Koncerty, widowiska, rekonstrukcje. Bogaty program obchodów 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego i 51. rocznicy Grudnia’70

17 grudnia 1970 roku na ulicach Szczecin demonstrowało tysiące osób sprzeciwiających się polityce komunistycznego rządu. Gdy podpalono gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR padły strzały, dzień później ogień otworzono również przed bramą stoczni. Zginęło łącznie 16 osób. 13 grudnia 1981 roku władza komunistyczna wprowadziła stan wojenny, brutalnie przerywając „karnawał Solidarności”. Internowano kilka tysięcy najważniejszych opozycyjnych działaczy, rozbijając struktury „Solidarności” również w Szczecinie.

„Pierwszy raz w Szczecinie organizujemy uroczystości na taką skalę”

Tegoroczne obchody grudniowych wydarzeń będą w Szczecinie bardzo bogate. W ich organizację włączyły się m. in.: Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki, Instytut Pamięci Narodowej, 12. Szczecińska Dywizja Zmechanizowana, Urząd Marszałkowski, Muzeum Narodowe Szczecin – Centrum Dialogu Przełomy, Teatr Polski, NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego, stowarzyszenie „Grudzień '70 – Styczeń '71" czy też należąca do miasta Szczecińska Agencja Artystyczna.

– Wprowadzenie stanu wojennego to czarny dzień w historii Polski. Chcemy oddać hołd jego Ofiarom – wszystkim, którzy w tym czasie zostali zamordowani, którzy byli internowani, którym złamano kariery, których wyrzucano z pracy, a którzy walczyli o wolną, niepodległą, demokratyczną Polskę – mówi wojewoda Zbigniew Bogucki. – Pierwszy raz w Szczecinie organizujemy uroczystości na taką skalę. Cieszę się, że jest tak wiele wydarzeń – również organizowanych przez inne podmioty. Myślę, że dzięki temu mieszkańcy znajdą odpowiednią formułę dla siebie. Najważniejsze, żebyśmy pamiętali o tych, dzięki którym możemy dziś żyć w wolnym kraju.

– Nie byłoby wolnej Polski, gdyby nie bohaterowie szczecińskiego Grudnia, walczący o chleb, o godność, o prawdę. Nie byłoby wolności i demokracji bez Solidarności, bez Sierpnia 80 i heroizmu opozycjonistów po 13 grudnia 1981 – podkreśla marszałek Olgierd Geblewicz. – Wprowadzenie stanu wojennego to jedna z najtragiczniejszych dat w historii Polski. Nigdy nie zagaśnie pamięć o tamtych wydarzeniach i ludziach, który w najtrudniejszych czasach zdobywali się na heroizm. Możliwość spotkania, rozmowy z nimi jest dla nas zaszczytem. Serdecznie zachęcam mieszkańców Pomorza Zachodniego do udziału w rocznicowych wydarzeniach.

Program najważniejszych uroczystości i wydarzeń kulturalnych

piątek, 10 grudnia

– godz. 19, Teatr Polski, Scena „Dekadencja” w Nowym Browarze – zespół Łukasz Drapała & Chevy zaprezentuję poezję wolności legendarnego barda „Solidarności” Przemysława Gintrowskiego w rockowym wydaniu.

sobota, 11 grudnia

– godz. 15-21, przed budynkiem Polskiego Radia Szczecin – inscenizacja wprowadzenia stanu wojennego zorganizowana przez Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej „Rega”, będzie m.in. transporter BTR, polewaczka i milicyjna nysa z Muzeum Oręża Polskiego, a przechodzący mieszkańcy mogą być „wylegitymowani” przez milicję;

– godz. 16, Teatr Polski, Scena „Dekadencja” w Nowym Browarze – debata „Ulica i zagranica – pomoc dla Solidarności”, wezmą udział m.in. Piotr Najsztub, Francoise Breton-Bałuka (żona Edmunda Bałuki, szczecińskiego działacza opozycyjnego) i Jacky Jean Challot (francuski urzędnik, który zaangażował się w pomoc walczącym z komunistycznym reżimem Polakom);

– godz. 17.45, studio S-1 Polskiego Radia Szczecin – debata „Pamięć i Edukacja”;

