Czego mieszkańcy Pomorza Zachodniego oczekują od przyszłości Unii Europejskiej?

Przedstawiamy postulaty uczestników dialogu obywatelskiego „Pomorze Zachodnie dla Europy”, który odbył się w dn. 13 września 2021 r. w Operze na Zamku w Szczecinie w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy. W wydarzeniu wzięła udział młodzież oraz przedstawiciele instytucji samorządowych. Wnioski dla Komisji Europejskiej wypracowano w ramach dwóch paneli dyskusyjnych.

- Pierwszy panel dyskusyjny zatytułowany był „Edukacja europejska i obywatelska – czyj to obowiązek?” – mówi Arkadiusz Mazepa, Kierownik Punktu EUROPE DIRECT Szczecin, prowadzonego przez Sekretariat do spraw Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego. – Chcieliśmy usłyszeć głos mieszkańców na temat tego, jakie problemy dostrzegają w systemie edukacji, jaką widzą potrzebę zmian i ile wiedzy o Unii Europejskiej mogą nabyć w istniejącym programie nauczania. Dostrzegliśmy dużą potrzebę rozmawiania o sprawach europejskich, ponieważ tego młodym ludziom brakuje. EUROPE DIRECT Szczecin w ramach swojej działalności potrafi wypełnić tę lukę – prowadzimy lekcje europejskie w szkołach, w ramach których przybliżamy funkcjonowanie Unii Europejskiej uczniom na każdym etapie edukacji.

Podczas dialogu mieszkańcy Pomorza Zachodniego dostrzegli potrzebę zwiększenia możliwości wymiany międzyszkolnej i międzynarodowej wśród młodzieży. Umożliwi to doskonalenie umiejętności językowych oraz poznawanie innych kultur, tradycji i zwyczajów, które staną się tym samym bardziej zrozumiałe.

Uczniowie szkół średnich zwrócili uwagę na wszechstronne podejmowanie edukacji w klasach profilowanych - np. by być weterynarzem nie wystarczy tylko znajomość zagadnień medycznych, ale i prawnych. Powinno być możliwe dokonywanie większej specjalizacji edukacji, a także podniesienie kwalifikacji nauczycieli przy równoczesnym podniesieniu prestiżu tego zawodu. Prowadzenie zajęć w szkołach powinno opierać się na praktycznych przykładach, a nie podręcznikowym wykładaniu przedmiotów.

Ponadto uczestnicy stwierdzili, że istnieje duża potrzeba zwiększenia w programie nauczania zagadnień związanych z rzetelną edukacją europejską oraz z zagadnieniami zwiększającymi przystosowanie młodzieży do relacji państwo-obywatel: wiedzy o tym, jak załatwić sprawę w urzędzie, jakie obowiązki ciążą na obywatelach, a także na temat praktycznych aspektów prawnych.

Kolejnym pojawiającym się postulatem jest odpolitycznienie edukacji szkolnej. Zwiększenie możliwości dyskutowania i wymiany poglądów na bieżące sprawy społeczno-polityczne wyjaśniające w sposób rzetelny zachodzące procesy.

W sferze pozaszkolnej uczestnicy dostrzegli potrzebę większej cyfryzacji administracji publicznej, w tym także udostępnienia online wirtualnych spacerów po urzędzie, umożliwiających wcześniejsze zapoznanie i „oswojenie się” z budynkiem. Koniecznym jest również dofinansowanie instytucji kultury, tak by bilety były tańsze, a przez to kultura bardziej dostępna.

- Drugi panel dyskusyjny odbył się pod hasłem „Mieszkaniec Pomorza Zachodniego, Polski, Europy – czy to się wyklucza?” – dodaje Katarzyna Henschke-Ozga, konsultantka EUROPE DIRECT Szczecin. – Dla mieszkańców Pomorza Zachodniego jest to temat o tyle trudny, że większość z nich ma przodków przesiedlonych na te tereny po II wojnie światowej. Często nie zamieszkują zatem w miejscu sięgającym kilku pokoleń, jak to może mieć miejsce w centralnej czy wschodniej Polsce. Nasza wspólna tożsamość budowana jest dopiero od drugiej połowy XX wieku.

Uczestnicy zgodzili się, że angażując się w poprawę bytu lokalnego i regionalnego, budujemy Polskę i projekt europejski. Należy promować osoby lokalnie zaangażowane oraz pokazywać przykłady, w jaki sposób można angażować się w poprawę swojego otoczenia. Głos młodych jest ważny, warto namawiać do bycia aktywnym w środowisku lokalnym, do brania udziału w wyborach.

Dla młodzieży istotnym jest powrót do narracji o wartościach, stworzenie przestrzeni na rozmowy na temat wartości europejskich oraz zwiększenie świadomości społecznej na temat tożsamości europejskiej. Podstawą do budowania tej tożsamości może stać się Europejski Zielony Ład. W tym celu konieczne jest wyposażenie młodych obywateli w odpowiednie narzędzia na poziomie lokalnym i regionalnym, a także transgranicznym. Umożliwi to wsparcie i rozbudowę projektów międzynarodowych dotyczących budowania tożsamości europejskiej.

