Badania USG są łatwo dostępne, wiarygodne, szybkie, nieszkodliwe i nieinwazyjne. Dla lekarzy są nieocenioną pomocą w diagnostyce wielu chorób. O tym na czym polega badanie ultrasonograficzne, a także jak się do niego przygotować, opowiada dr n med. Izabela Tomasiewicz (lekarz Balticmed Prawobrzeże).

W codziennej praktyce lekarskiej. oprócz podstawowego badania lekarskiego oraz badań laboratoryjnych, lekarze często posiłkują się szerokim wachlarzem badań obrazowych. Najbardziej dostępnym a co za tym idzie – najczęściej wykonywanym jest badanie ultrasonograficzne.

Rozmowa z dr n med. Izabelą Tomasiewicz z przychodni Balticmed Prawobrzeże

wSzczecinie.pl: Jakie badania obrazowe są najczęściej stosowane w celu pogłębieni diagnostyki?

Dr Izabela Tomasiewicz: Do zobrazowania narządów i tkanek mamy do dyspozycji różne techniki. Promienie Rentgenowskie wykorzystujemy między innymi w zdjęciach klatki piersiowej, kości i stawów, a także w tomografii komputerowej. Zdjęcia RTG są bardzo łatwo dostępne, jednak ich wadą jest ograniczona ilość informacji, które dostarczają lekarzowi.

Tomografia dostarcza bardzo dokładnych i wiarygodnych danych, jednak nie charakteryzuje się tak dużą dostępnością. Ponadto dużą wadą tych metod jest szkodliwość promieni X dla żywych organizmów, a jedna tomografia jest równowartością ok 500-1000 zdjęć rentgenowskich w zależności od zakresu badania.

Znakomitym badaniem, którego wykonywanie nie jest szkodliwe, jest rezonans magnetyczny. Dostarcza bardzo dużo informacji, jednak ponownie – jest bardzo mało dostępne a także długotrwałe.

Metodą, która łączy wszystkie zalety badań obrazowych (jest dostępna, wiarygodna, szybka, nieszkodliwa i nieinwazyjna) jest ultrasonografia, czyli USG.

Na czym ona polega?

Wykorzystuje ona fale ultradźwiękowe o częstotliwości z zakresu ok. 2-50 MHz. Odbite bądź pochłonięte fale USG są na monitorze odpowiednio szare lub czarne, dzięki czemu możemy zobaczyć zarys wewnętrznego narządu.

Aparat ultrasonograficzny oprócz monitora składa się z sondy, która wytwarza i odbiera ultradźwięki. Na monitorze aparatu widoczny jest obraz badanego narządu, który można zatrzymać, a następnie zmierzyć wymiary danego narządu czy wydrukować zatrzymany obraz USG, co pozwala na długofalowe monitorowanie zmian.

Co dokładnie możemy ocenić dzięki badaniu USG?

Pierwsze ultrasonografy zostały wprowadzone do szpitali na przełomie lat 60. i 70. ubiegłego wieku. Od tamtych czasów jakość tego badania niesamowicie wzrosła. Dziś małe aparaty przenośne mają rozdzielczość porównywalną do dużych rozmiarów aparatów sprzed zaledwie dekady.

Dzięki USG można zobrazować narządy, tkanki miękkie, a także stawy i częściowo struktury kostne. Największą przeszkodą w tym badaniu jest odbicie fal ultradźwiękowych przez pęcherzyki powietrza, co powoduje ograniczenie widoczności tkanek w jamie brzusznej a także w klatce piersiowej. Dzięki postępowi techniki jednak nawet te ograniczenia są powoli minimalizowane.

Tkankami idealnie dostępnymi w badaniu są np. tarczyca, ślinianki, obwodowe węzły chłonne, sutki, naczynia krwionośne szyi czy kończyn (tzw. badania Dopplerowskie). Takie badania nie wymagają żadnego przygotowania i są wykonywane w kilka minut, skutkując często natychmiastową diagnozą i możliwością zaplanowania najefektywniejszego leczenia.

USG jamy brzusznej służy głównie do badania narządów miąższowych - takich jak trzustka, wątroba, pęcherzyk i drogi żółciowe, śledziona, nerki, nadnercza, gruczoł krokowy czy pęcherz moczowy.

Czy jako pacjenci powinniśmy jakoś przygotować się do tego badania?

