„Choć opuszczona, zapomniana, zaniedbana i częściowo rozebrana, wiata przystankowa PKP Szczecin Pogodno stanowi ciekawy przykład ekspresyjnej konstrukcji żelbetowej w małej skali” – pisze architekt Tomasz Sachanowicz, autor bloga „Architektura w Szczecinie”. Wojewódzki Konserwator Zabytków niedawno wszczął procedurę wpisania wiaty do rejestru zabytków, co przyczyniłoby się do jej zachowania.

Przystanek kolejowy Szczecin Pogodno zostanie wkrótce przebudowany w ramach przygotowania infrastruktury dla Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Według pierwotnej koncepcji PKP PLK SA, żelbetowa konstrukcja, która powstała w latach 70. XX wieku może zostać zastąpiona przez nową wiatę. Dlatego kilka miesięcy temu Tomasz Sachanowicz zainicjował dyskusję o możliwości zachowania oryginalnego, pozginanego niczym origami zadaszenia, wykonanego z nagiego betonu.

- Uważam, że to bardzo wartościowa konstrukcja. Nietypowa i charakterystyczna. Beton został wykorzystany tutaj w finezyjny sposób. To jedyny obiekt nawiązujący do słynnego, nieistniejącego już dworca w Katowicach - mówi Tomasz Sachanowicz, którego do zajęcia się tematem wiaty zainspirowali jego studenci.

Jest pomysł na rewitalizację

Igor Klyus, Krzysztof Żywucki i Sebastian Łabędź, studenci i absolwenci architektury na WBiA ZUT, przygotowali koncepcję rewitalizacji zniszczonej wiaty. Na stworzonych przez nich wizualizacjach widać jak efektownie mogłaby wyglądać żelbetowa konstrukcja, np. odpowiednio podświetlona po zmroku.

- Wiata na stacji PKP Pogodno, choć zaniedbana to zawsze przyciągała naszą uwagę swoją ekspresyjną formą. Jest to śmiała i elegancka konstrukcja w całości wykonana z żelbetu – w swojej surowości przywodzi na myśl realizacje w stylu brutalizmu – mówi Igor Klyus. - Zdając sobie sprawę ze stopnia zaawansowania projektu SKM uznaliśmy, że jest to być może ostatni moment aby uratować istniejące zadaszenie. O ile nam wiadomo nikt przed nami nie podjął tej próby. W warunkach zamówienia nie było wymogu zachowanie wiaty.

na zdj.: koncepcja studentów i absolwentów architektury na WBiA ZUT

Koordynator projektu jest za

Inicjatywa młodych architektów szybko spodobała się Stowarzyszeniu Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego, które koordynuje projekt Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Problemem jest jednak to, że inwestor – PKP PLK SA – już wcześniej przygotował dokumentację przetargową i wyłonił wykonawcę prac modernizacyjnych torów oraz przystanków na linii do Polic (spółka Trakcja PRKiL wykona je za 480 mln zł). Na poglądowej wizualizacji stacji Szczecin Pogodno widać nową wiatę. Trudności związanych ze zmianą pierwotnej koncepcji jest zresztą więcej.

„Kolejnym jest konieczność oceny stanu technicznego obecnej infrastruktury oraz kosztów, które trzeba by ponieść w związku z jej modernizacją. Wszelkie zatem decyzje o ewentualnych zmianach zawartej umowy PKP PLK SA przeprowadzić musi po wielowątkowych analizach formalno-prawnych, technicznych i finansowych” – czytamy w komunikacie SSOM z sierpnia 2018 r. „Będziemy nadal rozmawiać z Partnerem PKP PLK SA o wartości pomysłu młodych architektów”.

Zostanie zabytkiem?

Zachowanie wiaty będzie konieczne jeśli stanie się ona zabytkiem. Wojewódzki Konserwator Zabytków w połowie grudnia rozpoczął z urzędu procedurę wpisania tego obiektu do rejestru. To nie oznacza jednak, że już na pewno się w nim znajdzie.

- Ostateczna decyzja, co do zasadności objęcia obiektu najbardziej restrykcyjną formą ochrony zabytków jaką jest wpis do rejestru zabytków nieruchomych, zostanie podjęta po zebraniu pełnego materiału dowodowego w sprawie – informuje Tomasz Wolender, Zastępca Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Objęte ochroną może zostać całe założenie architektoniczne, a więc również schody prowadzące na wiadukt w ciągu ul. Mickiewicza.

Tak w ostatnich latach wygląda przystanek Szczecin Pogodno