Jeden z pierwszych projektów światowej sławy architekta znajdziemy na Pomorzu Zachodnim. Będzie ponownie tętnić życiem

Wybudowany w 1906 roku, przez ponad 100 lat przetrwał w niezmienionej formie, choć sam kilka razy zmieniał właścicieli. Spichlerz w Jankowie (gmina Drawsko Pomorskie) powstał według projektu Waltera Gropiusa – niemieckiego architekta, twórcy Bauhausu, dziekana Wydziału Architektury na Harvardzie.

Pierwsze dzieło twórcy modernizmu

- Kiedy był młody, Walter Gropius często przyjeżdżał do swojego stryja Ericha Gropiusa, właściciela folwarku w Jankowie. Namówił Waltera do zaprojektowania całego kompleksu, choć ten skończył dopiero pierwszy rok architektury. Co ciekawe, ten imponujący budynek został wybudowany w ciągu pół roku od zaprojektowania – opowiada Joanna Klass z Fundacji Warsaw Bauhaus.

Po II wojnie światowej spichlerz należał do Państwowego Gospodarstwa Rolnego, gdzie magazynowano zboże i sztuczne nawozy. – Problemy z cegłą i erozja to efekt penetracji soli, które były tutaj magazynowane. Odkryliśmy ponad 30 ton w piwnicach – dodaje.

W 1977 roku budynek wraz z parkiem został wpisany do rejestru zabytków. Na początku XXI wieku przejęła go gmina Drawsko Pomorskie. Urzędowi marszałkowskiemu i ówczesnemu burmistrzowi udało się wyremontować wieżę oraz wymienić dach. W 2021 roku zabytek został przeznaczony na sprzedaż. To właśnie wtedy trafił pod opiekę Fundacji Warsaw Bauhaus.

„Nie możemy stworzyć osobnego akropolu”

– Uznaliśmy, że skoro zajmujemy się interdyscyplinarną edukacją artystyczną, to kupimy ten spichlerz i stworzymy ośrodek kultury i edukacji. Jesteśmy organizacją artystyczną. Do tamtego momentu pracowaliśmy na małą skalę. Kupno spichlerza było dla nas ogromnym skokiem – wspomina Joanna Klass.

Jak podkreśla: – Nie możemy stworzyć osobnego akropolu, który jest oddzielony od wsi. Chcemy stworzyć coś wspólnie z mieszkańcami.

Tym sposobem Spichlerz Gropiusa przeistacza się w Międzynarodowe Centrum Współpracy Twórczej. Ma to być miejsce, gdzie kultura i sztuka będą łączyć się z codziennym życiem lokalnej społeczności oraz międzynarodowych twórców.

Remont rozpocznie się jeszcze w tym roku. Na pierwszy ogień pójdą fundamenty – dzięki ich wzmocnieniu uda się ustabilizować bryłę budynku. W planach jest również remont przedniej ściany.

– Na przyszły rok mamy obiecane środki na wyremontowanie tarczy zegarowej. Jeśli się uda, to zegarmistrzowie zbudują nowy mechanizm, a z wieży ponownie będzie słychać wybijanie godzin – zapowiada Joanna Klass.

Spółdzielczy browar w piwnicach

Nowi opiekunowie Spichlerza Gropiusa chcą, aby był miejscem przyjaznym mieszkańcom. W planach mają zorganizowanie przestrzeni wystawowej, teatralnej, edukacyjno-warsztatowej, socjalnego dialogu i współpracy.

– W piwnicach moglibyśmy stworzyć minibrowar. Gropius Lager to nazwa, która już czeka. Może to byłoby coś, czym mieszkańcy sami mogliby się zajmować. Mogliby założyć spółdzielnie, pobierać z tego tytułu wynagrodzenie – rozmyśla nasza rozmówczyni.

Warsaw Bauhaus to organizacja pozarządowa obejmująca sztukę, performance, architekturę, muzykę, teatr i wiele więcej. Założona została w 2009 roku w Warszawie.

– Chcemy ogromnie podziękować marszałkowi i sejmikowi województwa za naprawdę bardzo ważne wsparcie. Dostaliśmy 100 procent środków, o które się staraliśmy. Dziękujemy również wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków i Ministerstwie Kultury – dodaje Joanna Klass.