Taką możliwość daje pozwolenie wodnoprawne wydane przez prezydenta Szczecina. Wszystko przez ograniczenia związane z eksploatacją pompowni Górny Brzeg przy ul. Zapadłej na Pomorzanach. Przez ostatnie dwa lata Zakład Wodociągów i Kanalizacji zmuszony był łącznie do pięciokrotnego zrzutu ścieków do Odry w czasie czyszczenia komór pompowni. Problem ma zniknąć jeszcze w tym roku, gdy zakończy się modernizacja infrastruktury przy ul. Zapadłej.
O ściekach wpadających do Odry na wysokości ul. Zapadłej na Pomorzanach pisaliśmy już trzy tygodnie temu. Zwrócił się do nas wówczas czytelnik, przesyłając zdjęcia, na których wyraźnie widać nieczystości kanalizacyjne wpływające do rzeki. Sytuacja do jakiej doszło 18 maja była skutkiem awarii.

- W wyniku przyblokowania się zasuwy, nastąpiło podpiętrzenie i nieznaczna ilość wstępnie oczyszczonych na kracie mechanicznej ścieków, przelała się istniejącym kanałem awaryjnym do rzeki Odry. Usterka została bezzwłocznie usunięta, a całość ścieków ponownie skierowana na Oczyszczalnię Ścieków Pomorzany. Usterka miała charakter jednorazowy – wyjaśniał wtedy Piotr Dykiert, rzecznik prasowy ZWiK.

Ścieki wpływały do Odry częściej
Po publikacji artykułu, część czytelników zwracała nam jednak uwagę, że już wcześniej widzieli nieczystości unoszące się przy brzegu w okolicach ul. Zapadłej. Więcej informacji na ten temat otrzymaliśmy od Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Okazuje się, że problem związany ze ściekami wpadającymi w tym miejscu do Odry jest ściśle związany z eksploatacją pompowni Górny Brzeg przy ul. Zapadłej. A konkretnie z sytuacjami, gdy komory pompowni są czyszczone i dopływ ścieków do nich jest zamknięty. Za przykład służy tu sytuacja z 14 października 2015 roku, gdy WIOŚ został zaalarmowany przez Straż Graniczną.

„W dniu tym przeprowadzano czyszczenie urządzeń pompowych w pompowni Górny Brzeg. Czynność ta wymagała zamknięcia dopływu ścieków do odbiornika (pompowni) i gromadzenia ścieków w systemie kanalizacyjnym. Ze względu na dużą ilość dopływających tego dnia ścieków i przekroczenia możliwości retencyjnych kanałów zadziałał przelew burzowy i wylotem przy ul. Zapadłej ścieki zostały awaryjnie wprowadzone do rzeki Odry. Taka sytuacja awaryjna została uwzględniona w pozwoleniu wodnoprawnym, wydanym przez Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 16 października 2006 r.” – pisze dr inż. Sławomir Konieczny, zastępca Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Środowiska.

Przy czyszczeniu komór pompownia musi być wyłączana
W pozwoleniu zapisano możliwość wykonania 10 takich zrzutów w ciągu roku. Są one niezbędne, bo w tej chwili nie ma możliwości czyszczenia niektórych elementów pompowni bez jej wyłączania.

- Nie zawsze jest to konieczne. Tylko podczas postojów do czyszczenia komór pompowych oraz komór piaskowników. Inne prace konserwacyjne prowadzone są na bieżąco i nie wpływają na funkcjonowanie pompowni, ścieki są cały czas transportowane do oczyszczalni – uściśla Piotr Dykiert.

ZWiK przyznaje, że w 2016 roku doszło do trzech zrzutów ścieków do Odry. W tym roku taka sytuacja miała miejsce dwa razy. Aby uniknąć tego w przyszłości przeprowadzana jest właśnie modernizacja pompowni Górny Brzeg (wykonywana wspólnie z przebudową pompowni przy ul. Białowieskiej). Jedyna komora czerpalna pompowni zostanie podzielona na pół, dzięki czemu powstaną dwa zbiorniki, które będą mogły być czyszczone „na zmianę”. 



Do końca roku problem ma być rozwiązany
Co obejmuje modernizacja pompowni przy ul. Zapadłej? „Przebudowę komór czerpalnych w obu pompowniach, polegającą na wykonaniu ściany żelbetowej dzielącej istniejącą komorę czerpalną na dwie mniejsze komory oraz wbudowanie zastawek kanałowych. Taki układ podzielonej komory czerpalnej oraz odpowiednie sterowanie specjalnie wbudowanymi w tym celu zastawkami zapewni możliwość bezpiecznego prowadzenia czynności eksploatacyjnych w każdej z komór bez konieczności wyłączania pompowni” – czytamy w specyfikacji przetargu, na podstawie którego został wybrany wykonawca prac.

- Wykonawca wszedł na plac budowy. Planowany termin zakończenia prac to koniec tego roku. Problem będzie rozwiązany. Oczywiście awarie mogą się zdarzyć – mówi Piotr Dykiert.

Kontrakt na budowę pompowni Górny Brzeg przy ul. Zapadłej ZWiK podpisał w 2003 roku. Powstała w ramach dużego projektu dofinansowanego przez Unię Europejską o nazwie „Poprawa jakości wody w Szczecinie”. Wybudowano ją w miejscu poniemieckiej podczyszczalnii ścieków trafiających do Odry na wysokości ul. Zapadłej.

Jakość wody nie jest dobra
Jak informuje Wojewódzki Inspektorat Środowiska stan jakości wody na „szczecińskim” odcinku Odry Zachodniej (między Siadłem Dolnym i Mostem Długim) „nie spełnia wymagań określonych dla dobrego stanu wód”. Potencjał ekologiczny oceniany jest jako słaby (IV klasa). Ale to tylko w małym stopniu wina Szczecina i szczecinian.

„Należy podkreślić, że stopień zanieczyszczenia wód odrzańskich dopływających do granic Szczecina związany jest głównie z zanieczyszczeniami spływającymi do rzeki Odry z obszarów położonych w górnym i środkowym biegu rzeki. W ostatnich latach jakość wód Odry powyżej Szczecina uległa wyraźnej poprawie, jednak są to wody nadal silnie zeutrofizowane [m.in. z dużym stężeniem azotu i fosforu – red.]” – tłumaczy dr inż. Sławomir Konieczny.

W ostatnich latach jakość wody w Odrze nie ulega większym zmianom. Ma być wyższa po realizacji przez ZWiK projektu „Czysta Odra w Szczecinie”. To właścnie jego elementem jest modernizacja pompowni Górny Brzeg i Białowieska, a także oczyszczalni w Zdrojach. Wybudowanych lub zmodernizowanych zostanie łącznie 30 km sieci kanalizacji sanitarnej na osiedlach Wielgowo-Sławociesze, Płonia oraz Żelechowa. Projekt jest wart w sumie 148 mln zł, z czego 76,8 mln zł pochodzi z unijnego dofinansowania.