Szczecin '88 - tu zaczęła się wolność. Liczne wydarzenia w rocznicę sierpnia 1988 [program]

Chcieli Polski, gdzie nie ma prześladowań za antyrządowy protest czy strajk, gdzie za przekonania nie traci się pracy. 17 sierpnia 1988 r. portowe nabrzeża w Szczecinie widziały jak strajkowali dokerzy. Marzyli o godności i zrzeszaniu się w wolnych związkach zawodowych. Jednak jeszcze zanim wybuchły sierpniowe protesty, w maju zaprotestowali pracownicy komunikacji miejskiej, strajk określono mianem zapomnianego.

Lekcje historii, Lekcje Papieskie, Mural

Protesty z maja 1988 r. były sygnałem wielkiej odwagi i bezpośrednim preludium tego co miało nadejść za kilkanaście tygodni. Właśnie dlatego jeszcze w maju marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz zdecydował się rozpocząć cykl wydarzeń upamiętniających bunt sprzed trzech dekad.

- Młodość potrzebuje odważnych wzorców, takimi bez wątpienia są bohaterowie opozycji antykomunistycznej. Zachodniopomorska młodzież ma okazję uczestniczyć w lekcjach demokracji, spotkaniach na których dowiadują się czym jest wolność i jakie przysługują im prawa oraz obowiązki. Rozszerzyliśmy te lekcje o naszą historię sprzed trzydziestu lat, o naszą tożsamość. – podkreśla Olgierd Geblewicz.

Na zorganizowanych w maju lekcjach historii, zachodniopomorscy licealiści spotkali się z organizatorami i przywódcami strajków - Edwardem Radziewiczem, Mirosławem Kędzierskim, Arturem Balazsem, Andrzejem Kropopkiem. Stanęli na nabrzeżach do których prowokacyjnie podpływały okręty Marynarki Wojennej. Widzieli magazyny, w których ukrywał się Andrzej Milczanowski, stanęli w portowej świetlicy gdzie obradował Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Zdaniem historyków sierpniowy zryw, miałby z pewnością inne oblicze gdyby w 1987 r. Szczecina nie odwiedził Jan Paweł II. Kulisy tamtej pielgrzymki przybliżono zachodniopomorskiej młodzieży poprzez lekcje papieskie i wystawę plenerową „Operacja Papież”.

Kolejnym odsłoną upamiętnienia Sierpnia 88 r. był mural, który stanął na Placu Solidarności. Dzieło Michała Banasika i Marcina Papisa, studenta i absolwenta prowadzonej przez dr hab. Mariusza Warasa Pracowni Street-Artu na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów w Akademii Sztuki w Szczecinie nawiązuje w swojej stylistyce do sztuki szablonowej towarzyszącej protestom społecznym lat 80-tych. – Przedstawiliśmy uczestników strajków, tych znanych z nazwiska, i tych anonimowych - razem złączonych wspólnym pragnieniem odzyskania niepodległości i sprzeciwem wobec autorytarnej władzy – tłumaczą artyści.

Samotny strajk - pamiętamy

Port stanął dokładnie 17 sierpnia 1988 r. Od samego początku robotnicy słyszeli, że strajk jest nielegalny i grożono im surowymi konsekwencjami. Dokerów wsparli jednak kierowcy autobusów oraz tramwajarze. Na chwilę miasto zostało sparaliżowane. Na chwilę, bo bardzo szybko protestujących zastąpiły osoby ściągane do pracy z regionu. Mimo 18 dni protestu, Szczecin żył swoim życiem, aż do 3 września 1988 r. kiedy strajk zawieszono. Wydarzenia rocznicowe są okazją do przypomnienia tamtych dni.

17 sierpnia 2018 r. a więc w 30 rocznicę wybuchu protestów otwarta została wystawa „Samotny Strajk. Sierpień 1988”. Przygotowana przez Centrum Dialogu Przełomy prezentacja ukazała nie wykorzystane dotąd materiały ikonograficzne, sylwetki zapomnianych uczestników strajków, a także szczecińską codzienność, miasto jakby nie żyjące protestami.

1 września 2018 r. na Placu Solidarności w Szczecinie nie zabraknie atrakcji dla całych rodzin. Już o godzinie 11 rozpocznie się piknik rodzinny- Świętowanie Wolności. Wśród atrakcji dla najmłodszych będą m.in. warsztaty plastyczne, pokazy i animacje, warsztaty, konkursy. Dzień zwieńczy wieczorny koncert „Sierpniowe przełomy” w wykonaniu artystów Opery na Zamku. Wstęp na oba wydarzenia jest wolny.

3 września 2018 r. dla bohaterów Sierpnia 88 r. zaplanowano widowisko artystyczne „Źródło wciąż bije”. W koncercie z udziałem aktorów Teatru Polskiego w Szczecinie nie zabraknie m.in. utworów Jacka Kaczmarskiego, Marka Grechuty, Czesława Miłosza, Juliusza Słowackiego, Zbigniewa Herbert czy Agnieszki Osieckiej.

- W ten sposób chcemy nie tylko podziękować bohaterom, którzy mieli odwagę zaprotestować. Chcemy także by zachodniopomorska młodzież znała losy swoich przodków, by miała świadomość jak wiele może od nich zależeć, nie bała się wyzwań, nawet tych najtrudniejszych. – powiedział Geblewicz.

Nadzieje spełnione – nadzieje zawiedzone

Przed trzydziestu laty o strajkujących pamiętali nieliczni. Opozycjoniści z miasta, organizowali żywność i leki. Pieniądze zbierały ruch Wolność i Pokój, Federacja Młodzieży Walczącej i Niezależne Zrzeszenie Studentów. „Solidarność” Rolników Indywidualnych przywoziła pod bramy strajkujących zakładów żywność. Tajne spotkania odbywały się w podziemiach kościoła jezuitów przy ul. Pocztowej. Właśnie w tym ostatnim miejscu 6 września 2018 r. jeszcze raz spotka się Zaplecze Strajkowe. Będą debatować o Nadziejach spełnionych i tych zawiedzonych. Do dziś nie brakuje różnic w ocenie sierpniowych strajków. Tym bardziej warto przekazywać pamięć o Sierpniu 88 r. kolejnym pokoleniom, by sami potrafili ocenić postawy ich uczestników.

Upamiętnienie sierpnia 88 r. zwieńczy zaplanowana na 8 października w CDP debata oksfordzka „Sierpień 88 dokończył demontaż PRL”. Uczniowie III LO w Szczecinie i VIII LO w Szczecinie będą dyskutować o wartościach, które przed trzydziestu laty były powszechnie przywoływane, ale o które niewielu potrafiło zawalczyć.

1 września (sobota) – plac Solidarności w Szczecinie

Piknik rodzinny - "Świętowanie Wolności" (godz. 11-16) - Atrakcje dla całych rodzin, koncerty i występy artystyczne, strefa edukacji obywatelskiej, pokazy i animacje, warsztaty plastyczne dla dzieci i rodziców, konkursy. Wstęp wolny.

Okolicznościowy koncert nawiązujący do historycznych przełomów, dedykowany uczestnikom szczecińskich strajków. W programie koncertu znajdą się kompozycje wybitnych twórców muzyki filmowej, które zapisały się w pamięci kilku pokoleń wielbicieli polskiego kina. WSTĘP WOLNY