Należy pamiętać, że badania archeologiczne zawsze mają charakter interdyscyplinarny. Prowadzimy wspaniałą współpracę z Uniwersytetem Szczecińskim, który jest gospodarzem prowadzonych badań – mówi dr Urbanowski. Decyzja o powołaniu kierunku, jakim jest archeologia, była decyzją trudną i ryzykowną, ale jak się okazuje również i korzystną, Studenci US zawsze są na pierwszej linii badań terenowych. Muszę jednak przyznać, że skala zainteresowania tym wydarzeniem, bardzo na zaskoczyła. Przyczyną tego być może jest fakt, że jako społeczeństwo jesteśmy wygłodniali sukcesów. Z drugiej zaś strony, tego typu odkrycie przybliża nas do poznania czym jest europejskość i dziedzictwa jej kultury.

Tajemnice Jury Krakowsko-Częstochowskiej

W tej pięknej krainie zachowało się wiele śladów bytności Neandertalczyków. Co ciekawe, występują one także na północ od Karpat. Badania rozpoczęły się w 2006 roku, niedaleko miejscowości Bobolice w Jaskini Stajnia. Jaskinia ta początkowo była bardzo zniszczona. Prawdopodobnie przez wandali, jak i osoby trudniące się sprzedażą skamieniałości. Należy pamiętać, ze badania archeologiczne to praca żmudna, wymagająca wiele cierpliwości. Obszary eksploatacji dzielimy na m², a tempo badań jest bardzo wolne. Dodatkową trudność stanowi fakt, że zarówno prąd, jak i wodę musimy zapewnić sobie sami.

Większość osób kojarzy archeologię tylko z wykopaliskami. Ale archeologia to nie tylko łopata, ale także szereg innych metod geofizycznych. Dzięki nim oraz powstałej dokumentacji możliwe jest stworzenie trójwymiarowego projektu badanego stanowiska, na którym późnej archeolodzy pracują. Badania w terenie zwykle trwają 1-3 miesiące. Po ich zakończeniu pozostaje analityka uzyskanych materiałów. Istotnym jest także stwierdzenie, że to co w większości znajdujemy, są to rzeczy wyrzucone przez naszych przodków. Człowiek od zawsze był istotą praktyczną i zostawiał przy sobie, jedynie rzeczy najbardziej potrzebne. Poza tym bardzo dużą część znalezisk stanowią kości zwierząt plejstoceńskich.

Ząb zębowi nierówny

Od ponad 150 lat na terenach położonych na północ od Karpat nie znaleziono szczątków Neandertalczyków. Wszystko wskazuje na to, ze Jaskinia Stajnia w której znaleziono trzy zęby pierwszych Europejczyków,  jest pod tym względem miejscem wyjątkowym. Nasze znalezisko wymaga jeszcze wielu badań, by w pełni je zinterpretować – tłumaczy dr Urbanowski. Znalezione zęby należą do trzech różnych osób – dwóch dorosłych oraz jednego dziecka. Zadziwiającym jest fakt, że na jednym z nich zauważono ślady używania wykałaczki. Świadczy to o tym, że ich tłusta dieta wymagała również dbałości o zęby. Przedstawiane zazwyczaj sylwetki Neandertalczyków są często zniekształcone. Wynika to z tego, że pierwsze ich szczątki należały do osoby w wieku podeszłym, na dodatek z chorobą kości – artretyzmem. Stąd wziął się obraz Neandertalczyka jako zgarbionego i „krzywego”. Tymczasem okazuje się, ze różnice pomiędzy nimi a ludźmi współczesnych czasów, wcale nie są takie duże. Badania odnalezionych zębów być może umożliwią na odpowiedź na pytanie czy Neandertalczycy byli stałymi mieszkańcami Jury Krakowsko-Częstochowskiej czy też prowadzili wędrowny tryb życia. Dzięki nim może dowiemy się kiedy dokładnie żyli, oraz w jaki sposób się odżywiali. Oczywiście, żywimy także nadzieję, że uda nam się odnaleźć dalsze szczątki ludzkie z tamtych czasów.

Sukces naszej uczelni

Prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej Uniwersytetu Szczecińskiego prof. dr hab. Andrzej Witkowski nie kryje zadowolenia z sukcesu szczecińskich naukowców. Misją badań Uniwersytetu jest prowadzenie badań na jak najwyższym poziomie. Dr Mikołaj Urbanowski po prostu wiedział gdzie szukać, aby znaleźć. Mam nadzieję, że to odkrycie przyczyni się również do wzrostu zainteresowania archeologią w naszym mieście.

Czy tak będzie – zobaczymy. Najważniejsze, że odkrycie naukowców i studentów Uniwersytetu Szczecińskiego przyczyniło się do poznania początków ludzkości i historii naszego pochodzenia.