Dużo ciekawych wydarzeń z okazji 4. urodzin Centrum Dialogu Przełomy

Hołd dla naszych rodziców

Popularne „Przełomy” powstały w 2016 roku i stało się już tradycją, że zawsze w styczniu świętują każdą kolejną rocznicę istnienia.

– To bardzo ważna instytucja. Centrum upamiętnia wydarzenia, które miały wpływ na historię Polski i budowanie tożsamości mieszkańców regionu. To hołd dla naszych rodziców, którzy przybyli z różnych zakątków na nieznany ląd – mówi członikini Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego, Anna Bańkowska.

Agnieszka Kuchcińska-Kurcz, od początku kierująca MNS–CDP, mówiąc o wydarzeniach, które przygotowano na najbliższy weekend, zaznacza, że koncentrują się one wokół dwóch historycznych rocznic:

– W tym roku mija 80 lat od pierwszych wywózek Polaków w głąb ZSRS i dlatego otwieramy wystawę „Sybiraków Ziemia Obiecana”, która ukazuje nie tylko kwestię deportacji, ale też ich konsekwencje dla Polaków w czasie drugiej wojny światowej.

Mniej znany epizod historii

Ekspozycja przypomina mniej znany epizod historii, jakim jest pobyt Polaków w Afryce po wyjściu armii generała Władysława Andersa wraz z częścią polskich cywilów z ZSRS w 1941 roku. Materiały prezentowane na ekspozycji pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy oraz prywatnej kolekcji Tadeusza Szumowskiego, syna Hieronima Szumowskiego – autora fotografii obrazujących życie polskich uchodźców w Afryce. W 1939 roku został on aresztowany przez Sowietów i zesłany do obozu w Workucie. Dwa lata później zwolniono go z łagru i wraz z armią gen. Andersa ewakuował się z terenu ZSRS. Trafił wówczas do obozów polskich uchodźców w Afryce (Rongai, Ifunda, Tengeru), gdzie pracował w latach 1943–1955.

Koncert dla darczyńców

Otwarcie tej wystawy zaplanowano na piątek, 24 stycznia, o godz. 17.30, kwadrans później rozpocznie się spotkanie pod tytułem „Historie niewiarygodne” z udziałem Sybiraków, mieszkańców naszego województwa, którzy opowiedzą o zsyłce i sytuacji po opuszczeniu terenów ZSRS. To będzie najważniejsza część piątkowych wydarzeń, wcześniej (o godz. 16.00) można będzie usłyszeć uczniów ze szkół Pomorza Zachodniego w muzycznym występie „Zostanie poezja” przygotowanym dla darczyńców Centrum Dialogu Przełomy.

Gierek w Szczecinie

W sobotę, 25 stycznia, urodzinowe atrakcje zaczną się już o godz. 11.00. Wtedy zaplanowano oprowadzanie rodzinne po wystawie stałej MNS–CDP „Miasto sprzeciwu – miasto protestu”. Godzinę później przewidziany jest pokaz filmu „Trzy dni w Szczecinie” w reżyserii Leslie Woodhead o wizycie Edwarda Gierka w szczecińskiej Stoczni w 1971 roku.

Film przywracający pamięć

O godz. 14.00 nastąpi multimedialna prezentacja działalności centrum w 2019 roku, natomiast o 17.00 będzie można obejrzeć film „Przywracanie pamięci. Zapomniane żydowskie cmentarze na Pomorzu Zachodnim” zrealizowany przez Michała i Pawła Kulików. Po projekcji odbędzie się dyskusja z udziałem twórców tego dokumentu.

– To spotkanie nawiązuje do 80. rocznicy pierwszej deportacji szczecińskich Żydów – mówi Agnieszka Kuchcińska-Kurcz. – Zaprosiliśmy do udziału w nim panią Różę Król, przewodniczącą Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Szczecinie – dodaje.

Deportacja i zapomniane cmentarze

W nocy z 12 na 13 lutego 1940 r. zmuszono żydowskich mieszkańców niemieckiego wtedy Szczecina oraz okolic, do opuszczenia swoich domów. Akcja została szczegółowo zaplanowana i przeprowadzona na podstawie decyzji szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy, Reinharda Heydricha. Film „Przywracanie pamięci..” stworzony został w trakcie trzech objazdów studialnych „Szlakiem nieobecnych. Cmentarze Żydów Pomorskich". Autorzy udokumentowali wizyty na nekropoliach zachowanych najlepiej, ale też ukazali te, których ślady obecnie już trudno odnaleźć.

Wstęp na wszystkie wymienione pozycje programu jest bezpłatny. Wystawa „Sybiraków Ziemia Obiecana” będzie dostępna do 31 marca 2020 roku.