Spotkania Literackie „13 Muz” | Adrian Gleń / Piotr Michałowski / Marek Warchoł

„Bezdzień”

„Bezdzień” to poetycka powieść opisująca podróż przez miasto, przestrzeń, pamięć, czas (i bezczas). Głównych bohaterów jest co najmniej troje: on, ona i miasto. Cała trójka jest bezimienna, chociaż miasto nosi wszelkie topograficzne znamiona Szczecina, a trasę wędrówki da się prześledzić na mapie. Wiedzie przez ulice, nabrzeża, podwórza i chaszcze, w głąb literatury i mitu, zatacza kręgi, zahacza o piekła i nieba. Na bliższym i dalszym planie bohaterom towarzyszą rozmaite artefakty, a pomiędzy nimi błąkają się istoty zwyczajne i niezwyczajne: mitologiczne bestie, siostra kalkutka, tysiącletnie drzewo, Alfred Döblin, zmarli... Ponieważ autor i narrator są architektami, „Bezdzień” jest też budowlą o prostej konstrukcji, ale finezyjnej, spiralnej formie. Okna rozmieszczono tak, by widoki na długo pozostały w pamięci.

Książka współfinansowana ze środków Miasta Szczecin

„I”

Umiejscowiony w tytule nowego tomu Adriana Glenia spójnik „i” odsyła do znaczeń kojarzących się z łączliwością, wiązaniem i scalaniem odmiennych rzeczywistości, zjawisk, doświadczeń, słów, osób. Również w wymiarze genologicznym mamy w tym przypadku do czynienia z jak najbardziej udaną próbą łączenia różnorodnych rejestrów gatunkowych, znajdziemy tu bowiem współistniejące ze sobą w harmonii elementy notatnika, raptularza autobiograficznego, dziennika intymnego, quasi-reportażu, mikroeseju, szkicownika poetyckiego, peregrynarza z niedawno odbytych podróży po zachodniej Ukrainie (Truskawiec, Drohobycz, Terszów), Albanii (Tirana, Durres), Portugalii (Lizbona) oraz fragmenty prywatnej epistolografii, w której urzeczywistnia się pełna czułości afirmacja dyskursu miłosnego – Bartosz Małczyński

W gruncie rzeczy najważniejsza podróż przebiega wokół/od języka i w stronę rzeczywistości. Gleń uwielbia boczne odnogi, fałszywe tropy i ślepe uliczki – w pewnym momencie pisze o „malignie przywidzeń” – jeszcze bardziej zależy mu wszakże na prawdzie spojrzenia i nawiązaniu bezpośredniego kontaktu z otaczającym światem. Kapitalne znaczenie mają wzmianki o „uwolnieniu się od mapy” i odcięciu od „niepowtarzalnej przeszłości”, a także marzenie o „miejscu bez imienia”. Wyraźnie wskazują one na wysiłek docierania do rzeczywistości bez zapośredniczeń czy uprzedzeń. To niełatwa droga, język bowiem niezmordowanie podsuwa kolejne itineraria i rozwinięcia. Pozostają chwile i „prowizorium tego, co widzialne”. Sporo jest w prozach Glenia żywiołu onirycznego - kolejne obrazy płynnie przechodzą jedne w drugie, a słowa raz po raz nabierają nieoczekiwanych, zagadkowych znaczeń. Autor jest jednak powściągliwy. Delikatność rysunku, zawieszenie głosu, dużo światła na stronie – Jacek Gutorow.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury

„Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta”

„Urbs ex nihilo” to powieść, w której łączą się wątki historyczne ze współczesnymi: sensacyjne odkrycie dokonane przez archiwistów i tajemnicze zdarzenia, które mu towarzyszą. Odnaleziono zagadkowy rękopis domniemanego założyciela miasta, równocześnie na pobliskim placu budowy odkopano mury dawnej budowli. Prowincjonalna miejscowość ożywa nadzieją na poznanie swej genezy, co stanie się argumentem w staraniach o uzyskanie praw miejskich. Nadzieje te kolidują z wątkiem miłosnym i planami osobistymi głównego bohatera. Prawda ściera się z legendą użyteczną dla lokalnej społeczności.