Jak wynika z zaprezentowanych postulatów, mieszkańcy Pomorza Zachodniego widzą dużą potrzebę inwestowania w młodzież, w międzynarodowe projekty oparte na edukacji formalnej i pozaformalnej, a także stworzenie przestrzeni do debaty i dyskusji na temat rozumienia unijnych wartości. Koniecznym jest zwiększenie ilości lekcji dotyczących UE w szkołach, aby zrozumieć i móc budować wspólną europejską tożsamość. Jest to potrzeba niezwykle paląca, tym bardziej na tle toczących się obecnie sporów na linii Polska-Komisja Europejska.

Ponadto Sekretariat ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego zorganizował w dn. 9 października 2021 r. w Operze na Zamku w Szczecinie debatę „Girls of Europe”, skierowaną głównie do młodych kobiet.

Zaprezentowane oczekiwania względem działań Unii Europejskiej ogniskują się wokół równości. Podczas dyskusji tematycznych podjęto tematy takie jak niebinarność, tworzenie bezpiecznej przestrzeni na rozmowę, edukacja oparta na stereotypach, kwestie redefinicji płci, edukacji, przemocowego języka czy różnic pokoleniowych.

Uczestnicy panelu „Kobiety i prawa osób LGBT+” wskazali na potrzebę rozmów o podejściu do płci, które powinny być organizowane w szkołach i być kierowane również do rodziców. Dzieci i młodzież mają elastyczne umysły – uczą się z przykładu innych, nie tylko bliskich osób. Istnieją ogromne różnice w sposobie funkcjonowania rodzin w różnych krajach. Kiedyś kobieta miała swoją funkcję, z biegiem czasu my kobiety się zmieniamy, koncepcja postaw mężczyzn ulega zmianie. Im więcej mamy kontaktu z różnorodnością, tym mamy większą tolerancję. Należy szerzyć łamanie stereotypów płciowych, szczególnie w firmach. Przydałoby się także więcej warsztatów i lekcji europejskich dla młodzieży.

W panelu: „Kobiecość i męskość. Czy Europa potrzebuje nowego podejścia do płci?” uczestnicy zgłosili potrzebę modelowania zachowań na wyższych stanowiskach, tworzenia stanowisk pracy z zachowaniem szacunku do różnorodności, otwartości. Istotnym jest także prowadzenie rzetelnej edukacji seksualnej. Nie ma jej w polskich szkołach, wychowanie do życia w rodzinie opiera się na tradycyjnym podziale płci (kobiety, mężczyźni), bez uwzględnienia różnorodności społecznej. Obecne zajęcia w szkołach informujące o funkcjach rodzinnych oparte są na przekonaniach myślenia o rodzinie stereotypowej. Edukacja powinna wspierać zmniejszanie obaw stresów społecznych. Potrzeba psychologów, seksuologów i edukatorów seksualnych znających specyfikę i różnorodność osób LGBT+.

Postulaty wypracowane podczas spotkań przekazane zostały do Komisji Europejskiej i zarejestrowane na oficjalnej platformie Konferencji w sprawie przyszłości Europy. Jest to seria debat i dyskusji prowadzonych przez obywateli, które umożliwią mieszkańcom całej Europy podzielenie się pomysłami i pomogą kształtować naszą wspólną przyszłość.

W 2022 r. w planach są kolejne spotkania w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy, tak aby mieszkańcy Pomorza Zachodniego mogli wypowiedzieć się na temat Unii Europejskiej oraz przedstawić swoje pomysły.

Czym zajmuje się EUROPE DIRECT Szczecin?

EUROPE DIRECT Szczecin oferuje mieszkańcom Szczecina oraz regionu Pomorza Zachodniego bezpłatne usługi w ramach europejskiej sieci Europe Direct działającej przy Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Polsce. Możesz się z nami skontaktować, jeżeli masz pytania dotyczące polityki, programów i priorytetów UE lub jeśli chcesz się zaangażować w wydarzenia dotyczące przyszłości UE. Nasza oferta skierowana jest również do szkół: robimy dla nich prezentacje, prowadzimy dyskusje dotyczące UE i dostarczamy publikacje Unii Europejskiej. Oferujemy nasze usług nieodpłatnie. Nie oferujemy doradztwa prawnego, nie zajmujemy się też interpretowaniem przepisów UE. Zapraszamy do współpracy!

Wszelkie informacje na temat działalności EUROPE DIRECT Szczecin i organizowanych wydarzeń znajdują się na nowej stronie internetowej oraz na profilu na Facebooku.

Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct – Szczecin

Zespół: Arkadiusz Mazepa – Kierownik; Katarzyna Henschke-Ozga i Agata Szwed – konsultanci.

Kontakt: pl. Kilińskiego 3, 71-414 Szczecin, tel. + 48 91 421 12 61, http://www.europedirect-szczecin.eu/, https://www.facebook.com/edszczecin.