To będzie 5 dni pełnych artystycznych doznań. Rusza wyczekiwany festiwal Spoiwa Kultury

Międzynarodowy Festiwal Spoiwa Kultury, który w tym roku wyjątkowo odbywa się jesienią, rusza już we wtorek 22 września i zakończy się 4 października. Program został podzielony na dwa bloki i będzie realizowany w dwóch kolejnych tygodniach. W związku z obecną sytuacją epidemiologiczną ograniczono liczbę uczestników, a część wydarzeń będzie dodatkowo transmitowana w internecie.

Pierwszy set tegorocznych Spoiw Kultury (22-26 września br.) ma być swoistą rozmową z przeszłością i historią. Projekty prezentowane w przestrzeni Niebuszewa – dzielnicy, w której po 1945 krzyżowały się drogi wielu ludzi: Niemcy jeszcze nie wyjechali, Polacy już się osiedlali, Żydzi szukali schronienia, a Rosjanie wprowadzali swoje porządki – będą okazją do poznania losów pojedynczych ludzi. Różnorodność środków artystycznego przekazu pozwoli na poszerzenie obszaru komunikacji – to, co trudno wyrazić słowami, można zapisać w znaku.

– W tym roku postanowiłam wrócić w rozpoznawaną przeze mnie od kilku lat dzielnicę Szczecina – Niebuszewo, miejsce zamieszkania we wczesnym dzieciństwie. To tu, w poniemieckiej kamienicy, na jednym z balkonów poznawałam barwy szkiełek, które załamywały światło, aby po latach spotkać inną dziewczynkę, która na tym samym balkonie zaraz po wojnie doświadczała równie intensywnie światła – opowiada Weronika Fibich, organizatorka.

To będzie pięć dni pełnych artystycznych doznań

22 września (wtorek), od godziny 12 do 20, w kilku punktach Niebuszewa będzie można oglądać instalację „Wprawka” autorstwa Natalii Szostak i Weroniki Fibich. To próba złożenia z fragmentów informacji opowieści o 1120 szczecińskich Żydach deportowanych w nocy z 12 na 13 lutego w 1940 roku do dystryktu Lubelskiego. Autorki pod odzyskanymi adresami szczecińskich Żydów markują miejsca policzalnych nieobecności. Z dokumentów archiwalnych próbują przyporządkować miejsca ludziom i ludzi miejscom. Powstała specjalna mapka (https://bit.ly/3kyOGbW), na której zaznaczono punkty warte odwiedzenia oraz strona internetowa (www.wprawka.pl).

W środę, 23 września, o 19:00, przy ul. Niemcewicza 1/1 będzie można wziąć udział w performansie muzycznym na klarnet „unus ex uno” Pawła Szamburskiego, zbudowanym na bazie starej tradycji muzyki żydowskiej i spuścizny chasydzkiej dynastii Modrzyc. Klarnecista, posiłkując się współczesnym warsztatem oraz efektami elektronicznymi, stworzy niezwykle osobistą opowieść muzyczną wspartą odniesieniami tradycyjnymi i muzykologicznymi.

Dzień później o godz. 20:00 w Teatrze Kana odbędzie się spektakl-performans „Paulina” Patrycji Dołowy i Michelle Levy w reżyserii Kathleen Amshoff, opowiadający historię polskiej Żydówki walczącej o przeżycie w okupowanej przez nazistów Polsce. Artystki spróbują odpowiedzieć na pytanie, jak nasze tożsamości wiążą nas z dziedzictwem przeszłości, które rezonuje po dziś dzień.

W piątek, 25 września, o 20:00, w lokalu przy ul. Słowackiego 14 Łona i Webber zaprezentują „Śpiewnik domowy kameralnie”, zabierając tym samym głos w dyskusji o tożsamości. Będzie to krótka podróż przez utwory z najnowszej płyty Łony i Webbera, rozpisana na skromniejsze i nietypowe instrumentarium.

Koncert z widokiem na panoramę miasta

Szczególnym wydarzeniem będzie performans muzyczny zespołu Tempvs Fvgit, męskiej grupy, która w swojej ponad 17-letniej działalności odkrywa na nowo świecką i religijną tradycję śpiewu korsykańskiego. W sobotę, 26 września, od godz. 18:00 artyści będą wykonywać korsykańskie pieśni liturgiczne i paraliturgiczne na tarasie wieży katedry pw. św. Jakuba.

– Tradycja śpiewu korsykańskiego ma rodowód przedchrześcijański. Jej charakter formował się jednak w czasach późniejszych, między innymi w konfraterniach, czyli bractwach, które były powoływane w różnych miejscowościach Korsyki i pełniły ważną funkcję integrującą i organizującą życie społeczności, na styku tego, co świeckie i duchowe. Nie można zapominać, że tego rodzaju repertuar był wykonywany w określonym kontekście, miejscu, czasie. Staraliśmy się tak zaplanować sobotni performans, by nieco zbliżyć się do tego kontekstu, móc poczuć pieśni, odczuć ich organiczność. Mamy nadzieję, że pomoże w tym niezwykła ekspresja korsykańskich śpiewaków, ale również doświadczenie bezpośredniej bliskości artystów śpiewających w kręgu, w której na chwilę słabną podziały na wykonawców i odbiorców, w której ma szansę stworzyć się wspólnota, stanowiąca przecież główną siłę tradycji. Wertykalnego charakteru pieśni (na które złożą się między innymi fragmenty z liturgii Vultum tuum - niezwykle ciekawej liturgii, która odbywa się raz w roku na Korsyce i odprawiana jest o zmierzchu ponad osadami ludzkimi, dość wysoko w górach) dopełni wyjątkowe miejsce, jakim jest mała przeszklona sala, zawieszona w połowie wieży katedry św. Jakuba, 64 metry nad miastem, oraz pora – na granicy dnia i nocy, czas, w którym to, co znane, z tej perspektywy zyskuje inny wymiar – mówi Rafał Foremski, organizator wydarzenia.

– Tegoroczne propozycje artystyczne, które będą mieć miejsce na Spoiwach Kultury, niech będą dla nas czasem oswajania bliskości wobec siebie samych. Zaznaczania własnych miejsc na odcinku czasu. Próbą pamiętania i wspominania. Ze świadomością, że formy wypowiadalności determinują kierunki poznania – czasowniki silniejsze są od czasu, a rzeczowniki realniejsze od rzeczy – zapraszam tych, którzy wciąż szukają znaków i tych, którzy te znaki zechcą przeczytać – zachęca Fibich.

Wstęp na wszystkie wydarzenia w ramach festiwalu jest darmowy, dostępne są jeszcze bezpłatne wejściówki, można je rezerwować drogą mailową: info@kana.art.pl. Część wydarzeń będzie streamowana na żywo na https://www.facebook.com/SpoiwaKulturyFestiwal („unus ex uno”, „Paulina”, „Tempvs Fvgit”, „Femino 2.0”, „Po prostu”, „Rozproszenie wszędzie! Ćwiczenie z dystansu solidarnego”).

Szczegółowy program Spoiw Kultury dostępny jest na www.spoiwakultury.eu/program oraz na Facebooku: https://www.facebook.com/events/627266374613138/

Projekt „Spoiwa Kultury 2020” został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu: Teatr i Taniec.