W jakim celu przeprowadzana jest wycena spółki?

Wycena firmy - cel i etapy

Znajomość wartości przedsiębiorstwa pozwala na lepsze nim zarządzanie - osoby decyzyjne mogą na tej podstawie podjąć m.in. decyzję o skorzystaniu z zewnętrznych źródeł finansowania lub chwilowym wstrzymaniu się z inwestycjami. Rzeczoznawca, który ma oszacować wartość firmy, w pierwszej kolejności zawsze ustala cel tego działania. Dlaczego? Od tego zależy metoda, którą się on posłuży, aby wycenić wartość przedsiębiorstwa. Jakie są najczęstsze cele, dla których przedsiębiorstwo jest wyceniane?

Powodów, dla których kadra zarządzająca może zdecydować się na wycenę przedsiębiorstwa, jest wiele. Do najpopularniejszych należą:

• chęć zbycia przedsiębiorstwa lub zdobycia nowego inwestora - potencjalni inwestorzy będą chcieli poznać możliwości rozwoju spółki, a także wartość spółki, generowany przez nią zysk,
• staranie się o pozyskanie środków na dalszy rozwój z zewnętrznego źródła finansowania - dla banku informacje o kondycji finansowej spółki (w tym notowania giełdowe) będą jednymi z kluczowych przy podejmowaniu decyzji kredytowej,
• wymagania sprawozdawczości finansowej - to m in test na utratę wartości przejętej spółki.

Innym powodem, dla którego odbywa się wycena spółki, może być postępowanie układowe czy upadłościowe. Także pierwsze sukcesy giełdowe mogą skłonić do poznania aktualnej wartości firmy.

Identyfikacja intencji, dla której odbywa się wycena, jest kluczowa dla wyboru jej fundamentalnych założeń, w tym określenia, które metody sprawdzą się najlepiej. Dopiero następnie ekspert może ustalić etapy pracy. Najczęściej kolejnymi krokami są:

• zgromadzenie niezbędnych danych,
• oszacowanie wartości spółki na rynku,
• przygotowanie raportu, który zostanie dostarczony klientowi.

Jak widać z powyższych przykładów, wyceny spółek dokonuje się w różnych celach i nie zawsze konieczność jej sporządzenia wynika z obowiązków nałożonych na właścicieli - czasem to kadra zarządzająca potrzebuje informacji, aby dalej rozwijać firmę.

Dlaczego przeprowadza się wycenę firmy?

Jeżeli w planach jest sprzedaż udziałów, to wycena spółki pełni rolę argumentacyjną. Przygotowany przez rzeczoznawcę dokument (a dokładniej zawarte w nim informacje) może wzmocnić siłę argumentów strony, która chce zbyć udziały. Dzięki wyliczeniom przygotowanym przez niezależnego specjalistę może ona skłonić wahającego się kupca do sfinalizowania transakcji (lub inwestora do zainwestowania kapitału). Inaczej mówiąc, w tym przypadku niezależna wycena działa perswazyjnie.

Wycena przedsiębiorstw czy składników majątku spółki odbywa się w różnych celach, a wraz z nimi można też wskazać konkretne funkcje, jakie wycena będzie spełniać. Są to m.in.:

• funkcja doradcza - dane o wynikach finansowych ułatwiają podjęcie decyzji sprzedaży akcji czy o inwestowaniu w spółkę,
• funkcja zabezpieczająca - prowadzenie biznesu może doprowadzić do sporów z urzędami, a wówczas wartość rynkowa firmy może być kluczowa dla prawidłowego wyliczenia np. należnych podatków,
• funkcja informacyjna - to właśnie od wyników finansowych, w tym zysku netto przedsiębiorstwa, może zależeć dalsze pozyskanie kapitału, przejęcie rynku czy kierunek rozwoju firmy.

Komu zlecić przygotowanie wyceny spółki lub jej składników? Sporządzaniem opracowań zajmują się eksperci - rzeczoznawcy, o których pracy więcej można dowiedzieć się tutaj: rzeczoznawcy.net.pl.

Wycenę może przygotować również właściciel firmy. Taka wycena może jednak nie zostać zaakceptowana np. przez bank, może też nie zmobilizować skutecznie do kupna akcji osób potencjalnie zainteresowanych.

Najpopularniejsze metody wyceny przedsiębiorstw

Od strony formalnej wycena firmy nie została uregulowana w jednym akcie prawnym, a rzeczoznawcy w swojej codziennej pracy kierują się rekomendacjami opracowanymi przez Polską Federację Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych (PFSRM). Aktualnie wycena spółek może odbyć się na podstawie jednej z wielu metod wyceny, które wykorzystują różne wskaźniki. Nie wszystkie jednak cieszą się taką samą popularnością, a powody tego stanu rzeczy są różne (np. nakłady pracy, jakie trzeba ponieść, aby wycenić podmiot gospodarczy). Które z wycen cieszą się największym zainteresowaniem zarówno wśród rzeczoznawców, jak i klientów? Są to:

• metody majątkowe - wartość spółki można oszacować metodą księgową czy metodą skorygowanych aktywów,
• metody dochodowe - w przypadku tych metod wykonuje się prognozy przepływów pieniężnych, np. zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF),
• metody porównawcze - należy znaleźć podobne przedsiębiorstwo, np. działające w tej samej branży lub podobnych warunkach rynkowych, a następnie określić wartość firmy w porównaniu do wytypowanego podmiotu.

Wymienione metody nie są jedynymi sposobami szacowania wartości działalności na różnych etapach jej rozwoju. W procesie wyceny wykorzystuje się również inne podejścia, o których więcej można przeczytać w artykule "Poznaj metody wykorzystywane podczas wyceny spółek".

Ekspert - czyli rzeczoznawca - po zapoznaniu się z oczekiwaniami klienta zawsze informuje, w oparciu o jakie metody wyceny najlepiej dokonać wyceny majątku przedsiębiorstwa.