Tak. Z uwagi na zawartość ruchomej treści stałej i gazowej w jelitach, wymaga przygotowania w celu uzyskania jak najlepszej wiarygodności. Wykonywane jest na czczo (ostatni posiłek powinien być spożyty około 8 godzin przed USG). Jeżeli pacjent jest najedzony, widoczność narządów jest niestety znacznie słabsza. Powstaje wiele artefaktów obrazu, stwarzając duże ryzyko przeoczenia zmian. Za niewyraźny obraz USG odpowiada połknięte w trakcie jedzenia powietrze, a także obkurczenie niektórych narządów. Na ostatnie wpływa też dym tytoniowy, dlatego przed USG nie powinno się palić papierosów ani żuć gumy. Dzień przed badaniem wskazane jest podanie środka przeciw wzdęciom, by gazy nie utrudniały dobrej widoczności narządów.

Pęcherz powinien być wypełniony moczem. Pozwoli to uzyskać lepszy obraz narządów rodnych kobiety, gruczołu krokowego mężczyzny i pęcherza moczowego. Przed USG można wypić 2-3 szklanki wody.

Jakie trudności może napotkać ultrasonografista podczas badania?

Poza nieprawidłowym przygotowaniem, czyli pacjentem najedzonym i z pustym pęcherzem moczowym, kolejną przeszkodą w badaniu jest spora ilość tkanki tłuszczowej, która utrudnia uzyskanie dobrej rozdzielczości obrazu narządów jamy brzusznej. U osób szczupłych jakość badania jest nieporównywalnie większa a wynik - pewny. Dlatego jest to kolejny powód, dla którego opłaca się dbać o zdrowy styl życia i odpowiednią masę ciała.

Gdzie można wykonać badania USG i jak wygląda dostępność?

Badania USG wykonywane są najczęściej w specjalnych pracowniach oraz niektórych przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej. Takie rozwiązanie znajdziecie również w placówkach Balticmed, które widnieją na mapie całego Szczecina oraz całego województwa. Przychodnie Balticmed Śródmieście (ul. Staromłyńska 6/6 w Szczecinie 91 488 06 43) oraz Balticmed Police (ul. Piłsudskiego 6/7 w Policach tel. 511789 611) oferują możliwość wykonania szerokiej gamy badań ultrasonograficznych. Realizowane są w nich badania zarówno na skierowania od lekarza POZ, jak i badania komercyjne. Badania są wykonywane na wysokiej jakości aparatach, a terminy badań ze względu na szeroki zespół specjalistów nie są odległe.

Więcej szczegółów możecie znaleźć na https://balticmed.pl/uslugi-platne/usg/.

Ponadto w trosce o zdrowie pacjentów specjaliści Balticmed opracowali unikalne, bezpłatne programy profilaktyczne obejmujące miedzy innymi przesiewowe badania usg tarczycy, jamy brzusznej czy tętnic szyjnych. Odbywają się one we wszystkich placówkach należących do sieci Balticmed i są dostępne dla zadeklarowanych do nich pacjentów. Działania te są nakierowane na jak najwcześniejsze wykrycie danej jednostki chorobowej lub zagrożenia nią. Dzięki temu jesteśmy w stanie zdiagnozować problem jeszcze zanim da on jakiekolwiek objawy, a co za tym idzie szanse na całkowite wyleczenie znacznie wzrastają, cały proces przebiega o wiele szybciej, a pacjent unika dyskomfortu i komplikacji towarzyszących zwykle późnemu stadium choroby.

 

Sieć Przychodni Balticmed powstała w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na wysokiej jakości usługi medyczne oraz dbałość zarówno o komfort pracy lekarzy jak i wygodę pacjentów. Ulokowane w Szczecinie i okolicznych miejscowościach placówki świadczą usługi z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Kadrę Balticmed tworzą interniści, pediatrzy i lekarze rodzinni posiadający bogate doświadczenie zawodowe oraz nieustannie podnoszący swoje kwalifikacje. Przy każdej z przychodni znajduje się laboratorium, a część placówek dysponuje również diagnostyką USG. Otwiera to dodatkowe możliwości diagnostyczne oraz ułatwia i przyspiesza proces prowadzący do rozpoznania jednostki chorobowej oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia. Więcej szczegółów na www.balticmed.pl.