Książka współfinansowana ze środków Miasta Szczecin

Adrian Gleń (ur. w 1977 r. w Częstochowie) – poeta, eseista, krytyk literacki, historyk literatury polskiej XX i XXI wieku. Profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Opolskiego. Mieszka pod Opolem. Publikował m.in. na łamach: „Almanachu Prowincjonalnego”, „Frazy”, „Nowej Dekady Krakowskiej”, „Śląska”, „Toposu”, „Twórczości” i „Zeszytów Literackich”. Wydał tomy poetyckie: „Da” (2011), „Re” (2014), „M [małe prozy]” (Forma/FLiHB 2021), „Jest” (Forma/FLiHB 2023), zbiór miniatur prozatorskich „I” (Forma/DK „13 Muz” 2024) oraz kilkanaście tomów literaturoznawczych, m.in.: „»Marzenie, które czyni poetą...«. Autentyczność i empatia w dziele literackim Juliana Kornhausera” (2013), „»Wiernie, choć własnym językiem«. Rzecz o krytyce literackiej” (2015), „Krytyka i metafizyka” (2017) i „Stasiuk. Istnienie” (2019).

Piotr Michałowski (ur. w 1955 r. w Bydgoszczy) – poeta, eseista, literaturoznawca, krytyk literacki i teatralny, współzałożyciel i redaktor Szczecińskiego Dwumiesięcznika Kulturalnego „Pogranicza”, w Wydawnictwie Forma redaktor serii Tablice. Mieszka w Szczecinie. Wydał m.in. tomy wierszy: „Poemat w czerwieni” (1984, w drugim obiegu), „Powidok powietrza” (1994), „Li(me)ryczny plan Szczecina” (1998), „Za czarnym wielokropkiem...” (1999), „Głosem prawie cudzym. Z poezji okołokonferencyjnej” (2004), „Rytmy, albo wiersze na czas” (2007), „Pierwowzory i echa. Od Kochanowskiego do Barańczaka” (2009), „Cisza na planie” (Forma 2011), „Dzień jest wierszem, świat kolorem” (Forma/DK „13 Muz” 2021); poemat: „Zaginiony w kreacji” (Forma/FLIHB 2018); zbiór opowiadań „Światy równoległe” (Forma/DK „13 Muz” 2022) oraz książki naukowe: „Miniatura poetycka” (1999), „Granice poezji i poezja bez granic” (2001, 2003), „Głosy, formy, światy. Warianty poezji nowoczesnej” (2008), „Mikrokosmos wiersza. Interpretacje poezji współczesnej” (2012), „Narożnikowo, centralnie, pogranicznie. Szkice szczecińskie i europejskie” (Forma 2014), „Z narożnika mapy” (2017). Jego opowiadania znalazły się w antologiach współczesnych polskich opowiadań: „2014” (Forma 2014), „2017” (Forma 2017) i „2020” (Forma 2020).

Marek Warchoł (ur. w 1979 r.) – architekt. Mieszka i pracuje w Szczecinie. O architekturze (i nie tylko) pisał do szczecińskiej „Gazety Wyborczej”. Eseje publikował w „Niezbędniku Inteligenta” (dodatku do „Polityki”) oraz w czasopismach o architekturze i sztuce („Arch”, „Design: Alive”, „Rzut”, „Zawód: architekt”), a prozę w: „Akancie”, „Fabulariach” i „Toposie”. Otrzymał kilka wyróżnień w konkursach literackich. Wydał powieść „Bezdzień” (Forma/DK „13 Muz” 2024) i książkę dla dzieci „Wietrzna Kotlina” (e-book, 2011).