Gdzie i kiedy?
piątek, 13 grudnia 2024, 17:00
Za ile?
darmowe
Muzeum zaprasza do Centrum Dialogu Przełomy na pokaz filmu dokumentalnego pt. „Pacyfikacja Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego w Szczecinie 13 grudnia 1981 r.” w reżyserii Agnieszki Kuchcińskiej-Kurcz i Moniki Mazanek-Wilczyńskiej. Pokaz odbędzie się w rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Wstęp wolny.

Film przypomina trudne chwile z początku stanu wojennego. W Szczecinie w nocy z 14 na 15 grudnia 1981 r. oddziały wojska i ZOMO spacyfikowały Stocznię Szczecińską im. A. Warskiego, w której strajkowało dziewięć tysięcy stoczniowców. Liderzy strajków byli sądzeni i skazani na wieloletnie wyroki, około dwóch tysięcy stoczniowców za karę zwolniono z pracy.

W filmie wystąpili uczestnicy tamtych wydarzeń: liderzy strajku Andrzej Milczanowski i Mieczysław Ustasiak, strajkujący w „Warskim” stoczniowcy, szczecinianie śledzący wydarzenia, a nawet jeden z wojskowych. Przypomniana została atmosfera tamtych dni, poczucie beznadziei i odcięcia od świata, bieda i strach przed przyszłością, rysującą się w czarnych barwach. Widzowie zobaczą materiały archiwalne, niektóre po raz pierwszy zaprezentowane na potrzeby tego dokumentu, a także współczesne zdjęcia stoczni, przede wszystkim – świetlicy stoczniowej.

Stan wojenny, wprowadzony na terenie całego kraju przez pozakonstytucyjny organ, jakim była Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, na czele której stanął gen. Wojciech Jaruzelski, oznaczał aresztowania i internowania ponad 10 tysięcy działaczy „Solidarności”, czołgi i transportery opancerzone na ulicach polskich miast, drastyczne ograniczenie swobód obywatelskich. Wprowadzono godzinę milicyjną, kontrolę korespondencji, przepustki na przejazdy między ośrodkami, zamknięto granice. Powszechna była inwigilacja, zastraszanie, wręczanie „wilczych biletów” oznaczało zwolnienia z pracy i wyrzucanie z wyższych uczelni, a nawet szkół średnich, osób, które uznano za wrogie systemowi. Brutalnie spacyfikowano strajkujące zakłady pracy, najbardziej krwawo rozprawiając się z górnikami z kopalni „Wujek”, gdzie zginęło dziewięciu górników, a kilkadziesiąt osób ostało rannych.

Stan wojenny trwał aż do 22 lipca 1983 r., ale szereg zapisów prawnych funkcjonował aż do końca systemu komunistycznego. Po przełomie ustrojowym Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do Zbadania Działalności MSW podczas stanu wojennego raportowała o 91 przypadkach zgonów w wyniku działań organów bezpieczeństwa MSW.