Czwartki Literackie „13 Muz” / Jolanta Jonaszko / eleWator 37 / Szczeciński Przegląd Literacki „Forma”, edycja 85 / Fundacja Li

eleWator jest pismem, w którym oprócz najnowszej prozy i poezji uznanych i debiutujących autorów, mieszkających w Polsce oraz za granicą, znaleźć można teksty literackie przetłumaczone na język polski, szkice o literaturze i jej najwybitniejszych twórcach, a także eseje, felietony i recenzje. Kwartalnik jest miejscem dyskusji, polemik i platformą ożywczej wymiany poglądów. Dzięki stałym współpracownikom z Dublina, Kijowa, Londynu, Paryża i Nowego Jorku, eleWator ma charakter globalny, a także interdyscyplinarny. Wiele uwagi poświęca bowiem najnowszym światowym działaniom artystycznym omawianym w działach filmu, muzyki, sztuk plastycznych i architektury oraz teatru. Kwartalnik, którego wydawcą jest Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy jest pismem szczególnym, bowiem punktem odniesienia do wszystkich decyzji formalnych, redakcyjnych i konceptualnych, jest dziedzictwo Autora „Prozaicznych początków”.

eleWator dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz współfinansowany ze środków Miasta Szczecin.

„Nietutejsi”

„Kim jesteśmy? Nie istnieje chyba bardziej elementarne pytanie ontologiczne. Nie istnieje też chyba żadne bardziej elementarne pytanie, które można sobie zadać, a nawet bez przerwy zadawać, czytając „Nietutejszych”. Jolanta Jonaszko, może lepiej: jej narratorka, pozostająca w zawieszeniu między „tam” i „tutaj”, całkiem świadomie sytuująca się w obszarze liminalnym, w mitycznym pomiędzy, doświadcza rzeczywistości z perspektywy obcego, emigranta zawieszonego między kulturowym Wschodem a Zachodem, kobiety mierzącej się z inną przestrzenią i innymi problemami niż te znane jej z miejsca urodzenia i wychowania. Czego uczy nas Jonaszko? Przede wszystkim tego, że unifikacja Europy nadzwyczaj często pozostaje w sferze deklaracji - nie ma jednej Europy, linie demarkacyjne przebiegają zgodnie z liniami podziałów geograficznych, a także - że w obrębie tych nieformalnie wydzielonych kawałków świata przebiegają wewnętrzne granice psychokulturowe, a te znieść (w obu znaczeniach tego słowa) najtrudniej. Stąd, z jednej strony - wszechobecne wyalienowanie pomimo usiłowań dopasowania się do rzeczywistości, a z drugiej - rozpaczliwe próby pozostania sobą w obliczu groźby normalizacji i standaryzacji. Konkluzją „Nietutejszych” zdaje się być to, że człowiek nigdy nie jest do końca „swój” i nigdy nie jest do końca „obcy”, że te dwa biegunowe aspekty doświadczenia składają się na całokształt tego, co można nazwać „ja”. Jonaszko ukazuje to znakomicie, a dodatkowo robi to za pomocą języka odartego ze zbędnych ozdobników, choć nie surowego, i na tyle sugestywnie, że można jej wierzyć; w każdym razie ja („ja”) jej wierzę” – Tomasz Dalasiński

Książka współfinansowana ze środków Miasta Szczecin.

Jolanta Jonaszko (ur. w 1986 r. w Szczecinie) – absolwentka studiów literatury niemieckiej i rosyjskiej na Oxfordzie oraz studiów magisterskich europeistyki na Yale University. Pracowała w think tankach i firmach konsultingowych, obecnie jest konsultantem i trenerem w zakresie rozwijania talentów i reorientacji zawodowej w międzynarodowej korporacji w RFN. Mieszka we Frankfurcie nad Menem. Nominowana do Nagrody Literackiej „Jantar” (2020) i Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza (2021) za zbiór opowiadań „Portrety”. Wydała: dziennik „Bez dziadka. Pamiętnik żałoby” (Forma 2018) oraz zbiór opowiadań „Portrety” (DK „13 Muz” / Forma 2020). Jej opowiadania znalazły się w antologii współczesnych polskich opowiadań „2020” (Forma 2020) oraz w książce „eleWator. antologia 2012-2021. proza” (FliHB 2022).