Ekonomia społeczna wydaje się być zupełnym przeciwieństwem ekonomii rynkowej. Działa przede wszystkim na rzecz niwelowania niekorzystnych zjawisk w miejscach, gdzie rozwój społeczno-gospodarczy przebiega wolniej, pomaga osobom ze środowisk zagrożonych wykluczeniem zaangażować się w lokalną ekonomię, a także znacząco przyczynia się do poprawy warunków życia osób z marginesu społecznego i zwiększa kapitał społeczny w regionie. Wszystkie działania podmiotów ekonomii społecznej (PES) mają na celu przede wszystkim społeczną użyteczność, a nie prywatne korzyści i szybki zysk, na których głównie opiera się ekonomia rynkowa.

Obszary zainteresowania ekonomii społecznej stanowią idealne dopełnienie ekonomii rynkowej, gdyż aktywują obszary gospodarki znajdujące się poza zainteresowaniem rynku. Jak brakujący trybik w maszynie ekonomicznej, podmioty gospodarki społecznej stanowią o jej prawidłowym działaniu i pomagają bardziej efektywnie osiągać założone cele, wspierając tym samym lokalne interesy.

Pomoc wykluczonym

Ekonomia społeczna zajmuje się reintegracją do lokalnych społeczności osób zagrożonych wykluczeniem i pomaga im odnaleźć się na rynku pracy. W ten sposób przyczynia się do stworzenia stabilności społecznej w regionie. Jest to jedno z głównych zadań, którymi zajmują się podmioty ekonomii społecznej w województwie zachodniopomorskim. Organizacją, której działalność skupia się przede wszystkim na osobach z marginesu społecznego, jest Międzygminny Zakład Aktywności Zawodowej w Dobrej, prowadzony przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Szczecinie. Funkcjonując w obszarach, którymi nie zajmuje się ekonomia rynkowa, ZAZ w Dobrej daje wszystkim niepełnosprawnym i wykluczonym szansę na lepsze życie. Prowadząc bardzo zróżnicowaną działalność, ZAZ uzupełnia ekonomię rynkową nie tylko poprzez zatrudnianie osób niepełnosprawnych, ale także poprzez oferowanie usług z zakresu gastronomii, stolarni, pralni, ogrodnictwa, montażu-demontażu, niszczenia dokumentów oraz utrzymania czystości w budynkach administracyjnych i biurowych.

Niwelowaniem niekorzystnych zjawisk i niszy powstałych w miejscach, którymi nie interesuje się ekonomia rynkowa, zajmuje się także Spółdzielnia Socjalna „Ważka” prowadząca działalność w Wałczu. Ten niedawno powstały podmiot ekonomii społecznej z Zachodniopomorskiego zajmuje się integracją osób niepełnosprawnych i chorych psychicznie, a także tych wychodzących z uzależnienia i opuszczających więzienie. Zatrudnianie osób z marginesu społecznego oraz opieka nad osobami starszymi, schorowanymi i bezdomnymi to główne zadania Spółdzielni. Dotykając obszarów, w które nie angażuje się ekonomia rynkowa, Spółdzielnia Socjalna „Ważka” aktywnie działa na rzecz poprawy warunków życia pojedynczych osób, oraz staje się centrum rozwoju społeczności i lokalnej przedsiębiorczości. Włączanie osób ze środowisk zagrożonych wykluczeniem w ekonomię lokalną jest jednym z istotnych działań gospodarki społecznej, która w ten sposób może uzupełnić braki ekonomii rynkowej.

Tworzenie więzi

Lokalna integracja oraz współpraca osób pełnosprawnych z niepełnosprawnymi to także istotny obszar działania podmiotów ekonomii społecznej. Tworzenie więzi międzyludzkich nie stanowi głównego zadania gospodarki rynkowej, dlatego też zaangażowanie PES w tym obszarze jest tak ważne dla stworzenia podstaw potrzebnych do rozwoju regionu. Jednym z podmiotów zajmujących się budowaniem więzi społecznej jest Przedsiębiorstwo Społeczne Spółdzielnia Socjalna „Razem Mocni”. Zajmuje się ono rehabilitacją zdrowotną i społeczną osób niepełnosprawnych, i pomaga im stawiać pierwsze kroki na ścieżce zawodowej. Integracja osób w różnym wieku i płci, o różnorodnym poziomie wykształcenia, zamożności i niepełnosprawności pozwala stworzyć w Spółdzielni atmosferę prawdziwej wspólnoty, która dba o siebie i o wzajemne interesy. „Razem Mocni” organizują różnorodne spotkania i warsztaty, m.in. poligraficzne oraz rękodzielnicze, które są świetną okazją do łączenia ludzi pełnosprawnych i niepełnosprawnych. Ta atmosfera współpracy i wzajemnej pomocy buduje lokalną integrację, która bezpośrednio przekłada się na rozwój regionalnej przedsiębiorczości, uzupełniając ekonomię rynkową w szerszej perspektywie.

