Na ścianach szczecińskich kamienic (i nie tylko) wciąż znajduje się sporo historycznych napisów, a dzięki tej publikacji można je łatwo znaleźć i poznać stojące za nimi historie. – To opowieść o mieście, które wciąż nosi ślady swojej wielokulturowej tożsamości – mówi Polina Wierzchowiec, autorka książki „Spod Tynku, przeszłość miasta utrwalona w napisach”.
Książka jest rezultatem sześciu lat pracy, wielokilometrowych wędrówek po mieście oraz wyszukiwania często słabo widocznych i niekompletnych napisów na murach.
– Najpierw zapraszałam na spacery, podczas których oprowadzałam po szlaku z napisami. Później powstała mapa z ich wszystkimi lokalizacjami. Już jednak na samym początku zrodził się pomysł, żeby kiedyś przygotować publikację w formie książki – mówi Polina Wierzchowiec, która jest licencjonowaną przewodniczką po Szczecinie.
Sześćdziesiąt cztery historie o mieście
Teraz wymarzona przed laty książka stała się faktem. Obejrzymy w niej ponad 100 historycznych napisów, zarówno niemieckich, jak i polskich. Najciekawsze 64 przykłady są dokładnie opisane. Poza zdjęciami, dołączono do nich praktyczne informacje. Czytelnicy dowiedzą się, czy napisy wciąż istnieją (w czasie pracy nad wydawnictwem część została usunięta lub zasłonięta podczas remontów) i czy są bez problemu dostępne do oglądania.
– Jedna z ciekawszych historii dotyczy napisów nad fontanną przy Wałach Chrobrego. Wcześniej były tam nazwy niemieckich miast, po wojnie usunięto je i zastąpione nazwami polskich portów – opowiada autorka książki.
Niemieckie napisy miały zniknąć tuż po wojnie
Częścią publikacji jest historyczny rys. Opowiadający między innymi o akcji z lat 1945-49, gdy nakazano usunąć ze Szczecina wszystkie niemieckie napisy, tak źle kojarzące się Polakom z dopiero co zakończoną wojną.
– Nawet ogłoszono w 1949 roku, że wszystkie napisy zlikwidowano. Jak widać w 2025 roku, nie była to prawda – mówi Polina Wierzchowiec.
Sama od dawna walczy o zachowanie i konserwację istniejących napisów. Liczy, że książka zwiększy świadomość mieszkańców i decydentów.
– Chciałabym porozmawiać na ten temat z radnymi. Zależy mi, żeby powstała skoordynowana polityka magistratu, mówiąca, co z takimi napisami robić. W innych miastach studenci w ramach praktyk odnawiają historyczne napisy, a przecież w Szczecinie mamy Akademię Sztuki, gdzie zajmują się też fontami – zwraca uwagę autorka książki.
Dowód zaangażowania studentów w ten temat widać w książce. Częścią jej szaty graficznej jest Stettinum Nicodemus Pro – autorski font stworzony przez Piotra Wardziukiewicza, który nawiązuje do historycznej szczecińskiej typografii.
W piątek premiera książki i spotkanie autorskie
Publikacja „Spod Tynku, przeszłość miasta utrwalona w napisach” skupia się wyłącznie na elementach zachowanych na murach kamienic i innych budynków. Tymczasem podobne ślady przeszłości można też znaleźć na latarniach, znakach, płytkach chodnikowych i innych fragmentach szczecińskich ulic.
– Jest ich zbyt dużo, by opowiedzieć również o nich. Wtedy książka nie miałaby 150 stron, tylko 250. Ale może będzie druga część – zapowiada Polina Wierzchowiec.
Premierę książki i spotkanie autorskie zaplanowano w piątek, 17 stycznia, o godzinie 18, w siedzibie Rady Osiedla Pogodno przy ul. Krasickiego 6. Wstęp wolny. W czasie spotkania będzie można oczywiście kupić książkę. Cena – 45 zł, a do tego upominki w postaci okolicznościowej pocztówki i zakładki.
A od marca ruszą autorskie spacery szlakiem napisów z publikacji. Szczegółowe informacje będą dostępne na stronie https://www.garbatehistorie.pl/.
Wydanie książki zrealizowano w ramach Stypendium Twórczego Miasta Szczecina 2024. Portal wSzczecinie.pl jest patronem medialnym.
Spotkania z książką:
-
17 stycznia 2025 w siedzibie Rady Osiedla Pogodno przy ulicy Krasickiego 6, o godzinie 18:00
-
5 lutego 2026 w budynku Filii nr 7 Biblioteki MBP przy placu Matki Teresy z Kalkuty 8., o godzinie 18:00.
Jak zakupić książkę?
Cena książki 45 zł plus ewentualne koszty wysyłki po wpłacie na konto. Na terenie Szczecina możliwy odbiór osobisty lub ewentualnie dowóz pod wskazany adres.
Kontakt telefoniczny 602655544 lub 692434454. Zamówienie drogą mailową polina.wierzchowiec@op.pl wraz z podaniem numeru telefonu, adresu.
Komentarze
33