– godz. 19, studio S-1 Polskiego Radia Szczecin – koncert zespołu „Fabryka”, premiera płyty „Dziwny Stan” z 12 anonimowymi piosenkami napisanymi w czasie stanu wojennego, a teraz specjalnie zaaranżowanymi przez zespół.

niedziela, 12 grudnia

– godz. 16, Teatr Polski, Scena na Łasztowni – widowisko multimedialne „Bałuka, człowiek z W-7”, w głównej roli wystąpi Andrzej Chyra, reżyserem jest Adam Opatowicz.

poniedziałek, 13 grudnia

– godz. 11, pl. Ofiar Grudnia 1970, przed bramą stoczni – wojewoda Zbigniew Bogucki i przewodniczący Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego Mieczysław Jurek złożą kwiaty pod tablicą upamiętniającą ofiary Grudnia '70 w hołdzie ofiarom stanu wojennego;

– godz. 11, Centrum Dialogu Przełomy – debata oksfordzka pt. „Stan wojenny na zawsze podzielił Polaków" z udziałem uczniów V i IX LO w Szczecinie;

– godz. 13, pl. Solidarności – otwarcie wystawy „1981. Stan »W«” z archiwalnymi zdjęciami i dokumentami o lokalnych wątkach związanych ze stanem wojennym, organizatorami są Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy oraz Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego;

– godz. 17, pl. Solidarności – apel pamięci, składanie kwiatów pod pomnikiem „Anioła Wolności” oraz pokaz świetlno-muzyczny „W Hołdzie Ofiarom Stanu Wojennego";

– godz. 18, Bazylika Archikatedralna – msza święta w intencji Ojczyzny, pod przewodnictwem ks. biskupa Henryka Wejmana;

­– godz. 18, Centrum Dialogu Przełomy –promocja książki Agnieszki Kuchcińskiej-Kurcz pt. „1981. Stan „W”, połączona z debata pt. „Winni i skrzywdzeni” z udziałem Andrzeja Pozorskiego, dyrektora Komisji Głównej Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu;

– godz. 18.50 – na antenie TVP Szczecin projekcja filmu „Zabić Nadzieję”, zrealizowanego wspólnie ze szczecińskim odziałem IPN, z rozmowami z osobami, które dotknął stan wojenny.

wtorek, 14 grudnia

– godz. 17, Centrum Dialogu Przełomy – pokaz filmu dokumentalnego o pacyfikacji Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego w nocy z 14 na 15 grudnia 1981 r. z udziałem autorek Moniki Mazanek i Agnieszki Kuchcińskiej-Kurcz, spotkanie świadków historii.

środa, 15 grudnia,

– godz. 17, Centrum Dialogu Przełomy – pokaz filmu dokumentalnego pt. „Grudzień nasz i wasz” w reż. Joanny Pieciukiewicz.

czwartek, 16 grudnia

– godz. 12, Cmentarz Centralny, tradycyjne spotkanie organizowane przez stowarzyszenie „Grudzień '70 – Styczeń '71", szczecińską "Solidarność” i IPN w alei ofiar Grudnia roku 70, wspólne odwiedziny 13 grobów ofiar grudniowej rewolty.

piątek, 17 grudnia

– godz. 10 – msza święta w kościele św. Stanisława Kostki na Grabowie;

– godz. 12 – uroczystości pod bramą główną Stoczni Szczecińskiej;

– godz. 14 – uroczystości na pl. Solidarności;

– godz. 17, pl. Solidarności – „Światła Pamięci” – coroczna akcja MNS-CDP, układanie zniczy w napis GRUDZIEŃ 70 z udziałem młodzieży i mieszkańców Szczecina

– godz. 17.30, pl. Solidarności – pokaz filmu zrealizowanego na podstawie widowiska historycznego pt. „Grudzień ‘70” w 2020 r. w Szczecinie oraz teledysku, który powstał w oparciu o ten film, organizatorem jest Szczecińska Agencja Artystyczna;

– godz. 18, Teatr Polski, Scena „Kameralna” w Nowym Browarze – debata „Małe „s”. Solidarność dawniej i dziś”.