się w głowie i sercu profesora Tomczyka. Zdarzały się też takie przypadki, w których od części rodziny dostawaliśmy jedne informacje, a pozostała część rodziny im zaprzeczała. To wszystko trzeba było weryfikować – dodaje dr Babara Patlewicz.

Ogromna nekropolia, do której prowadzi piękna droga

Dodajmy, że wyniki przeprowadzonych badań zostały opublikowane m.in. w dwutomowej monografii pt. „Cmentarz Janowski we Lwowie: polskie dziedzictwo narodowe”. W 2017 roku publikacja została uhonorowana Nagrodą im. Oskara Haleckiego w konkursie „Książka Historyczna Roku”.

– Cmentarz jest położony we Lwowie, ale nie w centrum. Jest nieco oddalony, a prowadzi do niego piękna droga. Ta nekropolia jest ogromna i rzeczywiście robi wrażenie – podkreśla dr. Barbara Patlewicz.

Kiedy naukowcy po raz pierwszy przyjechali na miejsce, Cmentarz Janowski był zaniedbany i zarośnięty. Zdarzały się sytuacje, że musieli wycinać chwasty i oczyszczać grobowce, aby dotrzeć do napisów.

Kiedyś zaniedbany, dziś obiekt zainteresowań

– Kiedy zaczęliśmy badania, to Cmentarz Janowski był zapomniany. Działania konsulatu ograniczały się do tego, żeby przywieszać biało-czerwone wstążki na nagrobkach. Nikt, oprócz rodzin pochowanych, nie interesował się tym miejscem – wspomina dr Barbara Patlewicz. – Teraz, patrzymy na to, co się dzieje na cmentarzu i mam ochotę się uśmiechać. Wydaje mi się, że niedługo wszystkie groby zostaną poddane renowacji.

Nagrany program powstał przy współpracy Instytutu Historii Uniwersytetu Szczecińskiego i portalu wSzczecinie.pl.

Zapraszamy na przygotowaną przez Instytut Historyczny Uniwersytetu Szczecińskiego stronę internetową z geoportalem Cmentarza Janowskiego we Lwowie. Dzięki szczecińskim badaczom został odzyskany dla polskiej pamięci narodowej. https://cmentarzjanowski.com.pl/home