Dbanie o zdrowie i dobrobyt psychiczny oraz psychospołeczny jest także bardzo istotnym czynnikiem, który pozwala budować więzi między członkami lokalnych społeczności. Wsparcie psychologiczne w Zachodniopomorskiem oferuje m.in. Fundacja Promocji Zdrowia Psychicznego i Psychoterapii "Drzwi Otwarte". Fundacja udostępnia mieszkańcom powiatu szczecińskiego nieodpłatne wizyty u psychoterapeuty, psychologa i psychiatry, a także prowadzi działania na rzecz rozwoju osobistego i podnoszenia kwalifikacji. Pomocą w zakresie zdrowia psychicznego, poradnictwa prawnego, pedagogicznego i socjalnego zajmuje się również Gminny Ośrodek Wsparcia Rodziny prowadzony przez Stowarzyszenie „SOS dla Rodziny”. Ośrodek oferuje wsparcie dla osób i rodzin znajdujących się w kryzysie lub trudnej sytuacji życiowej spowodowanej m.in. przemocą, uzależnieniem, wykluczeniem, czy demoralizacją. Udziela także pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem. Cała działalność Gminnego Ośrodka Wsparcia Rodziny opiera się na naprawie i budowie więzi międzyludzkich w podstawowej komórce społecznej – rodzinie. Dzięki temu, ten podmiot ekonomii społecznej aktywnie przyczynia się do rozwiązywania problemów, którymi nie zajmują się przedsiębiorstwa gospodarki rynkowej realizujące wyłącznie cele ekonomiczne.

Wspieranie interesu ogólnego

Podmioty ekonomii społecznej uzupełniają gospodarkę rynkową również poprzez oferowanie usług i wytwarzanie produktów. Łączą w ten sposób interesy członków PES, ich użytkowników oraz ogółu społeczeństwa, jednocześnie wpasowując się w obszary znajdujące się poza zainteresowaniem ekonomii rynkowej. Jednym z takich podmiotów działających na terenie województwa zachodniopomorskiego jest Spółdzielnia Socjalna „Pasja”, oferująca usługi gastronomiczne i cateringowe oraz organizująca imprezy okolicznościowe. W branży gastronomicznej działa także Spółdzielnia Socjalna "Ogród Smaków". Założona w 2013 roku przez pięć bezrobotnych kobiet, Spółdzielnia rozwinęła swoją działalność i obecnie zajmuje się cateringiem i organizacją imprez. „Ogród Smaków” każdego roku przygotowuje codzienne posiłki dla szkół na terenie gminy Wałcz, aktywnie włączając się w pomoc lokalnej społeczności.

Powiatowy Zakład Aktywności Zawodowej w Gryfinie jest kolejnym podmiotem ekonomii społecznej uzupełniającym luki powstałe w działalności gospodarki rynkowej. To centrum rozwoju lokalnej przedsiębiorczości oferuje różnorodne usługi, m.in. krawieckie, sprzątania i obsługi terenów zielonych, a także produkuje oraz prowadzi sprzedaż ekologicznych podpałek z drewna odpadowego. PZAZ zatrudnia osoby niepełnosprawne, przez co daje im szansę na włączenie się w ekonomię lokalną i poprawę nie tylko własnej sytuacji życiowej, ale także regionalnych interesów. PES dbają więc przede wszystkim o lokalne społeczności, a nadwyżkę swojej produkcji przeznaczają z powrotem na cele społeczne. W ten sposób podmioty ekonomii społecznej zacierają granice między produkcją a konsumpcją, co sprawia, że są prawdziwym dopełnieniem, a nie alternatywą, dla ekonomii rynkowej. O PES, ich działaniach na rzecz dopełniania gospodarki rynkowej i innych aspektach ekonomii społecznej w województwie zachodniopomorskim można przeczytać na stronie www.es.wzp.pl.